ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

9 ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ✓ Η ρήτρα διαιτησίας και οι διαιτητικές συμφωνίες Η συμφωνία υπαγωγής μία διαφοράς σε διαιτησία αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της διε- θνούς εμπορικής διαιτησίας. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι συμφωνιών διαιτησίας. Ο πρώτος και ο πιο συχνός είναι η συμφωνία για υποβολή μελλοντικών διαφορών σε διαιτησία με την εισαγωγή μίας διαιτητικής ρήτρας στην αρχική συμφωνία των μερών. Ο δεύτερος τύπος είναι η υπαγωγή υφιστάμενων διαφορών σε διαιτησία, αφότου δη- λαδή έχουν ανακύψει. ✓ Η αναγνώριση και η εκτέλεση διαιτητικών αποφάσεων Η εκτέλεση μίας εσωτερικής διαιτητικής απόφασης στην χώρα όπου λαμβάνει χώρα η διαιτησία είναι μία απλή διαδικασία. Αντίθετα, η εκτέλεση μίας αλλοδαπής διαιτητικής απόφασης είναι ένα περίπλοκο ζήτημα που συχνά διέπεται από δεσμεύσεις διεθνών συνθηκών. Είναι απαραίτητο πρώτα από όλα να διακρίνουμε την αναγνώριση από την εκτέλεση. Πολλές φορές οι όροι αυτοί συνδέονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, η Σύμ- βαση της Νέας Υόρκης αναφέρεται στην αναγνώριση και στην εκτέλεση των αλλοδα- πών διαιτητικών αποφάσεων. Παρόλα αυτά οι όροι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους. Μία απόφαση μπορεί να αναγνωριστεί χωρίς να εκτελεστεί. Αλλά εάν εκτελεστεί τότε είναι απαραίτητο να αναγνωριστεί από το δικαστήριο το οποίο διέταξε την εκτέλεση. Η αναγνώριση και η εκτέλεση μιας απόφασης γίνεται πάντα έξω από τα πλαίσια της διαιτητικής διαδικασίας, σε ένα δικαστήριο του μέρους στο οποίο η αναγνώριση ή η εκτέλεση απαιτείται. Το διαιτητικό δικαστήριο ή το κέντρο διαιτησίας δεν είναι αρμό- διο να διατάξει την αναγνώριση και την εκτέλεση της απόφασης που εξέδωσε. Στην Ελλάδα, το ειδικότερο καθεστώς των διεθνών εμπορικών διαιτητικών αποφάσε- ων ρυθμίζεται από τη Σύμβαση της Νέας Υόρκης του 1958 και τον Πρότυπο Νόμο της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο (UNCITRAL Model Law), όπου πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής τους. ΗΣύμβαση της Νέας Υόρκης ρυθμίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης και εκτελεστότητας των εμπορικών διαιτητι- κών αποφάσεων υπό την αρχή της αμοιβαιότητας, δηλαδή το κράτος προέλευσης της διαιτητικής απόφασης πρέπει να είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση της Νέας Υόρκης. Η Ελλάδα είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης της Νέας Υόρκης από το 1961, την οποία κύρωσε με το νομοθετικό διάταγμα 4220/1961. Ο Πρότυπος Νόμος της UNCITRAL, υιοθετήθηκε στην Ελλάδα από το νόμο 2735/1999. Η συμβολή του ήταν σημαντική για την αποκρυστάλλωση της έννοιας «αλλοδαπή διαιτητική απόφαση», η οποία μέχρι τότε οριζόταν από τη θεωρία και τη νομολογία. Επιπλέον, η σαφής παρα- πομπή του άρθρου 36 Ν 2735/1999 στη Σύμβαση της Νέας Υόρκης σε συνδυασμό με το άρθρο 28 του Συντάγματος, οδήγησε στην αποδοχή και εφαρμογή της ως κομμάτι του εσωτερικού δικαίου από τη νομολογία στα σχετικά θέματα.