Η ΑΞΙΩΣΗ ΠΡΟΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ

1 Εισαγωγή α. Αξίωση αποζημίωσης Ελευθερία Κώνστα Εφέτης, ΔΜΣ Ι. Γενικά _______________________________________________________ 1-3 ΙΙ. Οι προϋποθέσεις της δημιουργίας υποχρέωσης προς αποζημίωση _______________ 4-101 Α. Νόμιμος λόγος ευθύνης ____________________________ 4-6 Β. Ζημία ____________________________________________________ 7-53 1. Έννοια __________________________________________________ 7-8 2. Διακρίσεις ____________________________________________ 9-53 i. Ζημία άμεση και έμμεση ___________________________ 9-12 ii. Ζημία συγκεκριμένη και αφηρημένη ________ 13-15 iii. Θετική και αποθετική ζημία ή διαφυγόν κέρδος _____________________________ 16-40 iv. Ζημία παρούσα και μέλλουσα ________________ 41-44 v. Ζημία αυτούσια και λογιστική _____________________ 45 vi. Ζημία περιουσιακή και μη περιουσιακή (ηθική βλάβη - ψυχική οδύνη) ________________ 46-53 Γ. Αιτιώδης συνάφεια μεταξύ ζημιογόνου γεγονότος και επελθούσας ζημίας ____________ 54-66 1. Θεωρίες για την αιτιώδη συνάφεια ___________ 54-58 2. Ειδικά ζητήματα αιτιώδους συνάφειας _______ 59-66 Δ. Eίδη αποζημίωσης ________________________________ 67-80 1. Αυτούσια και χρηματική αποζημίωση _______ 67-76 2. Θετικό και αρνητικό διαφέρον ________________ 77-80 Ε. Περιορισμοί της αποζημίωσης ______________ 81-101 1. Εύλογη αποζημίωση _____________________________ 82-87 2. Συνυπολογισμός ζημίας κέρδους _____________ 88-94 3. Συντρέχον πταίσμα του ζημιωθέντος _______ 95-101 Διάγραμμα ύλης Ι. Γενικά Ενοχή είναι η ρυθμιζόμενη από το δίκαιο έννομη σχέση μεταξύ δύο τουλάχιστον προσώπων, από την οποία πηγάζουν δικαιώματα και υποχρεώσεις προς παροχή 1 . Σύμφωνα και με τη θε- μελιώδη διάταξη του άρθρου 287 ΑΚ «ενοχή είναι η σχέση με την οποία ένα πρόσωπο έχει υποχρέωση προς ένα άλλο σε παροχή. Η παροχή μπορεί να συνίσταται και σε παράλειψη». 1. Βαθρακοκοίλης Β., ΕΡΝΟΜΑΚ, 2003, τ. ΙΙ, άρθρο 287, σελ. 23, Γεωργιάδης Απ. σε ΣΕΑΚ, 2010, τ. Ι, άρθρο 287, αρ. 16 επ., σελ. 546 και αρ. 1, σελ. 548, Μαργαρίτης Μ. , ΕΡΜΑΚ, έκδ. 2016, άρθρο 287, σελ. 233, Σταθόπουλος Μ., ΓενΕνοχΔικ, έκδ. 5η, 2018, σελ. 67 και 483 επ.. Η ενοχή κατά το ρωμαϊκό δίκαιο απο- διδόταν με τη φράση «obligatio est vinculum juris, quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum jura nostrae civitatis». Βλ. σε Γεωργιάδη Απ., ΓενΕνοχΔικ, έκδ. 2015, σελ. 28 επ. Από τον ορι- σμό αυτό προκύπτει ότι η ενοχή έχει δύο όψεις: την ενεργητική όψη από την πλευρά του δανειστή, όπου η ενοχή εμφανίζεται ως (ενοχικό) δικαίωμα του τελευταίου να ζητήσει την εκπλήρωσή της από τον οφει- λέτη και την παθητική όψη από την πλευρά του οφειλέτη, όπου η ενοχή εμφανίζεται ως (ενοχική) υποχρέ- ωση του τελευταίου εκπλήρωσης προς τον δανειστή. Σημειώνεται ότι το ενοχικό δικαίωμα καλείται επί- σης και απαίτηση, ενώ για την ενοχική υποχρέωση χρησιμοποιούνται επίσης οι όροι χρέος, υποχρέωση, οφειλή, ευθύνη, με τις όποιες εννοιολογικές διαφοροποιήσεις. Βαθρακοκοίλης Β. , ό.π., άρθρο 287, σελ. 23, Γεωργιάδης Απ. , ΓενΕνοχΔικ, σελ. 29 επ., Σταθόπουλος Μ. , ΓενΕνοχΔικ, σελ 68. 1