ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ε΄ ΕΚ∆ΟΣΗΣ Ο νέος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, ο οποίος κυρώθηκε με το Ν 4620/2019 και συμπληρώθηκε με τον Ν 4637/2019, άρχισε να ισχύει από την 1-7-2019. Από την έναρξη ισχύος του καταργήθηκε ο ΚΠΔ που είχε κυρωθεί με τον Ν 1439/1950, είχε μεταγλωττιστεί με το ΠΔ 258/1986 και είχε υποστεί αλλεπάλληλες νομοθετικές τροποποι- ήσεις. Ο νέος ΚΠΔ αποτελεί ένα πλήρως ανανεωμένο και εναρμονισμένο με τις σύγχρονες δικαιοκρατικές απαιτή- σεις νομοθέτημα, το οποίο προέκυψε αφενός μέσα από την συσχέτιση και αξιοποίηση όλων των προηγούμενων προσπαθειών κωδικοποίησης και όλων των επιστημονικών θέσεων των τελευταίων είκοσι ετών και αφετέρου μέσα από την επιστημονική εξέλιξη των ευρωπαϊκών δρωμένων στον χώρο του Δικαίου (Αποφάσεις-πλαίσιο, Συμβά- σεις, Οδηγίες κ.α.), καθώς και από την συνεκτίμηση στοιχείων από άλλες ευρωπαϊκές έννομες τάξεις [ΑιτΕκθΚΠΔ]. Ο νέος Κώδικας, ειδικότερα, χαρακτηρίζεται από την διατήρηση του μικτού τύπου διαδικασίας, αλλού με ενίσχυση των αρχών του εξεταστικού συστήματος και αλλού των αρχών του κατηγορητικού συστήματος, από την δόμηση της μορφής της δίκης με βάση τα ίδια στάδια και τους ίδιους παράγοντες της δίκης (διαδίκους, κύρια και βοηθητικά πρόσωπα απονομής δικαιοσύνης), ενισχύοντας ωστόσο τον ρόλο του Εισαγγελέα, την ισοστάθμιση των αναγκών προστασίας της κοινωνίας και του ατόμου, την διατήρηση του αυτεπάγγελτου της ποινικής δίωξης στον μεγαλύτε- ρο όγκο των αδικημάτων, την διασφάλιση του δικαιώματος ακρόασης των διαδίκων, αλλά και των λοιπών δικαι- ωμάτων τους, κατά την διεξαγωγή της ποινικής δίκης, επαυξάνοντας τον θεσμικό ρόλο του συνηγόρου, την προώ- θηση της ταχύτερης εκδίκασης των υποθέσεων με την εισαγωγή νέων εναλλακτικών θεσμών (όπως της αποχής από την ποινική δίωξη, της ποινικής διαταγής, της ποινικής συνδιαλλαγής και της ποινικής διαπραγμάτευσης), την προ- σπάθεια εξισορρόπησης της κατανομής δικαστικής ύλης στα επιμέρους στάδια της δίκης, την διατήρηση της συμ- μετοχής του λαϊκού στοιχείου στην απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης, αλλά και την ελεύθερη εκτίμηση των απο- δείξεων με την ταυτόχρονη αναγνώριση των ορίων της ηθικής απόδειξης (αποδεικτικές απαγορεύσεις, υποχρέωση ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας των εν ευρεία εννοία αποφάσεων). Το παρόν συγγραφικό εγχείρημα, αποτέλεσε —ήδη από την 1η έκδοση αυτού τον Απρίλιο του 2010— ένα πρω- τότυπο έργο, συνοδευτικό εκείνου της συστηματικής επεξεργασίας και ερμηνείας του Κώδικα Ποινικής Δικονομί- ας, όπου επιχειρείται να αποτυπωθεί διαγραμματικά το σύνολο σχεδόν της ύλης της Ποινικής Δικονομίας, με συ- στηματοποιημένη και συνοπτική παρουσίαση των επιμέρους κεφαλαίων του οικείου Κώδικα, απευθυνόμενο στον μελετητή και εφαρμοστή της Ποινικής Δικονομίας, αλλά και στο νομικό που αναζητά σύντομη, συνοπτική, επικαι- ροποιημένη και έγκυρη πληροφόρηση-παρουσίαση της εκτενούς ποινικής δικονομικής ύλης. Ενόψει δε της 5ης έκ- δοσης αυτού, μετά την κύρωση και ισχύ του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, το ανά χείρας έργο έτυχε ριζικής αναθεώρησης και επεξεργασίας, εμπλουτίσθηκε με νέα Διαγράμματα, πέραν της επικαιροποίησης των παλαιότε- ρων, φιλοδοξώντας, διά μέσου μιας επίπονης προσπάθειας τιθάσευσης μιας ύλης ιδιαίτερα εκτενούς και δογματι- κά δυσχερούς, να επιτύχει δύο επιμέρους στόχους: 1ον) την διαγραμματική απεικόνιση των ποινικών δικονομικών ρυθμίσεων και εν τέλει της ποινικής διαδικασίας και 2ον) την επιβοήθηση του έργου των εφαρμοστών του δικαί- ου, αποτελώντας ένα εύχρηστο και ευέλικτο βοήθημα στα ζητήματα πρακτικής εφαρμογής των θεσμών της ποινι- κής δίκης, στο πλαίσιο της δικαστηριακής καθημερινότητας. Θα ήθελα και πάλι από την θέση αυτή να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους υποδέχτηκαν την συγκεκριμένη συγ- γραφική προσπάθεια, αλλά και εκείνους που στέκονται αρωγοί στις προσπάθειές μου τα τελευταία χρόνια και με τιμούν με την εμπιστοσύνη και την στήριξη των επιστημονικών μου προσπαθειών. Τέλος, ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω εκ νέου στους εκδότες Αντώνη και Λίλα Καρατζά που στηρίζουν και την 5η αυτή έκδοση, στην Βασιλική Σισμανίδου για την εξαιρετική συνεργασία και την πολύτιμη συνδρομή της, καθώς και στην κυρία Αγγελική Μαυρογιάννη για την προσεγμένη επιμέλεια των Διαγραμμάτων και εν γένει του παρό- ντος έργου. Αθήνα, Μάιος 2021 Πόπη Η. Παπανδρέου Ευρωπαία Εντεταλμένη Εισαγγελέας, Μ.Δ., πρώην Επίκουρη Εισαγγελέας Εγκλημάτων Διαφθοράς & Οικονομικού Εγκλήματος