Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ 5 σης, που καθιστούσαν απαραίτητη τη ρυθμιστική παρέμβαση και την κωδικοποίη- ση κανόνων. Η πρώτη ωστόσο ολοκληρωμένη κανονιστική προσέγγιση ως προς τις θαλάσσιες οδούς και τους όρους δραστηριοποίησης στο θαλάσσιο βασίλειο, την εποχή των με- γάλων ανακαλύψεων και του ακμάζοντος υπερπόντιου εμπορίου, επιχειρεί να ανάγει σε υπέρτατο κανόνα και αρχή ερμηνευτικής προσέγγισης, ότι η θάλασσα δεν είναι δε- κτική δικαιωμάτων και πολύ περισσότερο αποκλειστικοτήτων. Ο σπουδαίος Ολλαν- δός νομομαθής και φιλόσοφος και κατά πολλούς ο πατέρας του Διεθνούς Δικαίου, Ού- γκο Γκρότιους , με το βιβλίο του «η Ελευθερία των Θαλασσών» το 1609 (Mare Liberum) υποστήριξε ότι η Θάλασσα αποτελεί διεθνή χώρο, που δεν είναι δεκτικός ιδιοκτησια- κών ή άλλων εξουσιαστικών δικαιωμάτων και δεν είναι νοητή η θέσπιση περιορισμών, ελέγχων και αδειοδοτήσεων για τη ναυσιπλοΐα και την αλιεία, μέσα σε αυτόν τον διε- θνή χώρο. Κατά τη διττή του ερμηνεία, το μεν ο θαλάσσιος, διεθνής χώρος προσομοι- άζει με το εμπόριο που γίνεται στην ηπειρωτική χώρα και όπου ο κάθε ενδιαφερόμε- νος μπορεί να διέλθει από οποιαδήποτε χώρα για να φτάσει στον προορισμό του, για τις ανάγκες της εμπορίας του, στο μέτρο που δε δημιουργεί ή δεν επιδιώκει προβλή- ματα και συγκρούσεις κατά τη διαδρομή του. Ομοίως κατά τούτο κάθε ενδιαφερόμε- νος μπορεί να διέλθει αβλαβώς μέσα από τις θαλάσσιες οδούς για να εκπληρώσει τους στόχους της αποστολής του. Αλλά και με την επίκληση του αέρα ο Γκρότιους επιχείρη- σε να τεκμηριώσει την άποψή του. Υποστήριξε δηλαδή ότι όπως ο αέρας παρουσιάζει δύο χαρακτηριστικά στοιχεία, δεν μπορεί δηλαδή να είναι ιδιοκτησία κανενός και εί- ναι ουσιαστικά κοινόχρηστος, καθώς καθένας μπορεί να τον χρησιμοποιήσει για τους σκοπούς του, έτσι και η θάλασσα με την απεραντοσύνη της δεν μπορεί να νοηθεί ως ιδιοκτησία κανενός, ενώ ο καθένας μπορεί να κάνει χρήση των θαλασσίων οδών και να δραστηριοποιηθεί μέσα σε αυτήν για τους σκοπούς του, που ειδικά την εποχή του Γκρότιους συμπυκνώνονταν κατά βάση στη ναυσιπλοΐα και την αλιεία. Συνοπτικά η θέση του αποδίδεται στο ότι ό,τι δεν μπορεί να κατακτηθεί δεν μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο ή θεματική ιδιοκτησίας. Είναι πρόδηλο ότι η ερμηνευτική προσέγγιση και η δογματική θεμελίωση των απόψεων του σπουδαίου νομομαθούς, βρίσκονται σε άμεση αντιστοίχιση με νέους όρους και την αδήριτη ανάγκη για τη διαμόρφωση ενός λειτουργικού θεσμικού πλαισίου για το Δίκαιο της Θάλασσας. Οι απόψεις του Γκρότιους ήδη κατά την περίοδο που διατυπώθηκαν, δεν ήταν καθολι- κά αποδεκτές και διατυπώθηκε άμεσα αντίλογος. Για να υπάρξει προφανώς και εξ αρ- χής διαφοροποίηση και προϊδεασμός για την αντίθετη προσέγγιση οΆγγλος νομομα- θής Τζων Σέλντεν (John Shelden) στο βιβλίο του με τίτλο Mare Clausum (εκδόθηκε το 1652 και περιλαμβάνει δύο βιβλία, όπου στο πρώτο υποστηρίζει τη δυνατότητα θε- μελίωσης δικαιωμάτων επί της θάλασσας, ενώ στο δεύτερο υποστηρίζει τη Βρετανική κυριαρχία στη θάλασσας που περιβάλει τη Μεγάλη Βρετανία. Για τον λόγο αυτό ανα- φέρεται στην ύπαρξη πληθώρας ιστορικών εμπειριών, καθώς και την εθιμική πρακτι- κή, όπου υποστηρίζει ότι ανάγεται στην εποχή ακόμα των αρχαίων Ελλήνων, βλ. σχε-