Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

X ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας, που εδρεύει στο Αμβούργο και τα Διεθνή Διαιτητικά Δικαστήρια είναι οι τρεις πηγές διαμόρφωσης της νομολογίας και καθορισμού των κριτηρίων προσδιορισμού των θα- λάσσιων ζωνών. Τα κριτήρια αυτά, μέσα από τον συγκερασμό εφαρμογής τους και τον έλεγχο συμβατότητάς τους με τις προκρινόμενες λύσεις στην κατεύθυνση επίτευξης ενός δίκαιου αποτελέσματος, έχουν αναδείξει τη σπουδαιότητα και την προσφορότη- τα της αρχής της μέσης γραμμής. Η μέση γραμμή μέσα από την ευρύτητα εφαρμογής της και τη δυνατότητα προσαρμο- γής της στις ιδιαιτερότητες τής κάθε κρινόμενης υπόθεσης, έχει μετεξελιχθεί από με- θοδολογική επιλογή σε κανόνα διευθέτησης και προσδιορισμού των θαλασσίων ζω- νών. Δεν αποτελεί μια δογματική ή αξιωματική προσέγγισηως προς την αναγκαιότητα και την άνευ ετέρου επιταγή εφαρμογής της, αλλά μια δοκιμασμένη επιλογή, που δια- χρονικά επιβεβαίωσε την προσφορότητά της για την επίτευξη ενός δίκαιου αποτελέ- σματος. Η εν λόγω προσφορότητα της μέσης γραμμής και η καταλληλότητά της δεν κρίνεται εν κενώ, ούτε αποτελεί σχήμα λόγου η αποδοχή της. Αποτιμάται επί τη βάσει της δυνατότητάς της να διασφαλίσει την αντικειμενικότητα, τη διαφάνεια και την προ- βλεψιμότητα στην επίλυση της διαφοράς και την επίτευξη μιας δίκαιης λύσης. Είναι η αποτελεσματικότητά της, που την κατέστησε κανόνα και όχι η οποιαδήποτε ακόμα και λογική επιλογή της, ως της μόνης λύσης για την εκδίκαση κάθε δεδομένης διαφοράς. Κατά την εφαρμογή της αρχής της μέσης γραμμής, η νομολογία έχει αναδείξει σειρά παραμέτρων που πρέπει να συνεκτιμώνται για την επίτευξη ενός δίκαιου και λειτουρ- γικού αποτελέσματος. Μεταξύ αυτών η αρχή της αναλογικότητας διαδραματίζει κρί- σιμο ρόλο, όπως και τα μορφολογικά δεδομένα των σχετικών ακτογραμμών, το μή- κος τους και οι τυχόν ιδιομορφίες που οδηγούν σε ανορθολογικά αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση, σταθερή είναι η επισήμανση για τη μοναδικότητα κάθε κρινόμενης περίπτωσης, που επιτάσσει με τη σειρά της τις αναγκαίες προσαρμογές, σε σχέση και με τους όρους και τα στάδια εφαρμογής της αρχής της μέσης γραμμής, για την επίτευ- ξη ενός δίκαιου αποτελέσματος. Η δύναμη κανόνα, που έχει κατά τούτο αποκτήσει η εφαρμογή της μέσης γραμμής, εύλογα προβλέπει, ως εξαίρεση ακόμα και την απόρ- ριψή της και την υιοθέτηση μιας εναλλακτικής μεθόδου. Η εξαίρεση ωστόσο αυτή θα πρέπει να αιτιολογείται με τρόπο εμπεριστατωμένο και να επιβάλλεται από τις γεω- μορφικές συνθήκες της κρινόμενης υπόθεσης. Μεταξύ των ιδιαίτερων συνθηκών - που διαφέρουν ανάλογα με το πραγματικό υπό- βαθρο κάθε υπόθεσης, ενώ η πιστοποίηση της συνδρομής τους, όπως και η επιρροή τους, πρέπει ανάλογα να στοιχειοθετούνται - ιδιαίτερα σημαντική είναι η νησιωτικό- τητα. Είναι ένα πρόταγμα, που δύναται να διαδραματίσει καίριο ρόλο, στους όρους εφαρμογής της μέσης γραμμής και τον αντίστοιχο προσδιορισμό των θαλασσίων ζω- νών. Δεδομένου του ρόλου της νησιωτικότητας, που εν πολλοίς αποτελεί ειδοποιό και συστατικό στοιχείο του σύγχρονου Ελληνικού κράτους, διαμορφώνεται μια ευκαιρία.