ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΚΗ

Πρόλογος XI νως θα προέτρεπε με την σειρά της σε μια ακόμη μεγαλύτερη αφήγηση, που θα κατελάμβανε το δικονομικό δίκαιο εν γένει. Και λέω «ευτυχώς» για τρεις τουλάχιστον λόγους: Πρώτον, διότι όπως υπονοεί και ο ίδιος, παραπέμποντας στην άπωση της μεταμοντέρνας σκέψεως έναντι των γενικευτικών θεωριών, κάθε καθολι- κή θεωρία ενέχει κρυφά αξιώματα και ιδίως κρυφά λήμματα, που ύπουλα νο- μιμοποιούν αυθαίρετα αξίες, προτάγματα και αρχές που δεν υπέστησαν την κριτική βάσανο του επιστημονικού κοινού. Δεύτερον, διότι μια τέτοια εργασία, είτε παραγωγική, είτε επαγωγική, θα ήταν πρόωρη. Το ελληνικό διοικητικό δικονομικό δίκαιο είναι ακόμη αρκού- ντως ασυστηματοποίητο, με πολλές επιμέρους «δικονομίες», και άλλες με- ρικότερες «δικονομίες» εντός αυτών. Η καθολική θεωρία κατ’ ανάγκην θα αλλοίωνε την de lege lata εικόνα και ενδεχομένως θα αυθαιρετούσε και υπό αυτή την οπτική γωνία. Τρίτον, διότι το έργο θα ήταν πλέον μη – επισκοπήσιμο. Διαβεβαιώ τον μέλ- λοντα αναγνώστη εντούτοις, πως είναι τόσες οι λύσεις που δίδονται, τόσα τα προβλήματα που διερευνώνται, τόσες οι εσωτερικές διασυνδέσεις που επιχειρούνται, ώστε ο δρόμος για μια καθολική θεωρία, για έναν επόμενο (ή γιατί όχι και τον ίδιο) ερευνητή να είναι πλέον πολύ πιο λείος. Αρκεί να έχει κανείς την διάθεση, την εργατικότητα και την (βαθιά) γνώση να τον διαβεί. Όταν έρθει η ώρα. Όχι σε αυτό το στάδιο αναπτύξεως του διοικητικού δικο- νομικού δικαίου. 6. Αυτό που αναζητείται είναι μια δολιχοδρομία ανάμεσα στην ασφάλεια του δικαίου και την ειρήνευση της εννόμου τάξεως που υπηρετούν κατά βάση οι περί παραδεκτού κανόνες από την μια και στην ανάγκη για αποτελεσματι- κή δικαστική προστασία του πολίτη δίχως δυσανάλογα κωλύματα από την άλλη.Την οδό αυτή χαράσσει σε επιμέρους σημεία της διαδρομής ο Κουβα- ράς, σταθμίζοντας τα δύο αγαθά και αναζητώντας λύσεις «αρμονικές» σύμ- φωνες με την αρχή της αναλογικότητας. Ας μου επιτραπεί στον σύντομο αυτό πρόλογο να επισημάνω πως ίσως τον μίτο για την μελλοντική διατύπωση καθολικής, ή έστω καθολικότερης θεω- ρίας, προσφέρει η κάπως αγνοημένη διάταξη του άρθρου 25 παρ. 1 εδ. β’ του ελληνικού Συντάγματος, που ενσωματώνει κατά ιδανικό τρόπο την γερμανι- κή θεωρία της κρατικής υποχρεώσεως προστασίας των ατομικών δικαιω- μάτων. Όλα τα κρατικά όργανα (τόσο της νομοθετικής εξουσίας όταν συντάσσει δι- κονομικούς κανόνες, όσο και της εκτελεστικής εξουσίας όταν εκδίδει κα- νονιστικές ή ατομικές διοικητικές πράξεις, όσο και ιδίως της δικαστικής εξουσίας όταν αυτή ερμηνεύει και νομολογεί) υποχρεούνται να διασφαλί-