ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΚΗ

Το πρόβλημα του παραδεκτού στη διοικητική δίκη 3 σει ενός μη λειτουργικού κανόνα ή μιας αυστηρής ή έστω άκριτα προσκολ- λημένης στο γράμμα ερμηνείας των κανόνων του παραδεκτού, εγκυμονεί έναν βαθιά ματαιωμένο διάδικο. Η ματαίωση αυτή, βιωματικά εμπεδωμένη, αναπόφευκτα γεννά στο πρόσωπο αυτό αισθήματα υπαρξιακής αμφισβήτη- σης για το κράτος δικαίου και δη τη δικαιοσύνη. Τίμημα, εξάλλου, μιας τέ- τοιας εφαρμογής των κανόνων του παραδεκτού δεν αποτελεί μόνο το δι- καίωμα δικαστικής προστασίας αλλά ενίοτε και το ενδεχόμενο διατήρησης στην έννομη τάξη μιας παράνομης διοικητικής πράξης. Β. Η αναγκαιότητα μιας γενικής θεωρίας για το παραδεκτό της διοικητικής δίκης Οι ως άνω διαπιστώσεις αποτελέσαν το έλασμα της παρούσας μελέτης, στην οποία επιχειρείται ο έλεγχος του συστήματος του παραδεκτού της δι- οικητικής δίκης προς το δικαίωμα δικαστικής προστασίας. Αν και πλείστα ζητήματα παραδεκτού αποτελούν συχνά αντικείμενο επιμέρους σχολιασμών στον νομικό τύπο, μια κριτική και συστηματική θεώρηση του παραδεκτού στη διοικητική δίκη απουσιάζει. Η διερεύνηση της αληθούς κανονιστικής εμβέλειας του άρθρου 20 παρ.1 του Συντάγματος θα λάβει χώρα προεχό- ντως από την σκοπιά των περιορισμών του δικαιώματος. Η πρόταξη στον κύριο τίτλο του έργου του όρου «παραδεκτό» αντί για «πρόσβαση στη δι- καιοσύνη» αποδίδει έμφαση στην πρακτική υποστασιοποίηση του συνταγ- ματικής διάταξης στη δικαιοδοτική πράξη. Παραδεκτό και πρόσβαση απο- τελούν εν πολλοίς όρους με κοινή νοηματική περίμετρο εκ των οποίων, ο πρώτος επικεντρώνεται σε πτυχές της δικονομίας, ενώ ο δεύτερος προσεγ- γίζει το πρόβλημα κατά βάση από τη σκοπιά της θεωρίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Κατά την πεποίθηση ωστόσο του γράφοντος, μόνο μέσα από την ενδελεχή διερεύνηση των ακριβών διαστάσεων της νομολογίας είναι εφικτό να διαγνωστεί η πρακτική σημασία και αποτελεσματικότητα της συ- νταγματικής κατοχύρωσης του δικαιώματος δικαστικής προστασίας. Η συστηματοποίηση της λογικής και της λειτουργίας των κανόνων με τους οποίους οργανώνεται η παροχή έννομης προστασίας δύναται να συμβάλει στην διαμόρφωση διαδικαστικών προϋποθέσεων περισσότερο λειτουργι- καστές προέβαιναν σε συμπλήρωση «εξ ίδιων» του ελλειπούς μεγαροσήμου ή καλού- σαν από έδρας τον προσφεύγοντα να υπογράψει το ανυπόγραφο δικόγραφο, στην περί- πτωση που υπήρχε υπογραφή στην πράξη κατάθεσης (σε ένα χρόνο που η νομολογία δεν είχε ακόμα δεχθεί ότι η υπογραφή στην πράξη κατάθεσης αναπλήρωνε την έλλει- ψη ιδιόχειρης υπογραφής στο δικόγραφο). Τέτοιες περιπτώσεις σήμερα μάλλον σπα- νίζουν για μια σειρά από λόγους, όπως ο διογκούμενος φόρτος εργασίας και η ανεπαρ- κώς ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση του επαγγελματία δικαστικού λειτουργού, αλλά και η ενίσχυση της δεσμευτικότητας της νομολογίας του ΣτΕ στην αντίληψη των κατώτε- ρων δικαστών, ιδίως μετά τον Ν 3900/2010 (βλ. και κατωτ. Κεφάλαιο IV).