ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

4 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ σης του περιβάλλοντος, της εγκληματικότητας και γενικά λόγω των αρνητικών συνεπειών της βιομηχανικής ανάπτυξης. Ο κάτοικος των σύγχρονων πόλεων ζει σε ένα διαρκώς υπο- βαθμισμένο ποιοτικά περιβάλλον και αναζητά διέξοδο στα τουριστικά ταξίδια. Το πρωταρχικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του τουριστικού φαινομένου είναι η μετα- κίνηση του ανθρώπου από τον τόπο μόνιμης κατοικίας του, τόπο προέλευσης σε ένα άλλο τόπο, τόπο προορισμού, ή τόπο υποδοχής/φιλοξενίας, με προειλημμένη απόφαση επι- στροφής. Δηλαδή τουρίστας καθίσταται ο άνθρωπος όταν μετακινείται μεταξύ διαφορε- τικών περιοχών και όχι μέσα στα όρια της περιοχής όπου έχει τη μόνιμη κατοικία του ή ασκεί το βασικό κύκλο επαγγελματικών του δραστηριοτήτων. Κάθε μετακίνηση όμως δεν συνιστά τουριστική ροή και επομένως δεν αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη του τουρι- στικού φαινομένου. Απαραίτητα στοιχεία για να καταστεί η μετακίνηση τουριστική είναι αφενός η επιλογή της μετακίνησης και αφετέρου ο σκοπός της μετακίνησης. Έτσι η επιλο- γή πρέπει να είναι ελεύθερη και όχι αναγκαστική, δηλαδή ο άνθρωπος να έχει την ευχέ- ρεια να επιλέξει αν θα παραμείνει στον τόπο του ή θα επισκεφθεί άλλο τόπο, σε συνάρτη- ση με το σκοπό της μετακίνησης που είναι η αναψυχή, με το πολυσχιδές περιεχόμενο του όρου. Διότι δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως τουριστική μετακίνηση, η αναγκαστική με- τακίνηση σε άλλο τόπο για λόγους που επιβάλλονται εξωγενώς όπως π.χ. επαγγελματικοί λόγοι, λόγοι υγείας κ.λπ . Ο ασθενής που μεταβαίνει σε ένα διεθνούς φήμης ιατρικό κέντρο των Η.Π.Α. για να χειρουργηθεί, βεβαίως μετακινείται, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι τουρίστας. Επίσης δεν είναι τουρίστας ο επαγγελματίας αθλητής που μετακινείται επειδή η ομάδα στην οποία ανήκει είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει μια άλλη ομάδα στην έδρα της στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού η παγκόσμιου πρωταθλήματος. Επιπρόσθετα, η ελεύθερη επιλογή της μετακίνησης με σκοπό την αναψυχή πρέπει να συντελείται στον ελεύθερο χρό- νο του ανθρώπου, δηλαδή η τουριστική μετακίνηση είναι ελεύθερη επιλογή, στον ελεύθε- ρο χρόνο, με σκοπό την αναψυχή 2 . Επίσης, πρέπει να επισημανθεί ότι στη σύγχρονη εποχή η διάρκεια της παραμονής στον τουριστικό προορισμό, δεν επηρεάζει το χαρακτηρισμό της τουριστικής μετακίνη- σης, καθώς τα μέσα μεταφοράς (π.χ. αεροπλάνο, τρένα υψηλών ταχυτήτων), και η κατα- σκευή διωρύγων, γεφυρών, υποθαλάσσιων σηράγγων κ.λπ . (π.χ. σήραγγα Μάγχης, γέφυ- ρα Oresund 3 κ.λπ .) παρέχουν τη δυνατότητα στον τουρίστα να μετακινηθεί από τον τόπο του, να επισκεφθεί ένα τουριστικό προορισμό σε άλλη χώρα και να επιστρέψει στον τόπο του μέσα στο ίδιο 24ωρο 4 . Η έννοια του χωρο-χρόνου έχει καταστεί πολύ σημαντική στην τουριστική ροή και κατ’ επέκταση επέτρεψε την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου για τουριστική δραστηριότητα, επειδή η ανάπτυξη της τεχνολογίας των μέσων μεταφοράς επι- 2. Μοίρα, Π. και Μυλωνόπουλος, Δ. (2014). Τουρισμός υγείας και ταξίδι υγείας. Κοινωνιολογική προ- σέγγιση και εννοιολογική διασαφήνιση, e-Journal of Science and Technology (e-JST), Τ.Ε.Ι. Αθήνας, 9(2), σελ. 11-28. 3. Μοίρα, Π. (1999). Τουριστική Γεωγραφία. Ευρώπη , εκδ. Σταμούλης Α.Ε., Αθήνα, σελ. 40-42. 4. Η παρέλευση τουλάχιστον ενός 24ωρου, (επειδή οδηγεί αναγκαστικά σε διανυκτέρευση) θεωρείται ως απαραίτητος χρόνος για τον χαρακτηρισμό της τουριστικής μετακίνησης από τον Π.Ο.Τ. Η θεώρηση αυτή έγινε για καθαρά στατιστικούς λόγους βλ. Lickorish, L. & Jenkins, C. (2004). Μια εισαγωγή στον τουρισμό , εκδ. Κριτική, σελ. 58-59.