ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ 5 τρέπει σήμερα την κάλυψη οποιασδήποτε απόστασης. Η σύγχρονη τεχνολογική επανάστα- ση στον τομέα της αερομεταφοράς επέτρεψε τη μείωση του χρόνου του ταξιδιού. Έτσι για παράδειγμα ο κάτοικος του Παρισιού είναι δυνατόν να ξεκινήσει το πρωί από την κατοικία του να επισκεφθεί το Μουσείο της Ακρόπολης, να απολαύσει τον καφέ του με θέα τον Παρ- θενώνα και μέσα στη διάρκεια του ιδίου 24ωρου να επιστρέψει στη μόνιμη κατοικία του. Εν κατακλείδι τέσσερα είναι τα στοιχεία που σωρευτικά συνδράμουν στον χαρακτηρι- σμό μιας μετακίνησης ως τουριστικής, δηλ. α) μετακίνηση από τον τόπο προέλευσης στον τόπο προορισμού, β) ελεύθερη επιλογή, γ) ελεύθερος χρόνος και δ) αναψυχή. Η μετακίνηση, το πρωταρχικό στοιχείο του τουρισμού, βελτιώθηκε στα μέσα του 20 ου αιώνα χάρη στην τεχνολογική εξέλιξη που σημειώθηκε στα μέσα μεταφοράς και ιδιαίτερα στο αεροπλάνο. Έτσι καθώς το αεροπλάνο κατέστησε τη μετακίνηση εύκολη, βραχεία και ασφαλή, προέκυψε η ναυλωμένη πτήση. Η ναυλωμένη πτήση λόγω της δυνατότητάς της να μεταφέρονται πολλά άτομα συγχρόνως οδήγησε στη μείωση του κόστους για τον επι- βάτη και στην αύξηση του κέρδους για τον επιχειρηματία. Η μαζική μετακίνηση επέφερε τη μαζικοποίηση των τουριστών που έλαβε την οργανωτική μορφή του τουριστικού πα- κέτου, δηλαδή τη μαζική διαμονή που επέβαλε την ανέγερση ξενοδοχείων – μεγαθηρίων, τη μαζική εστίαση και μαζική ψυχαγωγία σε ιδανικούς τουριστικούς προορισμούς π.χ. νη- σιά, παράκτιες περιοχές κ.λπ . Αποτέλεσμα αυτής της μαζικοποίησης στη μετακίνηση, στη διαμονή, στην εστίαση και στην αναψυχή ήταν ο τουρισμός να οργανωθεί με μαζικό τρόπο και να προκύψει ο μαζικός τουρισμός που οδηγεί στην τυποποίηση του τουρίστα, ο οποίος «αγελοποιείται» στις μετακινήσεις του, στις ξεναγήσεις του, στην εστίασή του και στη δια- σκέδασή του, ανωνυμοποιείται (με χαρακτηριστικό γνώρισμα την κονκάρδα, το ίδιο καπε- λάκι κ.λπ .) και συχνά γκετοποιείται σε τουριστικά στρατόπεδα μέσω του συστήματος all- inclusive, κυρίως σε αλυσίδες επώνυμων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων (hotel clubs), αδιαφορώντας για την συνέπειες της συμπεριφοράς του. Είναι ο μαζικός τρόπος οργάνω- σης του τουρισμού από τους μεγάλους τουριστικούς διοργανωτές –tour operators- που ευθύνεται για τις αρνητικές επιδράσεις του τουριστικού φαινομένου στο φυσικό, κοινωνι- κό και οικονομικό περιβάλλον του τόπου προορισμού και όχι το μοντέλο π.χ. ήλιος και θά- λασσα, που συνιστά φυσικό πόρο για την ανάπτυξη του τουρισμού. Οι αρνητικές επιδρά- σεις του τουρισμού, μέσα στο πλαίσιο του διεθνούς προβληματισμού για τη σωτηρία του πλανήτη, έγιναν αντιληπτές σε τέτοιο βαθμό που κατέστη κατανοητό σε όλους ότι ο ίδιος ο μαζικός τουρισμός θα καταστρέψει τον τουρισμό. Έτσι στην αγωνιώδη προσπάθεια της δι- εθνούς κοινότητας για βιωσιμότητα, αναπτύχθηκε ως αντίρροπη δύναμη στο μαζικό του- ρισμό, ο βιώσιμος τουρισμός. Ως βιώσιμος τουρισμός εννοείται η επίτευξη του συνδυασμού του αριθμού και του τύ- που επισκεπτών με τις ενέργειες των τουριστικών επιχειρήσεων σε ένα τόπο προορισμού που να μπορούν να συνεχισθούν στο μέλλον χωρίς να βλάπτουν την ποιότητα του περι- βάλλοντος. Τα κομβικά σημεία στην εξέλιξη του βιώσιμου τουρισμού υπήρξαν η διάσκε- ψη στη Στοκχόλμη για το περιβάλλον (1972), η διακήρυξη της Μανίλα για τον Τουρισμό (1980), η Έκθεση Brundtland – το κοινό μας μέλλον (1987), η Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (UNCED), Rio de Janeiro (Ιούνιος 1992), το Πα- γκόσμιο Συνέδριο Τουρισμού – Lanzarote (1995) και το Διεθνές Συνέδριο για το Περιβάλ-