ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΣΤΗ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Πρόλογος - Ευχαριστίες XIII αναγκαία την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών, ότι η άσκησή της λαμβάνει χώρα εν πολλοίς σε κλίμα αυτοπεριορισμού, ότι τα αποτελέσματα της ανεξάρτη- της άσκησης της νομισματικής πολιτικής και των λοιπών αρμοδιοτήτων των κε- ντρικών τραπεζών στις δυτικές οικονομίες δικαιολογούν ex ante τον ρόλο τους και ότι η περιορισμένη λογοδοσία τους δεν αντιβαίνει δογματικά στους κανόνες λειτουργίας της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Επίσης, θα αιτιολογηθεί ότι ο απο- τελεσματικός έλεγχος των εκλεγμένων επί της άσκησης των αρμοδιοτήτων των κεντρικών τραπεζών είναι (και πρέπει να παραμείνει) έλεγχος ορίων. Τέλος, θα δειχθεί ότι υπό τα σημερινά δεδομένα, αποτελεσματικότερος αποδέκτης της λο- γοδοσίας των κεντρικών τραπεζών είναι ο ενωσιακός και ο εθνικός δικαστής, αφού όλα τα άλλα είδη λογοδοσίας των κεντρικών τραπεζών παρουσιάζουν ελ- λείψεις στην αποτελεσματικότητά τους. Ωστόσο, η παραδοσιακή μορφή δικαστι- κού ελέγχου δείχνει να μην αντισταθμίζει θεσμικά την τεχνική υπεροπλία των κε- ντρικών τραπεζών. Έτσι, η μελέτη θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η απονομή της δικαιοσύνης οφείλει να εξελιχθεί, μέσω της σχετικής εξειδίκευσης των δικα- στών και της επικουρίας τους από ειδικούς τεχνικούς συμβούλους με επιστημο- νικές γνώσεις σχετικές με τα ζητήματα άσκησης της νομισματικής πολιτικής και των λοιπών βασικών αρμοδιοτήτων των κεντρικών τραπεζών. * * * Η δυσχέρεια εντοπισμού του «χρυσού κανόνα» σύζευξης της νομικής με την οι- κονομική επιστήμη, εκεί δηλαδή όπου η αποτελεσματικότητα της άσκησης της νομισματικής πολιτικής συναντά την ανάγκη δημοκρατικής νομιμoποίησης και λογοδοσίας κάθε δημόσιου οργανισμού στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δη- μοκρατίας, διαγράφει τα όρια της μεθοδολογικής δυσχέρειας που η μελέτη αυτή καλείται ν’ αντιμετωπίσει∙ συνεπώς, τα χρησιμοποιούμενα εν προκειμένω ερ- μηνευτικά και μεθοδολογικά εργαλεία οφείλουν να προσαρμοσθούν στις ειδι- κές αυτές συνθήκες ως εξής: Αφ’ ενός, παρατίθεται, αναλύεται και σχολιάζεται το νομικό πλαίσιο της λειτουργίας, ανεξαρτησίας και λογοδοσίας των κεντρι- κών τραπεζών με τη βοήθεια των κλασικών μεθόδων ερμηνευτικής προσέγγισης των κανόνων δικαίου, ήτοι της γραμματικής, της ιστορικής, της τελολογικής και της συστηματικής ερμηνείας 15 , όπως και των «κανόνων άρσης» της σύγκρουσης των κανόνων δικαίου 16 , όπου παρατηρείται τέτοια 17 . Στο σημείο αυτό ανακύπτει μια ακόμη ιδιομορφία του εξεταζόμενου αντικειμένου, αφού στο πλαίσιο του δι- εθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος η τυπική ιεραρχία των κανόνων δικαίου 15. Ανάλυση των βασικών στοιχειών κάθε μεθόδου ερμηνείας σε Σούρλα, Π . (1995), σελ. 155 επ. 16. Ιδίως, των κανόνων που ρυθμίζουν ότι ο ειδικός νόμος υπερισχύει του γενικού (‘lex specialis derogat legi generali’), ότι ο νεώτερος νόμος υπερισχύει του παλαιότερου (‘lex specialis derogat legi generali’) και ότι ο νεώτερος γενικός νόμος δεν καταργεί παλαιότε- ρο ειδικό (‘lex posterior generalis non derogat legi priori speciali’). 17.  Σούρλας, Π . (1995), σελ. 191 επ.