ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΣΤΗ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

6 ΜΕΡΟΣ Α – Κεντρικές τράπεζες, ανεξαρτησία και λογοδοσία: Οι «γενικές αρχές» 1.3. Οι βασικοί στόχοι των κεντρικών τραπεζών Βασικό στόχο των κεντρικών τραπεζών αποτελεί η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, η οποία απειλείται κυρίως (αλλά όχι αποκλειστικά) από το φαινόμενο του πληθωρισμού 10 . Η σταθερότητα των τιμών επιτυγχάνεται μέσω του επηρεα- 9§1 του Ν. 1232/1982, 1§6 του Ν. 1256/1982 και 51 του Ν. 1892/1990 συνάγεται ότι η Τρά- πεζα της Ελλάδος δεν περιλαμβάνεται στον δημόσιο τομέα, αφού δεν ανήκει στο νομικό πρό- σωπο του Δημοσίου, στο σύνολό της ή κατά πλειοψηφία, έχει συσταθεί ως ανώνυμη εται- ρεία και συνιστά από τη φύση της νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, στο οποίο το Δημόσιο και οι δημόσιες επιχειρήσεις, δεν μπορούσαν να κατέχουν αμέσως ή εμμέσως μετοχές αυτής κατά ποσό που υπερβαίνει στο σύνολο το 1/10 του ονομαστικού κεφαλαίου της […]. Ενόψει όμως και των αναφερομένων στα άρθρα 2§1 εδ. α΄ έως ζ΄ και 4§1 του καταστατικού της αρ- μοδιοτήτων, που της έχουν ανατεθεί και των προνομίων που της έχουν παραχωρηθεί από τη σύστασή της και μεταγενεστέρως και ιδιαίτερα του εκδοτικού προνομίου της και της δια- χείρισης του εξωτερικού συναλλάγματος, η ΤτΕ δεν είναι ούτε νομικό πρόσωπο καθαρά ιδι- ωτικού δικαίου, αλλά έχει ιδιότυπο διφυή χαρακτήρα, νομικού μεν προσώπου ιδιωτικού δι- καίου, ως προς την άσκηση από μέρους της των τραπεζικών εργασιών και τις σχέσεις της με το προσωπικό της και τους πελάτες της, δημοσίου δε δικαίου ως προς τη διαχείριση του εξωτερικού συναλλάγματος ή την άσκηση του εκδοτικού προνομίου της, ως προς τις οποίες ασκεί δημόσια εξουσία.» ΣτΕ (Ολ.) 3014/2014, σκ. 9: «Η Τράπεζα της Ελλάδας είναι νομικό πρόσωπο διφυούς χαρακτήρα, δηλαδή λειτουργεί ως νπδδ όταν ασκεί κατά νόμο αρμοδιό- τητες συνδεόμενες με την άσκηση δημόσιας εξουσίας για την προστασία της χρηματοοικο- νομικής σταθερότητας και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης του κοινού στο χρηματοπιστωτι- κό σύστημα {ν. 3601/2007 […]}. Κατά συνέπεια, οι πράξεις που εκδίδει ο Διοικητής της ΤτΕ ή τα όργανα που έχει ο ίδιος εξουσιοδοτήσει κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του για την εποπτεία επί των πιστωτικών ιδρυμάτων και τον έλεγχο της πίστεως είναι εκτελεστές διοι- κητικές πράξεις, προσβαλλόμενες με αίτηση ακύρωσης. ΣτΕ 1712/2019, σκ. 6: «[…] οι αρ- μοδιότητες της καταργηθείσης με το άρθρο 1 του ν. 1266/1982 (Α΄ 81) Νομισματικής Επιτρο- πής περιήλθαν στον Διοικητή και εν συνεχεία στην Εκτελεστική Επιτροπή της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία αποτελεί διοικητική αρχή κατά την άσκηση των καθηκόντων της για την εποπτεία επί των πιστωτικών ιδρυμάτων και τον έλεγχο της πίστεως, οι σχετικές δε πρά- ξεις, που εκδίδονται είτε από την ίδια είτε από τα εξουσιοδοτημένα από αυτήν όργανα, απο- τελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις […]. Επομένως, οι προσβαλλόμενες πράξεις εκδοθεί- σες κατ’ επίκληση του άρθρου 55Α του Καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος καθώς και των άρθρων 5, 8, 27, 63, 63Β, 63Δ, 68 και 69 του ν. 3601/2007 , τα οποία παρέχουν στην Τράπεζα της Ελλάδος ή στα εξουσιοδοτημένα όργανά της -όπως είναι εν προκειμένω η Επι- τροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων και η Επιτροπή Μέτρων Εξυγίανσης- αρμοδι- ότητες συνδεόμενες με την άσκηση δημόσιας εξουσίας για την προστασία της χρηματοοικο- νομικής σταθερότητας και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης του κοινού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, συνιστούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις, η δικαστική αμφισβήτηση της νομιμό- τητας των οποίων γεννά ακυρωτική διαφορά [βλ. ΣτΕ (Ολ.) 3013/2014, 4377–4383/2013]. 10. Πληθωρισμός ονομάζεται το φαινόμενο που αντανακλά τη συνεχή αύξηση του γενικού επι- πέδου τιμών μιας οικονομίας σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, που προκαλεί πτώση στην αγοραστική δύναμη, καθώς κάθε μονάδα χρήματος αγοράζει λιγότερα αγαθά και υπη- ρεσίες. Αναγκαία συνθήκη για την ύπαρξη του πληθωρισμού είναι η μεταβολή των τιμών. Δεν υφίσταται όταν οι τιμές παραμένουν σταθερές, ανεξαρτήτως αν είναι υψηλές ή όχι. Ο πληθωρισμός κατά την πλειονότητα των οικονομικών θεωριών συνιστά αποκλειστικά νομι- σματικό φαινόμενο, ενώ κατ’ άλλες, όπως ο Κεϋνσιανισμός, υποστηρίζουν ότι ότι πληθω- ρισμός μπορεί να έχει ρίζες και σε μη νομισματικά φαινόμενα, όπως η ανεργία. Οι βασικές