ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ COVID-19

VI Προλογικό σημείωμα Στις 10 Δεκεμβρίου 2020, η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Dunja Mijatović, στο πλαίσιο ανοι- χτής συζήτησης για τον αντίκτυπο του Covid-19 στα ανθρώπινα δι- καιώματα 1 , δήλωσε: «Χωρίς υπερβολή πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Η κατεύθυνση που θα αποφασίσουμε να χαράξου- με τώρα θα διαμορφώσει τον τύπο της κοινωνίας στην οποία θέλου- με να ζήσουμε και να παραδώσουμε στις μελλοντικές γενιές. Αυτή η επιλογή θα καθορίσει εάν θα ενισχύσουμε τις ελευθερίες μας ή θα τις απεμπολήσουμε, εάν θα προωθήσουμε τη συμμετοχή ή θα υπονο- μεύσουμε τη δημοκρατία, εάν θα ενδυναμώσουμε τους ανθρώπους ή θα τους περιθωριοποιήσουμε». Σήμερα, έχοντας διανύσει περισσότερο από ένα χρόνο από την ημε- ρομηνία ανακήρυξης της πανδημίας εξαιτίας του κορωνοϊού, εί- ναι πανθομολογούμενο ότι αυτή η πανδημία έχει επιφέρει τεράστιο αντίκτυπο σε όλους τους τομείς ατομικού και συλλογικού βίου. Στον αγώνα προστασίας της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης, σε μια ανώ- μαλη κατάσταση, το κυρίαρχο ερώτημα είναι ένα: ποια είναι τα όρια των περιορισμών στην απόλαυση θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών; Ειδικότερα, μέχρι ποιου βαθμού επιτρέπεται το δικαί- ωμα στην υγεία να «περιορίσει» λοιπά δικαιώματα και αξίες; Το παρόν βιβλίο πραγματεύεται τις πολυεπίπεδες διαστάσεις αυ- τού του ερωτήματος, τοποθετώντας στο επίκεντρο δράσεις και πο- λιτικές που ελήφθησαν (ή και λαμβάνονται) από εθνικές κυβερνή- σεις κρατών με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας την εποχή του κορωνοϊού. Αποτελείται από δύο κεφάλαια, όπου αναλύονται διεξοδικώς σε ξεχωριστές ενότητες, μέσω μιας περιγραφικής, αρχι- κά, και κριτικής, μετέπειτα, προσέγγισης το ιδιαίτερο περιεχόμενο του δικαιώματος στην υγεία και το πεδίο εφαρμογής του στο σύγ- χρονο κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον. Αναπτύσσονται προβληματι- 1. Βλ. απόσπασμα της ομιλίας της Επιτρόπου με θέμα «The impact of COVID-19 on human rights and how to move forward», 10 Δεκεμβρίου 2020, διαθέσι- μο στην επίσημη ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης https://www.coe . int/en/web/commissioner/-/the-impact-of-covid-19-on-human-rights-and- how-to-move-forward.