ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ 7 βουλήσεων γίνεται όλο και λιγότερο πιθανή. Σε ένα κείμενο για τον αντιπραγμα- τισμό 1 ο Jevons αναφέρει χαρακτηριστικά: «... Αν ο ψαράς ή ο οποιοσδήποτε πωλητής τροφίμων δεν έμενε ικανοποιημέ- νος με το αντάλλαγμα που του πρόσφεραν, αρνιόταν αμετάκλητα την ανταλλα- γή. Αποτέλεσμα για τον κ.Wallace και τους συντρόφους του ήταν να στερούνται συχνά το βραδινό τους. Έκριναν έτσι σκόπιμη την αποθήκευση μαχαιριών, κομ- ματιών από ύφασμα, αρράκ και γλυκισμάτων σάγκο. Αυξανόταν με τον τρόπο αυτό η πιθανότητα, να βρεθεί κάτι από όλα αυτά που να αρέσει στον πλανόδιο». Πριν από το χρήμα Πριν από το χρήμα, η ανταλλαγή προϊόντων, ο αντιπραγματισμός, υπήρξε η πιο διαδεδομένη πρακτική εξασφάλισης των βασικών αναγκών των ανθρώ- πων. Ο αντιπραγματισμός είναι πολύ παλιός και με κάποια έννοια, μερικά στοιχεία του μοιάζουν να υπάρχουν και μέσα στη φύση, στα φυτά, έντομα και ζώα όπου ανταλλάσσονται υπηρεσίες και πόροι για την εξασφάλιση της επιβίωσης των ειδών και τη διατήρηση της ισορροπίας του περιβάλλοντος. Οι συναλλαγές σε είδος διευκόλυναν τις πρώτες κοινωνίες των ανθρώπων για την επιβίωσή τους. Γεωργικά προϊόντα διατροφής, δέρματα, ζώα, κοχύ- λια ήταν τα αποδεκτά μέσα συναλλαγής. Το πιο πολύτιμο ήταν το πιο σπά- νιο. Ανάλογα με την αφθονία, τη χρησιμότητα και το ρόλο του κάθε προϊό- ντος σε κάθε κοινωνία προσδιοριζόταν και η τιμή του. Με την εγκατάσταση του ανθρώπου σε μόνιμη κατοικία, η οικονομία έγινε γεωργοκτηνοτροφική. Ως μέσο συναλλαγής χρησιμοποιήθηκαν κυρίως τα ζώα. Στην Ιλιάδα τα χάλ- κινα όπλα του Διομήδη αναφέρονται ως εννεάβοια (αξίζουν 9 βόδια) ενώ τα χρυσά του Γλαύκου εκατόμβοια. Ο πλούσιος λεγόταν πολυβούτης (που διαθέτει πολλά βόδια), ο ακτήμων αβούτης. Ακόμα και σήμερα, αυτό απο- τυπώνεται σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Λατινικά caput σημαίνει κεφαλή βοσκήματος και από κει προέρχεται η λέξη κεφάλαιο (capital) και καπιταλι- σμός. Pecus σημαίνει τα θρέμματα, τα βοσκήματα και από κει προέρχεται ο όρος pecunia (περιουσία, χρήματα). Τον τρόπο αυτών των συναλλαγών που δεν μπορούμε να τον ανιχνεύσουμε με ασφάλεια στις προϊστορικές κοινωνίες, μπορούμε να τον παρακολουθή- σουμε καλύτερα σε κοινωνίες νεώτερες, όπως της Αφρικής, της Ωκεανίας κ.λπ . όπου μέχρι πρόσφατα ήταν σε χρήση. Στις σύγχρονες κοινωνίες το φαι- νόμενο επανεμφανίζεται, όταν διαμορφώνονται ειδικές συνθήκες, όπως στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου οι ανταλλαγές με τσιγάρα και λάδι. Επίσης, παρουσιάζονται σε μικρή κλίμακα ανταλλαγές αντικειμένων 1. Jevons, W.S (1910).