ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΑΔΙΚΟΠΡΑΞΙΑ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΚΑΝ 1215/2012

10 § 1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ράδειγμα, οι κανόνες του άρθρου 7 σημ. 1, κατά τρόπο που να επιτρέπει στον εναγόμενο να προβλέπει ευλόγως ενώπιον ποιου δικαστηρίου, εκτός αυτού του κράτους της κατοι- κίας του, θα μπορούσε να εναχθεί 71 . Η αρχή actor sequitur forum rei 72 εξασφαλίζει σχετι- κή δικαιοσύνη, καθόσον αρκετές φορές ο εναγόμενος «εξωθείται» ακούσια σε δικαστική διαμάχη ενώπιον ενός αλλοδαπού δικαστηρίου. Οποιαδήποτε αποκλίνουσα ειδική δικαι- οδοσία από την κατοικία του εναγομένου πρέπει να σε κάθε περίπτωση να ελέγχεται βά- σει αυτού του κριτηρίου 73 . Για τον λόγο αυτό, δικαιολογείται η αρμοδιότητα του τόπου εκ- πλήρωσης από το γεγονός ότι ο εναγόμενος εκουσίως ανέλαβε υποχρεώσεις στον τόπο αυτό 74 . Πολύ περισσότερο για αξιώσεις από αδικοπραξία ο εναγόμενος επιφορτίζεται με την υποχρέωση να υποστηρίξει τον εαυτό του σε ένα μη οικείο περιβάλλον και ως εκ τού- του ανάλογα ευρύτερη εμφανίζεται και η δυνατότητα επιλογής του ενάγοντος. Ενώ σύμ- φωνα με το άρθρ. 5 σημ. 1 της ΣυμΒρ (και κατόπιν το άρθρ. 5 σημ. 1 ΚανΒρΙ και το άρθρ. 7 σημ. 1 ΚανΒρΙα) παράλληλα με την αρμοδιότητα των δικαστηρίων του τόπου κατοικίας του εναγομένου, ανοίγεται στον ενάγοντα μόνο μια συγκεκριμένη δυνατότητα για κάθε περίπτωση, απεναντίας η νομολογία του Δικαστηρίου στο πλαίσιο του άρθρ. 5 σημ. 3 της ΣυμΒρ (και διαδοχικά το άρθρ. 5 σημ. 3 ΚανΒρΙ και το άρθρ. 7 σημ. 2 ΚανΒρΙα) παρέχει τη διπλή δυνατότητα άσκησης αγωγής, είτε στον τόπο ενέργειας, είτε στον τόπο επέλευσης της άδικης πράξης, ενώ για την περίπτωση περιουσιακής ζημίας, όπως στην περίπτωση διακοπής των διαπραγματεύσεων, αρμόδια είναι και τα δικαστήρια του forum actoris 75 . Το ζήτημα του χαρακτηρισμού της σύμβασης ή/και της ευθύνης (συμβατική ή αδικοπρα- κτική) είναι πρωθύστερο του ζητήματος της εύρεσης του δικαιοδοτικού συνδέσμου 76 . Η διεθνής δικαιοδοσία τόσο στην περίπτωση της ενδοσυμβατικής όσο και στην περίπτω- ση της αδικοπρακτικής ευθύνης θεμελιώνεται σε έναν βασικό πυρήνα του αντίστοιχου συστήματος ευθύνης. Στην περίπτωση της σύμβασης τέτοιο πυρήνα συνιστά ο τόπος 71. ΔΕΚ, 17.06.1992, Handte , C-26/91, ΣυλλΝομολ. 1992, Ι-3967, σκέψη 18. Βλ. επίσης σκέψεις 26, 54 της απόφασης ΔΕΚ, 19.02.2002, Besix , C-256/00, ΣυλλΝομολ. 2002 I-1699. 72. Η αρχή actor sequitur forum rei ανατρέχει στο ρωμαϊκό δικονομικό δίκαιο, εμφανιζόμενη για πρώτη φορά σε έναν Κανονισμό που εξέδωσαν οι Αυτοκράτορες Διοκλητιανός και Μαξιμιανός, το έτος 293 μ.Χ. όπου αναφέρεται:“ Iuris ordinemconverti postulas, ut nonactor rei forum, sed reus actoris sequatur .” 73. Οι εξαιρέσεις στον κανόνα actor sequitur forumrei αφορούν τρεις μεγάλες κατηγορίες και συγκεκρι- μένα, α) την προστασία των ασθενέστερων διαδίκων (τμήματα 3, 4 και 5 του ΚανΒρΙα), β) την ιδιωτι- κή αυτονομία (άρθρ. 25 και 26 του ΚανΒρΙα) και γ) τον ισχυρό νομικό (άρθρ. 24 ΚανΒρΙα) ή γεωγρα- φικο (ιδίως άρθρ. 7 του ΚανΒρΙα) σύνδεσμο ορισμένων δικαστηρίων με συγκεκριμένη κατηγορία υποθέσεων, βλ. Ρεβολίδη , Διεθνής δικαιοδοσία, ο.π., σ. 101 επ. 74. Βλ. Fenge , Περί της δογματικής κατάταξης της ευθύνης για ζημία στο προστάδιο της σύμβασης, Αρμ 2005, 1705, 1712. 75. Βλ. Fenge , ο.π., Αρμ 2005, 1705, 1713. 76. Για ένα παράδειγμα της σημασίας του χαρακτηρισμού της σύμβασης ως πρωθύστερου ζητήματος της εύρεσης του δικαιοδοτικού συνδέσμου που αφορά στην περίπτωση της χρονομεριστικής μί- σθωσης ( time sharing ), βλ. ΔΕΚ, 13.10.2005, Brigitte, C-73/04, ECLI:EU:C:2005:607=Αρμ 2006, 981 επ. με παρατηρήσεις Άνθιμου , 984 επ. ιδίως σκέψεις 26-28.