Η ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ

10 φία συνδυαστική του ελληνικού και του διεθνούς δικαίου στον τομέα αυτό. Για τη σχέση καταχρήσεως δικαιώματος και διεθνούς δικαίου πρωτοπορι- ακές υπήρξαν οι παραδόσεις του Νικολάου Πολίτη στην Ακαδημία του Διε- θνούς Δικαίου της Χάγης (1925). Σημειώνω τέλος, ότι η έρευνα του κ. Κυ- ριακόπουλου στο ζήτημα αυτό από τη σκοπιά του συγχρόνου διεθνούς δι- καίου είναι εξαντλητική, περιέχει πρωτότυπες και εμπνευσμένες προσωπι- κές σκέψεις και έτσι η εικόνα που παρέχεται στον αναγνώστη παρουσιάζει την απαραίτητη πληρότητα. Επισημαίνω, εξάλλου, θετικά, την επιφυλακτική στάση του συγγραφέως απέναντι στην πρακτική εφαρμογή της καταχρήσεως δικαιώματος κατά το διεθνές δίκαιο. Η σύνεση απαιτεί βάσανο πριν την αναδοχή εννοιών και θε- σμών του εσωτερικού δικαίου στο διεθνές, διότι το τελευταίο έχει ιδιομορ- φίες, τις οποίες ο έμπειρος νομικός δεν αγνοεί. Με αφορμή την αντιπαραβολή της καταχρήσεως δικαιώματος που κάνει ο συγγραφέας προς άλλες βασικές νομικές έννοιες, αναπολώ τα πρώτα χρό- νια της πανεπιστημιακής μου σταδιοδρομίας, όταν στη μονογραφία μου για τη Μεσολάβηση και τη Συνδιαλλαγή στα Ηνωμένα Έθνη, είχα αποτολμήσει να σημειώσω ότι: «εις τον σύγχρονον κόσμον, εις ίσην αν μη και υπερτέ- ραν μοίραν προς την αρχήν της καλής πίστεως ευρίσκεται η αρχή της κρατι- κής κυριαρχίας». Ο εισηγητής της προαγωγής μου με επέκρινε τότε για την αναιδή εκείνη διαπίστωση. Ο κ. Κυριακόπουλος προβληματίζεται όπως ται- ριάζει, στο πολύπλοκο, μερικώς ανίσχυρο στις παραβιάσεις και στη χρήση βίας, αλλά και διαρκώς βελτιούμενο διεθνές δίκαιο. Εμμανουήλ Ρούκουνας