ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

3 ΚΕΦΑΛΑIΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ, ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡIΚΟΥ ΔIΚΑIΟΥ Διάγραμμα § 1. Η «εμπορικότητα» και το ΕμπΔ ............. 9 § 2. Τα συστατικά της εμπορικότητας - Γενική περιγραφή ............................................... 12 Α. Η διαμεσολάβηση και άλλες υπηρεσίες 12 Β. Ο εμπορικός κίνδυνος (ή αβεβαιότητα) 17 Γ. Το εμπορικό κέρδος (και η εμπορική ζη- μία) ...................................................... 19 Δ. Η δράση σε αγορά ................................ 22 Ε. Σύνθεση ................................................ 27 § 3. Το διπλό πρόσημο της εμπορικής δρά- σης ............................................................ 27 Α. Το θετικό πρόσημο ............................... 27 Β. Το αρνητικό πρόσημο .......................... 28 Γ. Ηθική και εμπορικές συναλλαγές ......... 30 § 1. Η «εμπορικότητα» και το ΕμπΔ Ι. Εμπορική δράση και εμπορικό δίκαιο. Το δίκαιο δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε μια ορισμέ- νη ιδιωτική οικονομική (και ιδιοτελή, δηλ. αποβλέπουσα στο κέρδος) δράση, την εμπορι- κή , στην οποία επιφυλάσσει ιδιαίτερους κανόνες και προσδίδει ιδιαίτερες έννομες συνέπει- ες. Πρόκειται για τη δράση, που σε οικονομικό μεν επίπεδο συνίσταται κατεξοχήν στη διακί- νηση αγαθών και υπηρεσιών, σε νομικό δε επίπεδο ορίζεται κατά ποικίλους τρόπους (ως δί- καιο των εμπόρων, των εμπορικών συναλλαγών, της εμπορικής επιχείρησης κλπ.), ανάλο- γα με το «σύστημα εμπορικότητας», που ακολουθεί κάθε έννομη τάξη, αλλά και ανάλογα με τη θεματολογία, που η εκπαιδευτική παράδοση έχει κατά καιρούς διαμορφώσει. Ο δικαιικός κλάδος που διαπραγματεύεται και ρυθμίζει τη δράση αυτή είναι το εμπορικό δίκαιο (ΕμπΔ) και αποτελεί κλάδο του ιδιωτικού δικαίου. Σκοπός του ΕμπΔ είναι άλλοτε μεν η προστασία της εμπορικής δράσης καθεαυτή, ως επαγγέλματος αλλά και ως δράσης χρήσιμης για την οι- κονομία και την κοινωνία, άλλοτε δε – και μάλιστα κυρίως – η διαφύλαξη των συμφερόντων τρίτων, για τους οποίους η δράση αυτή δημιουργεί κινδύνους. Ιδιαίτερα δύσκολο είναι το ερώτημα αν τυχόν η εμπορική δράση, ως ιδιωτική, μπορεί να συλληφθεί και να ρυθμισθεί με επάρκεια από το αστικό δίκαιο ή αν είναι καλύτερη η διαμόρφωση αυτοτελούς δικαιικού κλάδου προς τούτο (η τελευταία επιλογή οδηγεί στο ζήτημα της «αυτονομίας» του ΕμπΔ). II. ΕμπΔ και «εμπορικός κώδικας». Προσδιοριστικό στοιχείο του αντικειμένου του ΕμπΔ δεν είναι βέβαια το νομοθέτημα που το στεγάζει. Είναι αλήθεια ότι το ΕμπΔ βρίσκεται συχνά κω-