ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ

10 Μέρος Α΄. Εισαγωγή προτεραιότητα στα συμφέροντα του οφειλέτη και θέτει σε δεύτερη μοίρα αυ- τά του εκδοχέα, ο οποίος αναλαμβάνει τους παραπάνω κινδύνους. Στις αστικές συναλλαγές, όπου οι διαδοχικές μεταβιβάσεις απαιτήσεων δεν είναι σύνηθες φαινόμενο, η ρύθμιση αυτή του νόμου είναι ικανοποιητι- κή. Τυχόν αντισυμβατική συμπεριφορά του εκχωρητή απέναντι στον εκδο- χέα αντιμετωπίζεται με τις κοινές διατάξεις. Όπως όμως είναι φανερό, η παρα- πάνω ρύθμιση είναι εντελώς ακατάλληλη προκειμένου για απαιτήσεις, η απο- στολή των οποίων εκπληρώνεται με συνεχείς μεταβιβάσεις ή που εμφανίζο- νται μαζικά σε μεγάλο αριθμό (όπως απαιτήσεις ενσωματωμένες σε ομολογί- ες και σε λαχνούς). Η ενσωμάτωση απαίτησης σε αξιόγραφο έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της θέσης του νέου κτήτορα (δανειστή), χωρίς να εξασθενίζει τη θέση του οφει- λέτη ή των ενδιάμεσεων (προηγούμενων) δανειστών. Ο νέος κτήτορας, εφό- σον έχει στα χέρια του το έγγραφο, μπορεί να είναι βέβαιος ότι δεν έγινε διάθε- ση της απαίτησης από τον εκχωρητή ή άλλον ενδιάμεσο δανειστή και ότι επο- μένως η απαίτησή του κατά του οφειλέτη για άμεση εκπλήρωση δεν μπορεί να αποκρουσθεί για τον λόγο ότι η εκπλήρωση έχει ήδη γίνει σε άλλον. Ο οφει- λέτης από την άλλη μεριά δεν κινδυνεύει να καταβάλει δύο φορές, αφού δεν είναι υποχρεωμένος να καταβάλει σε πρόσωπο που δεν κατέχει το έγγραφο, έστω και αν τούτο είναι σε θέση να αποδείξει το δικαίωμά του με άλλον τρόπο. Συνεπώς οι διατάξεις των άρθρων 460, 461 ΑΚ (προαπαιτούμενο αναγ- γελίας, καταβολή πριν την αναγγελία) δεν εφαρμόζονται, τουλάχιστον στα λε- γόμενα αξιόγραφα δημόσιας πίστεως, δηλ. στα αξιόγραφα στον κομιστή και εις διαταγή. Βέβαια δεν αποκλείεται αυτός, ο οποίος έχει στα χέρια του το έγ- γραφο, να μην είναι ο πραγματικός δικαιούχος, όπως όταν το έγγραφο του εί- χε παραδοθεί απλώς προς φύλαξη ή όταν το έκλεψε ή το βρήκε σε περίπτωση που είχε χαθεί. Ακόμα όμως και σ' αυτές τις περιπτώσεις, το εξωτερικό απλώς φαινόμενο που προκαλείται με την κατοχή (νομή) του εγγράφου, δημιουργεί τεκμήριο υπέρ αυτού που έχει στα χέρια του το έγγραφο (ΑΚ 1110), ότι είναι κύριος του εγγράφου, επομένως, λόγω του παρακολουθηματικού χαρακτή- ρα του δικαιώματος, και δικαιούχος της απαίτησης. Αντίστοιχα, ο καλόπιστος οφειλέτης, καταβάλλοντας στον κομιστή του εγγράφου, ελευθερώνεται ακόμα και αν ο κομιστής δεν είναι πραγματικός δικαιούχος (πρβλ. ΑΚ 889), όλ’ αυτά σε αντίθεση με τους κανόνες που ισχύουν στην εκχώρηση.