ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ

12 Μέρος Α΄. Εισαγωγή Το στοιχείο αυτό ισχύει για όλα τα αξιόγραφα, δηλ. τόσο για τα υπό στενή όσο και για τα υπό ευρεία έννοια, είναι δε το κύριο κριτήριο διακρίσεως με- ταξύ εγγράφων με αξιογραφικό ή μη χαρακτήρα. Όπως προαναφέρθηκε, ο οφειλέτης έχει την υποχρέωση να καταβάλει μόνο με την εμφάνιση ή/και την παράδοση του εγγράφου. Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής του αξιόγραφου, μόνο με την κήρυξή του ως ανίσχυρου κατά τη διαδικασία προσκλήσεως (ΚΠολΔ 843 επ.) και την αντικατάσταση της κατοχής του τίτλου που χάθηκε ή καταστράφηκε με δικαστική απόφαση μπορεί να ασκηθεί το δι- καίωμα. 1 β) Η κατοχή του εγγράφου νομιμοποιεί τον δανειστή να απαιτήσει εκπλή- ρωση και ελευθερώνει τον καταβάλλοντα στον κατέχοντα το έγγραφο οφει- λέτη. Μόνη η κατοχή του εγγράφου αρκεί για να νομιμοποιήσει τον κομι- στή (δανειστή) κατά την άσκηση του δικαιώματός του, χωρίς να χρειάζεται να προσκομίσει άλλη απόδειξη ότι είναι ο πραγματικός δικαιούχος (άρθρα 888 ΑΚ, 16 ν. 5325/1933, 19 ν. 5960/1933). Επιπλέον έχοντας ο κομιστής στα χέ- ρια του το έγγραφο, έχει (σε αντίθεση με τα έγγραφα νομιμοποιήσεως), αξίω- ση κατά του οφειλέτη για εκπλήρωση. Αντίστοιχα ο οφειλέτης ελευθερώνε- ται καταβάλλοντας στον κομιστή του εγγράφου, έστω και αν αυτός δεν είναι ο πραγματικός δικαιούχος (ΑΚ 889, άρθρο 40 § 3 ν. 5325/1932). Και κάτι συ- ναφές: Ο οφειλέτης μπορεί να εξαρτήσει την εκπλήρωση από την εμφάνιση ή/ και την επιστροφή σ' αυτόν του εγγράφου. Και τούτο διότι, σε περίπτωση που το έγγραφο εξακολουθεί να κυκλοφορεί, ο οφειλέτης θα διέτρεχε τον κίνδυ- νο να υποχρεωθεί να καταβάλει δύο φορές. Μόνη δηλ. η εξοφλητική απόδει- ξη (ΑΚ 424 εδ. 1) δεν εξασφαλίζει τον οφειλέτη. γ) Δημιουργείται εξάρτηση του δικαιώματος από το έγγραφο. Το δι- καίωμα που ενσωματώνεται σε υπό στενή έννοια αξιόγραφο (στον κομιστή, εις διαταγή) χάνει την αυτοτέλεια και αυθυπαρξία που είχε, με την έννοια ότι η τύχη του εξαρτάται, μέχρις ενός ορίου, από την τύχη του εγγράφου. Συναφώς γίνεται διάκριση δύο δικαιωμάτων: του δικαιώματος που έχει ενσωματωθεί στο έγγραφο (« δικαίωμα εκ του εγγράφου »), το οποίο, όπως έχει προαναφερθεί, μπορεί να είναι ενοχικό, εμπράγματο ή συμμετοχικό, και του εμπράγματου δικαιώματος κυριότητας πάνω στο έγγραφο ως πράγμα 1. Η κατοχή του τίτλου ως προϋπόθεση για την άσκηση του ενσωματωμένου σ' αυτόν δι- καιώματος ισχύει και κατά τη διενέργεια διαδικαστικών πράξεων.