ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

XVII Πρόλογος Β’ έκδοσης Ο προ εξαετίας αδόκητος θάνατος του φίλου μου Καθηγητή Γιάννη Αναστόπουλου με οδήγησε στην απόφαση, παράλληλα με το διοικητικό δίκαιο, να ασχοληθώ συστημα- τικά και με το φορολογικό δίκαιο, το οποίο είχα ήδη, μετά από δική του πρόσκληση, συνδιδάξει μαζί του επί αρκετά έτη, τόσο στο τέταρτο έτος, όσο και στο μεταπτυχιακό δίπλωμα του δημοσίου δικαίου του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκτοτε το δίδαξα, μόνος, ανελλιπώς μέχρι σήμερα. Την απόφαση της αναθεώρησης του διδακτικού εγχειριδίου του, χωρίς όμως να προ- λάβει να την πραγματοποιήσει, είχε ήδη λάβει ο εκλιπών. Μετά το θάνατό του η σύ- ζυγός του αγαπητή φίλη κυρία Françoise Susini-Αναστοπούλου είχε την καλοσύνη να μου εμπιστευθεί την αναθεώρηση αυτή. Της οφείλω γι’ αυτό θερμές ευχαριστίες. Ωστό- σο, το σχετικά μακρό χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την πρώτη έκδοση κα- τέστησε αναγκαία τόσο την ουσιαστική αύξηση του περιεχομένου του βιβλίου, που υπερδιπλασιάσθηκε, όσο και την εκτεταμένη, και μάλιστα κατά μεγάλα τμήματα, ριζι- κή αναθεώρησή του. Οι αλλαγές αυτές κατέστησαν με τη σειρά τους αναγκαία τη με- ταβολή, σε πολλά σημεία, της δομής του βιβλίου, αλλά και της μεθόδου έκθεσης της ύλης. Παρά το ότι από επιστημονική άποψη θα ήταν συνεπέστερο να εμφανισθεί ο πα- ρόν τόμος ως νέο βιβλίο, εμπνεόμενος από το οφειλόμενο στον Καθηγητή Γιάννη Ανα- στόπουλο συναίσθημα αναγνώρισης για την ανεκτίμητη συνεισφορά του στην καλλιέρ- γεια του φορολογικού δικαίου, αλλά και επειδή πιστεύω στην επιστημονική συνέχεια, επέλεξα να παραμείνει η μορφή του βιβλίου, όπως την είχα αρχικά σχεδιάσει, ως «κοι- νή» β΄ έκδοση. Για την εξυπηρέτηση του διδακτικού σκοπού του καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε αφε- νός μεν να εκτίθενται, κατά το δυνατόν ακριβώς, συστηματικά και ευσύνοπτα, τα ισχύ- οντα στο ελληνικό δίκαιο, αφετέρου δε να αναδεικνύονται οι βασικές θεωρητικές έν- νοιες του φορολογικού δικαίου. Για την υποστήριξη της εμβάθυνσης, για όσους το επιθυμούν, καταβλήθηκε προσπάθεια αναλυτικής νομοθετικής, νομολογιακής και βι- βλιογραφικής τεκμηρίωσης. Τέλος, για την εξυπηρέτηση πρακτικών αναγκών, καταρτί- σθηκε αναλυτικό καθ’ ύλην ευρετήριο, πλήρης πίνακας πηγών και λεπτομερής πίνακας περιεχομένων. Το βιβλίο είναι συστηματικά ενήμερο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2002. Από 1ης Ιανουαρίου 2003 μέχρι σήμερα περιλήφθηκαν οι κυριότερες νομοθετικές και νομολογιακές μεταβολές. Ελαυνόμενος από την επιθυμία μου να ενισχύσω την καλλιέργεια του κλάδου από νεώ- τερους επιστήμονες, συνέστησα από τετραετίας Ομάδα Συνεργατών. Όλοι παλαιότερα φοιτητές μου και τώρα οι τρεις πρώτοι υποψήφιοι διδάκτορες του φορολογικού δικαί- ου εργάσθηκαν σύντονα υπό την καθοδήγηση και ευθύνη μου και συνέβαλαν σημαντι- κά στην παρούσα έκδοση. Τους ευχαριστώ γι’ αυτό θερμά. Ειδικότερα (κατ’ αλφαβητι- κή σειρά) η κυρία Κατερίνα Πέρρου, Δικηγόρος, ΜΔΕ Δημοσίου Δικαίου, εργάσθηκε με κύριο αντικείμενο το Κεφάλαιο Ε, συνέβαλε όμως και στις διορθώσεις του Κεφα-