ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΕΙΚΕΙΑΣ

IX Σημείωμα Συγγραφέα Εκπαιδεύτηκα στο δίκαιο της επιείκειας στο πτυχίο μου στην Αγγλία, αρχές της δεκαετίας του ’ 70. Είχα την τιμή και την ευκαιρία να γνωρίζω τον Καθηγη- τή του University College, Πανεπιστημίου Λονδίνου G.W. Keeton, γνωστό για τα συγγράμματα και τη συνεισφορά του στο δίκαιο της επιείκειας και καταπι- στευμάτων, μέσω του πατέρα μου, συνεργάτη του, αείμνηστου Φοίβου Νέαρ- χου Κληρίδη, δικηγόρου. Το κοινό δίκαιο το οποίο ακολουθούμε στην Κύπρο προσαρμοσμένο στην κυπριακή έννομη τάξη δεν θα αποτελούσε ολοκληρωμένο σύστημα δικαίου από μόνο του χωρίς την επικάλυψη του δικαίου της επιείκει- ας. Από τα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, οι Άγγλοι δικαστές, μέσα από τη νομολογία, πριν ακόμη τη νομοθετική ρύθμιση του θέματος και ενάντια πολλές φορές σε αυτή, εισήγαγαν το δίκαιο της επιείκειας και τις αρχές του στην κυ- πριακή έννομη τάξη για να αποδοθεί δικαιοσύνη όπου η αυστηρή εφαρμογή του οθωμανικού δικαίου ή άλλων νομοθετικών ή νομικών ρυθμίσεων αδυνατούσαν να την αποδώσουν. Στην πορεία το θέμα ρυθμίστηκε με την αποικιακή νομοθε- σία και επί ανεξαρτησίας με το άρθρο 29 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960. Τα κυπριακά δικαστήρια εφαρμόζουν το δίκαιο της επιείκειας και τη νομολογία των αγγλικών δικαστηρίων. Το δίκαιο της επιείκειας, όμως, όπως εφαρμόζεται στην Κύπρο, εκτός από την αγγλική νομολογία, έχει διαμορφωθεί και μέσα από νομοθετήματα, όπως θα δούμε, άλλα αποικιακά σαν Κεφάλαια - Caps, και άλλα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων από το 1960 και έπειτα. Δεν ακολούθησε τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις της Αγγλίας. Το δίκαιο της επιείκειας δεν είναι το δίκαιο μόνο των αδυνάτων. Είναι το δίκαιο όλων που επιζητούν δικαιοσύνη. Ο δικαστής που το εφαρμόζει σε κάθε περίπτωση με βάση τις αρχές και τη νομο- λογία, όπως εξελίχθηκε διά μέσω των αιώνων δεν ανέχεται την αδικία, την πο- νηρία, την «παμπεσία» και την κατάχρηση. Είναι η ασπίδα και το δόρυ κατά της αδικίας. Συμπληρώνει αλλά και ακολουθεί το κοινό δίκαιο. Είναι εξοπλισμένο με ένα οπλοστάσιο εξουσιών και θεραπειών έτσι που κάθε μορφής αδικία αντιμε- τωπίζεται αποστελεσματικά ανασταλτικά και προληπτικά και όχι μόνο υπό μορ- φή αποκατάστασης διά αποζημιώσεων. Από τα πρώτα χρόνια των σπουδών μου αγάπησα το δίκαιο της επιείκειας και στα 38 χρόνια μαχόμενης δικηγορίας το επικαλέστηκα και εφάρμοσα σε υπο- θέσεις στην πράξη. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου διαθέτει πλούσια νο- μολογία σε ένα ευρύ φάσμα του δικαίου. Όπου δεν υπάρχει προηγούμενο ανα- τρέχουμε στις αγγλικές αυθεντίες. Το δίκαιο της επιείκειας διδάσκω και στο Πανεπιστήμιο Frederick πάντοτε με ιδιαίτερη χαρά. Οι διαλέξεις απετέλεσαν και το προζύμι για το βιβλίο μου αυτό. Ελπίζω να φανεί χρήσιμο σε δικαστές, δι-