ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ & ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

ΟλΑΠ 1/2014 1 1 Αναδρομική εφαρμογή δικονομικών ποινικών διατάξεων ΟλΑΠ 1/2014 1 Περίληψη: Φοροδιαφυγή σε βαθμό κακουργήματος, και δη υποβολή ανακριβούς δή- λωσης φορολογίας εισοδήματος. Τροποποίηση του αντίστοιχου νόμου (Ν 2523/1997 με το Ν 3943/2011). Δυσμενέστερες δικονομικές ποινικές διατάξεις. Αναδρομικότη- τα εφαρμογής του. Αίτηση-προσφυγή του κατηγορουμένου για κήρυξη απαράδεκτης της ποινικής δίωξης για φοροδιαφυγή, λόγω αναδρομικής εφαρμογής της δυσμενέ- στερης νεότερης δικονομικής διατάξεως. Νόμος 2523/1997 και τροποποίησή του με το Ν 3943/2011. Άσκηση ποινικής δίωξης προ της ισχύος του Ν 3943/2011 και μετά την ισχύ του. Διαδικαστική προϋπόθεση για την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς και την άσκηση της ποινικής δίωξης, σύμφωνα με τον προγενέστερο Ν 2523/1997, η πε- ράτωση της διοικητικής φορολογικής διαδικασίας. Αποσύνδεση, με το νεότερο νόμο 3943/2011, της άσκησης της ποινικής δίωξης από την περάτωση της διοικητικής φο- ρολογικής διαδικασίας. Κείμενο απόφασης Κατά τη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 1 του ΠΚ, «αν από την τέλεση της πράξης έως την αμετάκλητη εκδίκασή της ίσχυσαν δυο ή περισσότεροι νόμοι, εφαρμόζεται αυτός που περιέχει τις ευμενέστερες για τον κατηγορούμενο διατάξεις». Η διάταξη αυτή αναφέρε- ται στους ουσιαστικούς ποινικούς κανόνες και όχι στους δικονομικούς, καθόσον οι δι- κονομικοί νόμοι, οι οποίοι αποβλέπουν στην ορθή απονομή της δικαιοσύνης, έχουν αναδρομική δύναμη και ρυθμίζουν τις εκκρεμείς δίκες κατά το ατέλεστο, κατά το χρό- νο εκδόσεως αυτών, μέρος αυτών, εκτός αν άλλως ορίζουν. Το γεγονός ότι οι δυσμε- νέστερες ουσιαστικές ποινικές διατάξεις του νεοτέρου νόμου δεν μπορούν να εφαρμό- ζονται στις πράξεις που είχαν τελεστεί προ της ισχύος αυτού, δεν επηρεάζει την επί των αυτών εγκλημάτων εφαρμογή των δικονομικών διατάξεων εφόσον η εφαρμογή των τε- λευταίων ρητά επιβάλλεται από το νόμο (ΟλΑΠ 390/1992). Δεν μπορεί δε να συνιστά κριτήριο της αναδρομικής εφαρμογής ή όχι μιας δικονομικού περιεχομένου διατάξεως το αν αυτή έχει ή όχι, κατά το μέρος της δίκης που δεν έχει, ακόμη, περατωθεί, δυσμε- νέστερες συνέπειες για τον κατηγορούμενο από αυτές που είχαν οι διατάξεις που ίσχυ- αν κατά το χρόνο τελέσεως της πράξεως, γιατί, έτσι, θα αναιρείτο ο χαρακτήρας της δι- ατάξεως αυτής ως δικονομικής, με αποτέλεσμα να μη υπάρχει ασφάλεια δικαίου. [...] Με την επελθούσα με το Ν 3943/2011 τροποποίηση της παραγράφου 2 του άρθρου 21 του Ν 2523/1997 διευκολύνθηκε, για τα εγκλήματα της φοροδιαφυγής του άρθρου 17 παρ. 2 περ. β του Ν 2523/1997, η κίνηση της ποινικής διώξεως, αφού αποσυνδέθηκε αυτή από την περάτωση της διοικητικής φορολογικής διαδικασίας η οποία πριν από την 1. ΠοινΔικ 2014, σελ. 99. Βλ. και ΟλΑΠ 1/2020, ΠοινΧρ 2020, 252.