ΤΟ ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

6 Το επιτελικό κράτος Η ανάλυση των επιμέρους αντικειμένων της μελέτης εκκινεί από τις κρίσιμες διατάξεις του Ν 4622/2019, το περιεχόμενο της αιτιολογικής έκθεσης, τον σχολιασμό του σχεδίου νόμου στη δημόσια διαβούλευση, τα εκατέρωθεν επιχειρήματα στο πλαίσιο του κοινοβουλευτι- κού διαλόγου, ιδίως στις δύο συνεδριάσεις της Ολομέλειας της Βουλής, και τον επιστημο- νικό διάλογο. Τα ζητήματα συνταγματικού και διοικητικού δικαίου, αλλά και διοικητικής επιστήμης, καθώς και τα σημεία εστίασης και κριτικής στον σχετικό επιστημονικό διάλογο γέννησαν τα ερευνητικά ερωτήματα και τα ερωτήματα που καθοδήγησαν τις ημιδομημέ- νες [semi-structured] συνεντεύξεις εμπειρογνωμόνων. 2. Ερευνητικά ερωτήματα Το ενδιαφέρον εμβάθυνσης και κατανόησης [Erkenntnissinteresse] της έννοιας και των συ- νεπειών εφαρμογής του Ν 4622/2019 για το επιτελικό κράτος γεννήθηκε κατά την πρώτη ανάγνωση του σχεδίου νόμου, η οποία προκάλεσε, καταρχάς, μία αίσθηση πως πρόκειται για ένα εντελώς νέο, πρωτότυπο εγχειρίδιο διακυβέρνησης, παρά για προϊόν σύνθεσης κω- δικοποιημένων υφιστάμενων προβλέψεων και νέων διατάξεων 16 . Που μπορεί να αποδοθεί αυτή η «αίσθηση», η οποία ασφαλώς δεν επιβεβαιώνεται από την ανασκόπηση της υφιστά- μενης νομοθεσίας που ενσωματώθηκε στον Ν 4622/2019; Πιθανότατα, η εμπειρία μη πρό- σβασης σε κατανοητά, συνεκτικά, δομημένα με συνέπεια νομοθετήματα και συμφιλίωσης με την ανεπάρκεια ακεραιότητας και σαφήνειας του πλαισίου διακυβέρνησης της Χώρας προσκρούει σε ένα νομοθέτημα το οποίο φιλοδοξεί να περιγράψει και να τυποποιήσει ένα μοντέλο διακυβέρνησης και λειτουργίας του κράτους που δεν είναι θολό, είναι προσβάσιμο σε ένα ενιαίο κείμενο, ορίζει τις αρχές-θεμέλιά του, θέτει στόχους, αυτοελέγχεται και τυπο- ποιεί τις διαδικασίες και τα εργαλεία που θα καταστήσουν δυνατή την εφαρμογή του. Πράγ- ματι, παρά το γεγονός ότι οι συνιστώσες του επιτελικού κράτους στον Ν 4622/2019 δεν εί- ναι στο σύνολό τους πρωτότυπες, το τελικό αποτέλεσμα της επεξεργασίας υφιστάμενου και νέου υλικού έδωσε μία πρώτη εντύπωση μεταρρύθμισης και καινοτομίας. Μία δεύτερη σκέψη που ενέτεινε το ενδιαφέρον εμβάθυνσης και κατανόησης ήταν πως ο Ν 4622/2019 «προβλέπει το αυτονόητο», δηλαδή ένα συνεκτικό μοντέλο διακυβέρνησης και λειτουργίας της Κυβέρνησης, ανεξάρτητα με το ποιο μοντέλο επέλεξε ο νομοθέτης και το πώς αυτό θεμελιώνεται και διαρθρώνεται. Πιο απλά, πώς αλλιώς θα μπορούσε να λειτουργεί, ή πώς λειτουργούσε έως τώρα, το κράτος, αν όχι ως «επιτελικό»; Επισημαίνεται ότι «αυτονόη- τα» δεν είναι σε καμμία περίπτωση η αρχιτεκτονική του μοντέλου, η «προσυνταγματική ερ- μηνευτική θεωρία» 17 ή το ιδεολογικό πρόσημο που τυχόν υιοθετείται, δηλαδή ο τρόπος με 16. Με τον Ν 4622/2019 κωδικοποιούνται οι διατάξεις του ΠΔ 63/2005 (ΦΕΚ Α΄98/22.4.2005), του ΠΔ 32/2004 (ΦΕΚ Α΄28/6.2.2004), του ΠΔ 2/2011 (ΦΕΚ Α΄5/19.1.2011), καθώς και οι διατάξεις των Ν 4048/2012 (ΦΕΚ Α΄34/23.2.2012), Ν 4369/2016 (ΦΕΚ Α΄33/27.2.2016), Ν 4320/2015 (ΦΕΚ Α΄29/19.3.2015), Ν 4081/2012 (ΦΕΚ Α΄184/27.9.2012), Ν 4606/2019 (ΦΕΚ Α΄ 57/11.4.2019), Ν 4109/2013 (ΦΕΚ Α΄16/23.1.2013). 17. Σπυρόπουλος Φ., Η ερμηνεία του Συντάγματος. Εφαρμογή ή υπέρβαση της παραδοσιακής μεθοδολο- γίας του δικαίου;, 1999, σελ. 190 [«Η προερμηνευτική συνταγματική θεωρία σημαίνει ότι στα συνταγ- ματικά ζητήματα, που επιδέχονται περισσότερες από μία ορθές λύσεις, ο ερμηνευτής πρέπει να ανα- ζητήσει και να προκρίνει εκείνη που εντάσσεται όσο το δυνατόν πιο αρμονικά στη δική του αντίληψη