ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ

6 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ εννοιών του ιδιωτικού δικαίου 12 . Στην πράξη βέβαια, ο εντοπισμός των σχέσεων ‘‘στις οποίες τα δικαιώματα προσιδιάζουν’’ δεν είναι πάντοτε ευχερής, ενώ η εν λόγω αρχή, δημιούργημα της θεωρίας και της νομολογίας 13 , βρήκε ρητή πλέον συνταγματική κατο- χύρωση στο άρθρο 25§1γ’μετά την αναθεώρηση του 2001. (iii). ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ: Σ’ένα φιλελεύθερο κράτος που διέπεται από τη δημοκρατική και τη δικαιοκρατική αρχή αλλά και αυτήν της αξίας του ανθρώπου προφανώς υπάρχει ένας γενικός κανόνας υπέρ της ελευθερίας (ήτοι της ελεύθερης και ανεμπόδιστης απόλαυσης και άσκησης των δι- καιωμάτων από τους φορείς τους) 14 . Όλα τα δικαιώματα ισχύουν ως αυτοσκοποί και προστατεύονται από τα όργανα των συντεταγμένων κρατικών λειτουργιών, χωρίς όμως να σημαίνει ότι η απόλαυση των δικαιωμάτων είναι απόλυτη σε κάθε περίπτωση. Κάτι τέτοιο αν ίσχυε θα οδηγούσε σε αναρχία και σε κοινωνικές συγκρούσεις. Επομένως, εξ ορισμού τα συνταγματικά δικαιώματα υπόκεινται αυτονοήτως και εκ της φύσεώς τους σε περιορισμούς, προκειμένου να επιτυγχάνεται κατά το δυνατόν μια δί- καιη ισορροπία μεταξύ αυτών και της ικανοποίησης σκοπών δημοσίου συμφέροντος αλλά και μεταξύ των δικαιωμάτων των διαφόρων φορέων. Οι περιορισμοί αυτοί είναι είτε γενικοί υπό την έννοια ότι αφορούν το σύνολο των δικαιωμάτων, είτε ειδικοί υπό την έννοια ότι αφορούν το δικαίωμα στο οποίο αναφέρονται. Οι τελευταίοι, μάλιστα, περιορισμοί μπορεί να επιβάλλονται είτε απευθείας εκ του Συντάγματος είτε μέσω των επιφυλάξεων υπέρ του νόμου (και κατ’ επέκταση υπέρ των διοικητικών και δικαστικών αρχών). (α). Γενικοί περιορισμοί: - η θεσμοποιημένη αναστολή των ατομικών δικαιωμάτων (άρθρο 48 παρ. 1 και 2 Συντ.) : Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το Σύνταγμα για να αυτοπροστατευθεί προ- βλέπει την αναστολή δικαιωμάτων και εγγυήσεων που το ίδιο κατοχυρώνει, ήτοι την κήρυξη της Χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Διαδικαστικά για να ενεργοποι- ηθεί αυτή πρέπει να εκδοθεί απόφαση της Βουλής με αυξημένη πλειοψηφία των 3/5 12. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η γενική ρήτρα προστασίας της προσωπικότητας στο άρθρο 57 ΑΚ, η οποία μεταφέρει στον χώρο του ιδιωτικού δικαίου το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαί- ωμα της προσωπικότητας (άρθρο 5 παρ. 1) καθώς και άλλα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στο πε- ριβάλλον κατ’άρθρο 24 παρ. 1 Συντ. (βλ. ενδεικτικά ΑΠ 43/2016). 13. Βλ. χαρακτηριστικά την ΟλΑΠ 1/2001, η οποία προ της θέσπισης της νέας αναθεωρημένης διάτα- ξης του άρθρου 19 παρ. 3 Συντ. συνήγαγε απευθείας το δικονομικά ανίσχυρο των παράνομων απο- δεικτικών μέσων από το άρθρο 19 παρ. 1 του θεμελιώδους νόμου. 14. Πρόκειται για το γνωστό σχήμα «ό,τι δεν απαγορεύεται επιτρέπεται» κι όχι το αντίθετο, όπερ ση- μαίνει ότι υπάρχει ένα τεκμήριο υπέρ της ελεύθερης δράσης, κι όπου το κράτος δια του νόμου θέ- λει να περιορίσει ένα δικαίωμα, το πράττει ρητά.