ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ: ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ

Η ελληνική νομοθεσία για τις προστατευόμενες περιοχές 7 Β. Ν 1650/1986 για την προστασία του περιβάλλοντος (όπως τροποποιήθηκε με τον Ν 4685/2020) 1. Κατηγοριοποίηση περιοχών (άρθρο 19, παρ. 1-3) Με τον Ν 1650/86 εξειδικεύεται η συνταγματική επιταγή της περιβαλλοντικής προστα- σίας των προστατευόμενων περιοχών και της βιοποικιλότητας, μέσω της θέσπισης κρι- τηρίων χαρακτηρισμού και αρχών προστασίας της φύσης και του τοπίου. Οι χερσαίες, υγροτοπικές, θαλάσσιες ή μικτού χαρακτήρα περιοχές ιδιαίτερης οικολογικής, βιολογι- κής, εν γένει επιστημονικής ή αισθητικής σημασίας λόγω της τοπικής αξιόλογης χλωρί- δας ή/και πανίδας, ή των ιδιαίτερων γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών ή γενικότερα των προστατευτέων φυσικών στοιχείων 14 αποκτούν θεσμικό πλαίσιο προστασίας και δι- βουλίου της 7ης Ιουνίου 1992, Oδηγία 2003/4/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβου- λίου). Η νομοθεσία αυτή ήρθε να προστεθεί στις σχετικές διατάξεις του Κανονισμού 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής. Έκτοτε, το Δικαστήριο της Ευ- ρωπαϊκής Ένωσης έχει αναπτύξει πλούσια νομολογία για τη σημασία της δημόσιας διαβούλευ- σης και της ελεύθερης πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφορία. Ενδεικτικά βλ. C-240/09 Lesoochranárske zoskupenie VLK κατά Ministerstvo životného prostredia Slovenskej republiky, C-115/09 Bund für Umwelt undNaturschutz Deutschland, LandesverbandNordrhein-Westfalen eV κατά Bezirksregierung Arnsberg, C-128-131/09, C-134/09 και C-135/09 Boxus και άλλοι, C-182/10 Marie-Noëlle Solvay και άλλοι κατά Région wallonne, τις αποφάσεις επί των προδικαστικών ερω- τημάτων στις υποθέσεις C-416/10, C-260/11, C-244/12, C-72/12, C-570/13 και C-470/16 (North East Pylon Pressure Campaign Limited και Maura Sheehy κατά An Bord Pleanála και άλλων). Μία εξαιρε- τικά ενδιαφέρουσα απόφαση επί προδικαστικού ερωτήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας εί- ναι αυτή της 7ης Νοεμβρίου 2019 στην υπόθεση C-280/18, στην οποία αναφέρονται τα εξής: « Ελ- λείψει κανόνων του δικαίου της Ένωσης όσον αφορά τους διαδικαστικούς όρους υπό τους οποίους τα κράτη μέλη πρέπει να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους περί ενημερώσεως του κοινού και συμμετο- χής του στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων σχετικά με το περιβάλλον, εναπόκειται, κατά πάγια νομο- λογία, στην εσωτερική έννομη τάξη εκάστου κράτους μέλους να ρυθμίζει το ζήτημα των εν λόγω όρων βάσει της αρχής της διαδικαστικής αυτονομίας, υπό την προϋπόθεση, πάντως, ότι οι όροι αυτοί δεν εί- ναι λιγότερο ευνοϊκοί εκείνων που διέπουν παρεμφερείς περιπτώσεις εσωτερικού χαρακτήρα (αρχή της ισοδυναμίας) και ότι δεν καθιστούν πρακτικώς αδύνατη ή υπέρμετρα δυσχερή την άσκηση των δικαι- ωμάτων που παρέχει η έννομη τάξη της Ένωσης (αρχή της αποτελεσματικότητας) » (βλ., κατ’αναλογία C-429/15, σκ. 29) […] και « οι συνθήκες προσβάσεως στον φάκελο της διαδικασίας συμμετοχής πρέπει να παρέχουν στο ενδιαφερόμενο κοινό τη δυνατότητα να ασκεί αποτελεσματικώς τα δικαιώματά του, όπερ προϋποθέτει δυνατότητα ευχερούς προσβάσεως στον εν λόγω φάκελο (σκ. 27 επ.). Το ΔΕΕ τελι- κώς αποφάνθηκε πως «το άρθρο 6 της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημο- σίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (Οδηγία ΕΠΕ) έχει την έννοια ότι δεν επιτρέπει σε κράτος μέ- λος να διεξάγει τις σχετικές με έργο διαδικασίες συμμετοχής του κοινού στη διαδικασία λήψεως απο- φάσεων στην έδρα της αρμόδιας περιφερειακής διοικητικής αρχής και όχι στον Δήμο όπου βρίσκεται ο τόπος υλοποιήσεως του έργου αυτού, εφόσον οι συγκεκριμένοι όροι διεξαγωγής δεν διασφαλίζουν την ουσιαστική τήρηση των δικαιωμάτων του ενδιαφερομένου κοινού, στοιχείο του οποίου η διακρίβωση απόκειται στο αιτούν δικαστήριο. ». 14. Ν 1650/86, άρθρο 18.2.