ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΜΕΘΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Η ύλη των συνταγματικών δικαιωμάτων (ή, όπως συχνά συναντάται, των ατομι- κών και κοινωνικών δικαιωμάτων ή των συνταγματικών ελευθεριών κλπ.) πολλάκις εκλαμβάνεται ως δυσκόλως προσπελάσιμη ή δυσχερώς ερμηνεύσιμη, ενώ ενίοτε ερμηνεύεται ως ευχολόγιο και ως διακηρύξεις, στερούμενες νοήματος. Η δυσκολία τους συνίσταται τόσο στη θεωρητική ζύμωση γύρω από τον κλάδο και στην πρωτοφανή ποικιλία των συναφών θεωριών, όσο και στη δυσκολία κατανόη- σης στην ευρύτητά τους των προβλημάτων. Η επιτυχής επίλυση ενός πρακτικού ζητήματος συνιστά, ασφαλώς, απόρροια μίας δομημένης, συγκροτημένης νομικής σκέψης, που φέρει μεν τα γενικά γνωρίσματα ενός επιτυχημένου δικανικού συλλογισμού, αλλά ταυτοχρόνως λαμβάνει υπόψη τις βασικές ιδιαιτερότητες των δικαιωμάτων. Η επίλυση αυτή αποτελεί φιλόδοξο, συνεπώς, εγχείρημα και προαπαιτεί στέρεο γνω- στικό υπόβαθρο, συνθετική ικανότητα, αλλά και πρακτική σκέψη. Το πρώτο βήμα στην επίλυση ενός τέτοιου πρακτικού θέματος θα μπορούσε να απο- τελέσει η ορθή ανάγνωση του ιστορικού του . Είναι σαφής, στο σημείο αυτό, η δια- φοροποίηση της θεωρητικής παράθεσης πραγματικών περιστατικών από τη νομι- κή υπόθεση της πράξεως που άγεται ενώπιον του νομικού (π.χ. δικηγόρου, δικαστή κλπ.) και ζητά επίλυση. Αφού κατανοηθούν τα πραγματικά περιστατικά, ο αναγνώστης καλείται να κατανοή- σει τα ζητούμενα εκάστοτε, ήτοι τα ερωτήματα που τίθενται και οφείλει να απαντή- σει, λ.χ. είναι συνταγματικά επιτρεπτή η τάδε πράξη της κρατικής εξουσίας; Ύστερα, καλείται ο νομικός στην κατάστρωση του δικανικού συλλογισμού, εκκινώ- ντας από τη μείζονα πρόταση , τον κανόνα δικαίου, που εν προκειμένω είναι το Σύ- νταγμα ή η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του ανθρώπου . Εδώ είναι και το κρισιμότερο σημείο, όπου η γνωστική κατάρτιση σε συνδυασμό με την ερμηνεία με τις μεθόδους συνταγματικής ερμηνείας επιστρατεύονται προς υποβοήθηση του νομικού. Ακολούθως, υπάγονται τα πραγματικά περιστατικά στους ως άνω κανόνες δικαί- ου . Εξετάζονται αυτά βήμα προς βήμα και ιδίως ως προς το αν εμπίπτουν στον κανό- να του δικαίου που έχουμε χρησιμοποιήσει. Ειδικότερα, ερμηνεύονται τα δικαιώμα- τα, αλλά και οι τυχόν επιβαλλόμενοι περιορισμοί τους και αποπειράται ο νομικός να διερευνήσει τη συνταγματικότητα των περιορισμών κατά το άρθρο 25 του Συντάγ- ματος. Αναλόγως με την ακολουθούμενη από αυτόν θεωρία, δίδεται και η αντίστοι- χη απάντηση. Καμία άποψη δεν μπορεί αυτοτελώς να θεωρηθεί εσφαλμένη, όταν εί- ναι νομικώς τεκμηριωμένη. Και σε αυτό συμβάλλει πρωτίστως η γνώση συναφούς σχετικής βιβλιογραφίας και νομολογίας , εφόσον υφίσταται για το θέμα, βεβαίως. Σε