ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

8 Η δημόσια λογοδοσία Το ζήτημα της δημόσιας λογοδοσίας γίνεται περισσότερο περίπλοκο με την απο- δόμηση του παραδοσιακού βεμπεριανού γραφειοκρατικού τρόπου οργάνωσης του κράτους και την εισαγωγή του new public management 26 . Τούτο συνίστα- ται σε μια δέσμη ιδεών που ανήκουν στο εννοιολογικό πλαίσιο και τις διαχειρι- στικές πρακτικές του ιδιωτικού τομέα που μεταφυτεύθηκαν στο πεδίο του δημό- σιου τομέα 27 . Δίνει έμφαση στον έλεγχο κόστους-οφέλους, στη δημοσιονομική διαφάνεια, στην αποκέντρωση της εξουσίας και στην ανάπτυξη της λογοδοσί- ας 28 στους χρήστες (customers) της δημόσιας εξουσίας 29 ως προς την ποιότητα της 26. Βλ. M. POWER, The Audit Society, Rituals of Verification , Oxford University Press 1999, σ. 42, 43 επ. και 92 επ., όπου και η κριτική εφαρμογή του˙ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ, «The Audit Society – Second Thoughts», International Journal of Auditing, 2000, σ. 101 επ. και ιδίως σ. 102 και 103· G. KAR- AKATSANIS, «The notion of accountability in a changing public sector and the curious case of the European Union», Journal ECA March 2015, σ. 9 επ.˙ Ν. ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, Από τη δημόσια γραφειοκρατία στο δημόσιοmanagement , εκδ. Παπαζήση, 2003, στον πρόλογο του οποίου ο Α. ΜΑΚΡΥΔΗΜΗΤΡΗΣ θεωρεί το new public management ως αναβίωση, υπό διαφορετικό όνομα, της παλαιότερης «επιστημονικής άσκησης της διοίκησης» (Scientific Management), όπως την χαρακτήρισε ο εμπνευστής της F. TAYLOR. Βλ. επίσης Ε. ΔΕΚΛΕΡΗ (εισαγ.-επιμ.) Δι- οίκηση Συστημάτων , εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, 1989. 27. Βλ. D. CHOFFEL, J. ALDRIN, «Réflexions autour de la notion“d’accountability”à travers l’applica- tion d’une grille d’analyse sur deux études de terrain enmanagement public», όπ.π., σ. 45 επ. 28. Την αντίθετη άποψη υποστηρίζει ο Α. ΜΑΚΡΥΔΗΜΗΤΡΗΣ στον πρόλογο του βιβλίου του Ν. ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, Από τη δημόσια γραφειοκρατία στο δημόσιο management , εκδ. Παπαζήση, 2003, αναφέροντας ότι η αναβίωση του new public management δίνει « ιδιαίτερη έμφαση σε αξίες και κριτήρια, όπως η οικονομία, η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα παραμερίζο- ντας αναλόγως έννοιες όπως η νομιμότητα, η δημοκρατικότητα, η κοινωνική ευαισθησία και λο- γοδοσία, η ακεραιότητα και η ηθική » (σ. 19). 29. Η έννοια του «διοικουμένου» (υπό την έννοια του υποκειμένου στη φορολογία ή του υπαγο- μένου στην κοινωνική ασφάλιση) σταδιακά παραχωρεί τη θέση της σε εκείνη του «χρήστη» ή του «πολίτη». Συγκεκριμένα, ενώ η διοικητική δράση ήταν αρχικά σχέση ανισότητας, στην οποία αντιστοιχούσε η έννοια του διοικουμένου, στη συνέχεια εξελίχθηκε σε σχέση παροχής μονοπωλιακών, συχνά, υπηρεσιών, που αντιστοιχούσε στην έννοια του «χρήστη», καθώς ο «χρήστης» είναι εκείνος που ωφελείται από μια δημόσια υπηρεσία, αφού προηγουμένως έχει υποβληθεί σε φορολογική επιβάρυνση, ή, τέλος, στην έννοια του «πολίτη», ο οποίος τίθεται στο επίκεντρο της διοικητικής δράσης, στη διαμόρφωση της οποίας συμμετέχει. Βλ. Ι. ΜΑΘΙ- ΟΥΔΑΚΗ, «Κανόνες διοικητικής δράσης πέραν του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας με αφορ- μή τις βέλτιστες διοικητικές πρακτικές», ΕφημΔΔ 2/2019, σ. 207 επ. και ιδίως σ. 212˙ J.-L. AU- TIN, «La bonne administration dans l’ordre juridique français», Χαριστήριον Λ. και Δ. ΘΕΟΧΑ- ΡΟΠΟΥΛΟΥ, τόμ. Ι, Θεσ/νίκη 2009, σ. 13 επ.. Βλ. F. MORDACQ, «La réforme de l’État par l’audit», LGDJ, 2009, σ. 30. Κατά τον Σ. ΦΛΟΓΑΪΤΗ, «Πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και διοικητική μεταρ- ρύθμιση στον 21 ο αιώνα», ΕφημΔΔ 1/2006, σ. 110 επ. και ιδίως σ. 112 και 113, το new public management εδράζεται, εκτός άλλων, και επί του προσδιορισμού ποιοτικών δεικτών και μέ- τρησης αποτελεσμάτων με βάση την επίτευξη των στόχων προκειμένου να επιτευχθεί η ικα- νοποίηση του πελάτη (customer orientation) και ότι το κράτος δικαίου και η καλή διακυβέρνη- ση απορρόφησαν πολλές από τις εκφάνσεις του new public management, όπως την «έννοια του πελάτη της δημόσιας διοίκησης». Το newpublicmanagement έχει συμβάλει αποφασιστι- κά στον σημασιολογικό αναπροσανατολισμό της θέσης των «χρηστών» των δημόσιων οργανι- σμών προς μια επιχειρησιακή και οικονομική λογική. Οι D. CHOFFEL, J. ALDRIN, «Réflexions au- tour de la notion“d’accountability”à travers l’application d’une grille d’analyse sur deux études