ΔΙΚΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΑΣΥΛΙΕΣ & ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Εισαγωγή 4 Ο λόγος είναι ότι η εφαρμογή της ασυλίας αποτρέπει την κατ’ ουσία εξέταση της υπόθεσης, με αποτέλεσμα την ύπαρξη ερωτήματος περί σύγκρουσης με- ταξύ της Σύμβασης και της δικαιοδοτικής ασυλίας. Το ΕΔΔΑ, λοιπόν, καλεί- ται να εξετάσει εάν ο περιορισμός στο δικαίωμα της πρόσβασης σε δικαστή- ριο, που επιβάλει η αναγνώριση δικαιοδοτικής ασυλίας, ακολουθεί, αφενός, ένα θεμιτό σκοπό, αφετέρου, εάν ο περιορισμός είναι αναλογικός με τον επι- διωκόμενο στόχο. Σε αυτό το νομικό πεδίο, η νομολογία του ΕΔΔΑ, μέσα από την ανάλυσή της, προσφέρει πολλά και ωφέλιμα συμπεράσματα για το διε- θνές καθεστώς των ασυλιών. 7 Ως εκ των άνω, προκύπτει αβίαστα ότι υφίσταται ένα αδιαμφισβήτητο θεω- ρητικό ενδιαφέρον να καταγραφεί αυτή τη στιγμή ποια είναι η διάδραση των κανόνων ασυλίας κρατών και κρατικών αξιωματούχων με το jus cogens , ήτοι τους επιτακτικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου. Η νομολογία των εθνικών και διεθνών δικαστηρίων, προεξάρχοντος του ΕΔΔΑ, η οποία αφορά κυρίως στην παραβίαση ή όχι του Άρθρου 6§1 της ΕΣΔΑ, δηλαδή του δικαιώματος της πρόσβασης σε δικαστήριο, προσφέρει μία πλούσια παλέτα επιχειρημάτων και θεωριών, οι οποίες δοκιμάζονται στη λυδία λίθο της εφαρμογής. Μία προσε- κτική ανάγνωση των αποφάσεων υπαγορεύει, κατ’ αρχήν, τη λειτουργική κα- τηγοριοποίηση των περιπτώσεων ασυλίας, καθώς η τελευταία προσεγγίζεται μέσα από διαφορετική οπτική γωνία ανάλογα με τη φύση των υποθέσεων. Δεδομένου ότι τα δικαστήρια συχνά θεωρούν ότι διαφορετικές κατηγορίες ασυλίας επισύρουν διαφορετικές νομικές συνέπειες, είναι απολύτως απαραί- τητο να γίνει μία καταγραφή της υφιστάμενης τυπολογίας των ασυλιών, μέσα από τα μάτια της θεωρίας και της διεθνούς νομολογίας. Στη συνέχεια, η ανά- λυση των αποφάσεων -οι οποίες έχουν βασιστεί στην αντιπαραβολή εθνικών νομοθεσιών, εθνικής και διεθνούς νομολογίας και της θεωρίας του διεθνούς δικαίου- κατατείνει στο γεγονός ότι, αν και, σε πολλές περιπτώσεις, η έκβα- ση της διάδρασης μεταξύ των κανόνων ασυλίας και των κανόνων jus cogens, οδηγεί σε επιβεβαίωση της ασυλίας, εντούτοις η ασυλία φαίνεται να υποχω- ρεί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, οι οποίες οριοθετούνται προσεκτικά από το δίκαιο και τη νομολογία. Η τυπολογία της ασυλίας θυμίζει μία μεγάλη ματριόσκα, την ξύλινη παραδο- σιακή ρωσική κούκλα, στην κοιλιά της οποίας υπάρχει μία άλλη μικρότερη κούκλα, και στη συνέχεια μία άλλη ακόμα πιο μικρή κ.ο.κ. Οσάκις εθνικοί ή διεθνείς δικαστές καλούνται να αποφασίσουν επί ενός αιτήματος ασυλίας, το οποίο προβάλλεται από την εναγόμενη πλευρά, οφείλουν να διακρίνουν με- ταξύ πολλών υποπεριπτώσεων προκειμένου να καθορίσουν ποιο είναι το νο- 7. Kloth M. (2010), Immunities and the right of access to Court under Article 6 of the European Convention on Human Rights, σελ. 1.