ΔΙΚΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΑΣΥΛΙΕΣ & ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Εισαγωγή 8 To γαλλικό ακυρωτικό αποφάνθηκε ότι, τον Μάρτιο του 2001, η εξέλιξη του διεθνούς δίκαιου δεν επέτρεπε τη μη εφαρμογή προσωπικής ασυλίας σε ποι- νική δίκη, κατά εν ενεργεία αρχηγού κράτους για έγκλημα τρομοκρατικής φύσεως. Το διεθνές δίκαιο, όμως, αποτελεί τον πλέον δυναμικό και συνεχώς εξελισσόμενο κλάδο της δικαιικής επιστήμης, και απόρροια αυτής της ιδιότη- τάς του είναι η ικανότητά του να ενσωματώνει, με πορώδη τρόπο, τις διεθνείς εξελίξεις σε επίπεδο παγκόσμιας πολιτικής. Η επίθεση στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο του 2001, η πλέον θανατηφόρα τρο- μοκρατική πράξη στην ιστορία της ανθρωπότητας, και η κλιμακούμενη την τε- λευταία εικοσαετία τρομοκρατική δράση ανά τον κόσμο, οδήγησαν σε αλλαγή νοοτροπιών, ως προς την ανάγκη αντιμετώπισης του φαινομένου, προτάσσο- ντας το έννομο συμφέρον της προστασίας της ανθρώπινης ζωής. Η υιοθέτηση από τον Αμερικανό νομοθέτη της JASTA είναι κατ’ ουσία μια εν- θαρρυντική ένδειξη της επερχόμενης ιδεολογικής εξέλιξης, στη συνείδηση της διεθνούς κοινωνίας, η οποία αποδίδει ενισχυμένη τυπική ισχύ στην έννομη προστασία της ανθρώπινης ζωής, περιορίζοντας το πλέον κυριαρχικό κρατικό προνόμιο, την ετεροδικία. Και βέβαια, αν και το εν λόγω αμερικανικό νομοθέ- τημα δεν αποτελεί παρά μόνο μία εθνική νομοθεσία, δεν πρέπει να παροράται το γεγονός ότι το διεθνές έθιμο συνδιαμορφώνεται από την συμπεριφορά των κρατών και τη διάνοια δικαίου (« opinio juris» ), ήτοι την πεποίθηση της νομι- μότητας των πράξεων των. Πέρα, βέβαια, από την περιστολή της κρατικής ετεροδικίας προς όφελος του ατόμου, η υποχώρηση της δικαιοδοτικής ασυλίας του αλλοδαπού δημοσίου συ- νεπάγεται και έναν άλλο περιορισμό: αυτόν, της υποχώρησης των κρατικών συμφερόντων ενώπιον της ανάδειξης των συμφερόντων της διεθνούς έννομης τάξης και της διεθνούς κοινότητας, εν γένει. Όπως σημειώνει η ειδική εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για την ασυλία των κρατικών αξιωματούχων από την αλ- λοδαπή ποινική δικαιοδοσία, Concepción Escobar Hernandez, ο απώτερος σκο- πός χορήγησης των προσωπικών ασυλιών στους κρατικούς αξιωματούχους είναι η προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του Κράτους. 16 Αλλά η αν- θρωπότητα πρέπει να υπερέχει του κράτους, ως εκ τούτου η προάσπιση του συμφέροντός της έχει το προβάδισμα. H διαφύλαξη οικουμενικών αξιών της ανθρωπότητας κατέληξε, εν προκειμένω, με την υιοθέτηση εθνικών νομοθε- σιών και διεθνών συμβάσεων στην υποχώρηση των κρατικών προνομίων, με την αποδοχή, μεταξύ άλλων, της άρσης της κρατικής ασυλίας, σε συγκεκρι- μένες περιπτώσεις αστικών αξιώσεων, για πράξεις οι οποίες παραβιάζουν κα- τάφωρα το διεθνές δίκαιο των δικαιωμάτων του ανθρώπου. 16. Second report on immunity of State officials from foreign criminal jurisdiction, ILC, Sixty-fifth session, 2013, A/CN.4/661, παρα. 49.