ΤΟ ΝΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

VII Πρόλογος Το δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων εμφανίζει πολλές από τις παθολογίες της ελληνικής έν- νομης τάξης στη μέγιστη τιμή τους: πρόκειται για πληθώρα λεπτομερειακών, διάσπαρτων και εξόχως ευμετάβλητων ρυθμίσεων, οι οποίες καθίστανται ακόμη πιο στριφνές όταν υιοθετούν την ξύλινη γλώσσα του παράγωγου ενωσιακού δικαίου. Στη χαοτική αυτή πραγματικότητα, η οποία επιδεινώνεται από την έμφυτη τυπολατρία και την αποσπασματική προσέγγιση εκείνων που τις ερμηνεύουν, καταντά δυσχερές ακόμη και να διακριβώσει κανείς το ισχύον δίκαιο. Η αποτύπωση της νομοθεσίας έχει, δυστυχώς, σχετική αξία, όπως η φωτογραφία εκείνη που πε- ριέχει τη στιγμιαία μόνο απεικόνιση μίας αενάως μεταβαλλόμενης πραγματικότητας. Το κόστος για την ασφάλεια δικαίου και για την ποιοτική αντιμετώπιση των ζητημάτων που εκάστοτε εγεί- ρονται είναι προφανώς μεγάλο. Εξίσου απαραίτητο είναι και το «κυνήγι» της νομικής επικαι- ρότητας, με την καταγραφή αλλά και την περιγραφή της βασικής νομοθεσίας στην πλέον πρό- σφατη εκδοχή της. Η παρούσα έκδοση επιχειρεί να καλύψει τη συγκεκριμένη ανάγκη, παραθέτοντας το πλέον κρί- σιμο νομοθέτημα στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων, το Ν 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε σε πολλά σημεία με το Ν 4782/2021. Ως γνωστόν, με το Ν 4412/2016 μεταφέρονται στο εσωτε- ρικό δίκαιο οι σημαντικότερες ρυθμίσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που περιέχονται ιδί- ως στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ. Επίσης, θεσπίζονται οι γενικοί κανόνες του εθνι- κού δικαίου, τόσο για την ανάθεση όσο και για την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων. Ο Ν 4782/2021 διατηρεί την εσωτερική δομή (και τα αντίστοιχα προβλήματα) του Ν 4412/2016, με- ταθέτοντας για το μέλλον (;) το τιτάνιο έργο μίας εκ βάθρων αναμόρφωσης και κωδικοποίη- σης της νομοθεσίας. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, δίνει λύσεις σε αρκετές από τις αγκυλώσεις που ταλανίζουν την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, εισάγοντας αλλαγές προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης, της διαφάνειας και της μείωσης της τυπολατρίας. Επίσης, μεταβάλλει σημαντικά το μηχανισμό επίλυσης των σχετικών διαφορών με ιδιαίτερα πρωτότυπο τρόπο, παντρεύο- ντας την προσωρινή και την οριστική δικαστική προστασία και περιορίζοντας δραστικά το χρό- νο της εκκρεμοδικίας. Τέλος, επιχειρεί καινοτόμες μεταρρυθμίσεις αναφορικά με την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες είναι βέβαιο πως θα ταράξουν τα νερά. Μακάρι οι παρα- πάνω αλλαγές να επιτύχουν το στόχο τους, βελτιώνοντας τις συνθήκες προς όφελος τόσο των αναθετουσών αρχών όσο και των οικονομικών φορέων που διεκδικούν ή/και αναλαμβάνουν την προαγωγή του γενικού συμφέροντος μέσω δημοσίων συμβάσεων. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι το συμφέρον αυτό εξυπηρετείται μόνο μέσα από ένα νομικό καθεστώς το οποίο εξισορρο- πεί με το βέλτιστο τρόπο τα εκατέρωθεν κίνητρα και δικαιώματα, αντιμετωπίζοντας με αποτελε- σματικό και ρεαλιστικό τρόπο τα προβλήματα της πράξης. Εάν ο δημιουργός και ο εφαρμοστής του δικαίου υιοθετήσουν μια τέτοια προσέγγιση, το αποτέλεσμα θα έρθει, παρά τις δυσκολίες και τις αστοχίες που θα ανακύψουν στην πορεία. Αυτή ήταν, εξάλλου, η πρόθεση των δύο νομοπαρασκευαστικών επιτροπών, οι οποίες, υπό την αιγίδα των υπουργείων Ανάπτυξης και Υποδομών, επιμελήθηκαν αντίστοιχα τις προτάσεις για την ανάθεση και την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων που αποτέλεσαν τη βάση του Ν 4782/2021. Ήταν μία υπέροχη εμπειρία για μένα να συμμετάσχω με την ιδιότητα του προέδρου σε αυτή τη ζύμωση, κατά την οποία μία πλειάδα προσώπων με εντελώς διαφορετική προέλευση