Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

Περιεχόμενα XV ε3. Το ζήτημα των προθεσμιών ......................................................................................................... 49 ε4. Η επιβολή δικαστικών τελών και παραβόλων .......................................................................... 51 στ) Άλλα ζητήματα που σχετίζονται με το δικαίωμα σε αποτελεσματικό ένδικο βοήθημα ........................................................................................................................ 52 στ1. Η διασφάλιση της δυνατότητας προσβολής της τελικής απόφασης με ένδικο βοήθημα ...................................................................................................................... 52 στ2. H αρχή του δεδικασμένου και η δυνατότητα επανεξέτασης οριστικής απόφασης της διοίκησης ............................................................................................................ 52 στ3. H δυνατότητα των εθνικών δικαστηρίων να λαμβάνουν υπόψη ex officio τους κανόνες του ενωσιακού δικαίου ....................................................................................... 54 δ) Το δικαίωμα για παροχή νομικής βοήθειας ................................................................................ 56 αα) Εισαγωγικές παρατηρήσεις και η σχετική νομολογία του ΕΔΔΑ για το εν λόγω δικαίωμα .............................................................................................................. 56 ββ) Το δικαίωμα για παροχή νομικής βοήθειας στην ενωσιακή έννομη τάξη .......................... 57 E. Συμπερασματικές παρατηρήσεις .................................................................................................. 60 1. Ο αυτόνομος χαρακτήρας της αρχής αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας και η σχέση της με τις αρχές της ισοδυναμίας και κυρίως της αποτελεσματικότητας .............. 60 2. To σύστημα ένδικης προστασίας της ενωσιακής έννομης τάξης και η σχέση του με την αρχή της αυτονομίας της εν λόγω έννομης τάξης ......................................................... 62 α) Η αρχή της αυτονομίας της ενωσιακής έννομης τάξης και η σύνδεσή της με το σύστημα ένδικης προστασίας ............................................................................................. 62 β) Ο μηχανισμός προδικαστικής παραπομπής ως πτυχή της αρχής της αυτονομίας και η συμβολή του στην διασφάλιση αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας ..................... 65 αα) Ο μηχανισμός προδικαστικής παραπομπής ως πτυχή της αυτονομίας της ενωσιακής έννομης τάξης .................................................................................................... 65 ββ) Ο μηχανισμός προδικαστικής παραπομπής και η αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας ................................................................................. 67 3. Κριτική αποτίμηση: H συμβολή του άρθρου 47 στην δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος ένδικης προστασίας στην ενωσιακή έννομη τάξη ............. 68 2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το κανονιστικό πλαίσιο για την πρόσβαση στην δικαιοσύνη για τις περιβαλλοντικές διαφορές στην ενωσιακή έννομη τάξη υπό την καθοριστική επιρροή της Σύμβασης Aarhus Ι. Το εισαγωγικό πλαίσιο: Ο εννοιολογικός προσδιορισμός του δικαιώματος πρόσβασης στην δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά ζητήματα ....................................... 71 Α. Η σταδιακή αναγνώριση του δικαιώματος πρόσβασης στην δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά ζητήματα ........................................................................................................ 71