Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

1o Κεφάλαιο : Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας στην ενωσιακή έννομη τάξη 9 απορρέουν από αυτό στις διαφορές που άγονται ενώπιόν τους με βάση τους ισχύοντες εθνικούς δικονομικούς κανόνες 22 . Περαιτέρω, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις των Συνθηκών, τα δικαιοδοτικά όργα- να της Ένωσης (ΔΕΕ και Γενικό Δικαστήριο) έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα για την ερ- μηνεία του ενωσιακού δικαίου και την εκδίκαση των σχετικών ενδίκων βοηθημάτων κατά των πράξεων των ενωσιακών οργάνων 23 . Επιπροσθέτως, το κανονιστικό πλαίσιο πρόσβα- σης των φυσικών και νομικών προσώπων («μη προνομιούχοι διάδικοι») κατά πράξεων των ενωσιακών οργάνων καθορίζεται σε επίπεδο πρωτογενούς ενωσιακού δικαίου και ειδικότερα στο άρθρο 263 παρ. 4 ΣΛΕΕ, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί μετά τις τροποποι- ήσεις που επέφερε η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισσαβώνας, όπου και ορίζεται ότι «κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο μπορεί να ασκεί προσφυγή ακύρωσης κατά των πράξε- ων των οποίων είναι αποδέκτης ή που το αφορούν άμεσα και ατομικά, καθώς και κατά κα- νονιστικών πράξεων που το αφορούν άμεσα, χωρίς να περιλαμβάνουν τα εκτελεστικά μέ- τρα». 24 Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι το ειδικότερο περιεχόμενο των προϋποθέσεων προσφυγής των μη «προνομιούχων διαδίκων» και ειδικότερα της ύπαρξης ατομικού και άμεσου συνδέσμου έχει προσδιοριστεί από το ΔΕΚ ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 με την γνωστή νομολογία στην υπόθεση Plaumann 25 και η οποία παρά τις τροποποι- ήσεις της σχετικής διάταξης με την Μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισσαβώνας δεν έχει έως σήμερα μεταβληθεί ως προς τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις ενεργητικής νομι- μοποίησης (locus standi). 26 Όπως, ωστόσο, έχει ήδη αναφερθεί, όταν πρόκειται να αποτε- 22. Βλ. K. Lenaerts/P.van Nuffel , European Union Law, 3ηεκδ, Sweet &Maxwell 2011, σελ. 624; W.Frenz , Handbuch Europarecht, Bd V, Wirkungen und Rechtschutz, Spinger Verlag 2010, σελ. 687 επ. Βλ. επί- σης Απ. Γέροντα , όπ.π. (σημ. 18), σελ. 265 επ. και 329. 23. Bλ. K. Lenaerts/P. van Nuffel, όπ.π. (σημ. 22), σελ. 523 επ.; W.Frenz , όπ.π. (σημ. 22), σελ. 739 επ.; Α. Ηaratch/Ch. Koenig/M. Pechstein, Europarecht, Mohr Siebeck Verlag, 10η εκδ., 2016, σελ. 205 επ. 24. Bλ. W. Frenz , όπ.π. (σημ. 22), σελ. 813 επ.; U. Haltern , Europarecht-Dogmatik im Kontext, BdII, 3η εκδ, Μohr Siebeck 2017, σελ. 199 επ. Bλ. επίσης Α. Πλιάκου , Το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Θεσμικό & Ουσιαστικό Δίκαιο, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2018, σελ. 323-326; Ευ. Σακπεχίδου , Ευρωπαϊκό Δίκαιο, Β΄ Έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 570-581. 25. ΔEK C- 25/62, Yπόθεση Plaumann & Co. κατά της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Οικονομικών Κοινοτήτων , Συλλογή 1963, ΕCR 00199, σελ. 941, όπου το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι «[υ]ποκείμεναάλλααπό τους αποδέκτες μιας αποφάσεως δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι τα αφορά ατομικά, παρά μόνον αν τα θίγει λόγω ορισμένων ξεχωριστών ιδιοτήτων ή μιας πραγματικής καταστάσεως που τα χαρακτηρίζει σε σχέση με κάθε άλλο πρόσωπο και έτσι τα εξατομικεύει κατά τρόπο ανάλογο προς αυτόν του αποδέκτη». 26. ΔΕΕC-583/11Yπόθεση InuitTapiriitKanatamiκατάΕυρωπαϊκούΚοινοβουλίουκαιΣυμβουλίου , Aπόφαση της 3 ης Οκτωβρίου 2013, ECLI:EU:C:2013:625, σκέψη 72; ΔΕΕ C-274/12 P, Υπόθεση Telefónica κατά Επιτροπής , Απόφαση της 19 ης Δεκεμβρίου 2013, ECLI:EU:C:2013:852, σκέψη 46; ΔΕΕ C-33/14,Yπόθεση Mory SA και λοιποί κατά Επιτροπής, Aπόφαση της 17ης Σεπτεμβρίου 2015, ECLI:EU:C:2015:609, σκέψεις 55-57,62 και σκέψεις 94-97, όπου το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η ενεργητική νομιμοποίηση, ήτοι δηλαδή ότι η επίμαχη πράξη θα πρέπει να αφορά άμεσα και ατομικά το προσφεύγον φυσικό ή νομι- κό πρόσωπο είναι οι δύο προϋποθέσεις, οι οποίες θα πρέπει να πληρούνται, προκειμένου να ασκη- θεί παραδεκτά προσφυγή ακύρωσης κατά την έννοια του άρθρου 263 παρ. 4 ΣΛΕΕ. Η δε ύπαρξη εν-