ΤΟ NΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ

8 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τέθηκε ο προβληματισμός ότι οι πατέρες γενικά αποθαρρύνονταν να ζητήσουν, στο πλαίσιο συμφωνίας ή δικαστικά, κοινή ή αποκλειστική άσκηση της επιμέλειας, επειδή οι πιθανότητες ευνοϊκής έκβασης ήταν γι’ αυτούς ελάχιστες. Ακόμη κι όμως αν μπορεί κανείς να βασιστεί σε μια τόσο γενική υπόθεση 28 , θα επρόκειτο για πρόβλημα νοοτροπίας των λειτουργών και απο- νομής της δικαιοσύνης, που δεν μπορούσε να επιλυθεί από τον Αστικό Κώδικα- όπως δεν μπορούσε να επιλυθεί με τροποποίηση του ΑΚ και το πολύ σοβαρό πρόβλημα της καθυστέ- ρησης απονομής της δικαιοσύνης και της μη εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων 29 . Το τε- λευταίο, πάντως, πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις αποφάσεις για την επικοινωνία, αλλά και τις αποφάσεις διατροφής, κάτι που συχνά δεν αναφερόταν. Η προσαρμογή του ελληνικού οικογενειακού δικαίου στις σύγχρονες εξελίξεις επέβαλλε στο- χευμένες παρεμβάσεις σε ορισμένες διατάξεις (λ.χ. έμφαση στην υποχρέωση του κάθε γονέα να διαφυλάσσει τη σχέση του παιδιού με τον άλλο, τήρηση από το γονέα των νόμιμων υπο- χρεώσεών του για την επικοινωνία και τη διατροφή ως κριτήριο για την ανάθεση της άσκησης γονικής μέριμνας). Αυτές, μαζί με ενδεχόμενη καθιέρωση του κανόνα της συνέχισης της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας και μετά το χωρισμό των γονέων, με παράλληλες εγγυ- ήσεις για τη διαφύλαξη του συμφέροντος του παιδιού, θα ήταν, κατά την άποψή μου, το όριο κάθε επιχειρούμενης μεταρρύθμισης. Τρίτον, παρατηρήθηκε μια σχεδόν εμμονική αναφορά στις απόψεις των «ειδικών» επιστημό- νων (ψυχολόγων και κοινωνιολόγων, ιδίως), οι οποίες παρουσιάστηκαν κατ’ επανάληψη στο δημόσιο διάλογο. Παρότι εκ της φύσης τους απόψεις και έρευνες στο πεδίο της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής δεν μπορεί να είναι ούτε ομόφωνες ούτε ομοιόμορφες, και πράγματι δεν ήταν, επιχειρήθηκε οι απόψεις της μιας πλευράς να αποτελέσουν το βασικό πρότυπο για τη νο- μοθέτηση, με αγνόηση πολλών παραμέτρων, όπως ιδίως βασικές παραδοχές του Οιογενεια- κού δικαίου και ρυθμίσεις διεθνών συμβάσεων. στο δημοσίευμα γυναικοκτονίες προστέθηκαν κι άλλες, με αποτέλεσμα μέχρι τον Οκτώβριο του 2021 να έχουν φτάσει τις 11 μόνο για το 2021, https://www.athensvoice.gr/politics/729941-11-gynaikoktonies- 2021-mehri-tora-kai-oi-epomenes). Κάποιοι υπαίτιοι εμφανίζονται ως στοργικοί γονείς (https://www. protagon.gr/epikairotita/ston-eisaggelea-o-babis-anagnwstopoulos-sokarei-i-omologia-tou-tis- ekleisa-to-stoma-gia-panta-44342304659, https://newpost.gr/ellada/60f035012911471d6cf39c3a/ ilioypoli-nees-apokalypseis-gia-to-parelthon-toy-astynomikoy-apeiloyse-kai-askoyse-via-kata-tis- proin-syzygoy-toy, https://www.athensvoice.gr/greece/708858_dipli-dolofonia-makrinitsa-pos-egine- egklima-nea-stoiheia). 28. Για την οποία δεν υπάρχει ή προβλήθηκε κανένα απολύτως στοιχείο, όπως και για την αντίστοιχη υπό- θεση που προβλήθηκε από την άλλη πλευρά, ότι συχνά οι γυναίκες υποχρεώνονται σε συμφωνίες λόγω της μειονεκτικής οικονομικής θέσης τους. Ακόμη και αν πράγματι οι συμφωνίες στο οικογενειακό δίκαιο σε κάποιο ποσοστό αποτελούν αποτέλεσμα πιέσεων και εκβιασμών, δεν μπορεί να αποκλειστεί πλήρως η λειτουργία της ιδιωτικής αυτονομίας. Κατά σημαντικό, αν όχι το μεγαλύτερο, μέρος τους, οι συμφωνί- ες αποτελούν αποτέλεσμα αμοιβαίων υποχωρήσεων και συμβιβασμών, χωρίς να δικαιολογείται ο χαρα- κτηρισμός της «αδικίας» ή να οφείλονται σε αθέμιτες πιέσεις. Η υπόθεση ότι οι συμφωνίες οφείλονται αποκλειστικά στη μειονεκτική θέση του ενός συμβαλλόμενου μέρους τορπιλίζει την προοπτική συναινε- τικών λύσεων. 29. Αυτό το στοιχείο οδήγησε στην καταδίκη της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ στις υποθέσεις Κοσμοπούλου κατά Ελ- λάδας, 5.2.2004. Φουρκιώτης κατά Ελλάδας, 16.6.2016. Αναγνωστάκης κατά Ελλάδας, 23.9.2021, https:// hudoc.echr.coe.int.