ΤΟ NΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ

9 Γ. Γενική αποτίμηση του ν. 4800/2021 Γ. Γενική αποτίμηση του ν. 4800/2021 1. Νομικά και νομοτεχνικά λάθη- αστοχίες: Η παράδοξη πορεία του ν. 4800/2021 μέχρι την ψήφισή του προκάλεσε σειρά αλλαγών σε κείμενα που ήταν ήδη προβληματικά και αποτελού- σαν αλλαγές, στο όριο της στρέβλωσης, του ΣχΝ της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής. Ως τε- λικό αποτέλεσμα, δεν είναι υπερβολή η αποτίμηση ότι ο ν. 4800/2021 χαρακτηρίζεται από σπάνια ή και πρωτοφανή «ασέβεια» προς τον ΑΚ, με την έννοια ότι συνιστά νομοθέτημα απο- λύτως αναντίστοιχο προς την ιστορική και συστηματική εμβέλειά του. Όπως εκτενώς παρου- σιάζεται στη συνέχεια του βιβλίου, υπάρχουν πολλά λάθη, ακόμη και στην ορολογία, («βέλ- τιστο συμφέρον του τέκνου», «ανώτεροι» ανιόντες), αγνόηση θεσμών (όπως η διάσταση και η ακύρωση στο σύμφωνο συμβίωσης), παρανόηση εννοιών (νόμιμη κατοικία, νόμιμο τεκ- μήριο), παράλειψη να ληφθούν υπόψη άλλες διατάξεις του ΑΚ και διατάξεις του ΚΠολΔ, αντι- φάσεις μεταξύ των νέων ρυθμίσεων ή ακόμη και εντός της ίδιας διάταξης. Σε πολλά σημεία, ο ερμηνευτής στέκεται με αμηχανία, ενώ η Αιτιολογική Έκθεση δεν προσφέρει κατά κανόνα τί- ποτε 30 . Ο ν. 4800/2021 είναι, δυστυχώς, σε πολλά σημεία του, ένα νομοθετικό κείμενο εκτός του συστηματικού, ορολογικού, ακόμη και αισθητικού, πλαισίου του ΑΚ31. Αυτά τα σημεία είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσουν προβλήματα και κατά την εφαρμογή του. Το βιβλίο αυτό αποσκοπεί ακριβώς να αποτελέσει μια πρώτη προσέγγιση- πρόταση για την επίλυση των προ- βλημάτων του νέου δικαίου. 2. Ασάφεια στη λειτουργία της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας- κίνδυνοι: Ο ν. 4800/2021 δεν περιέχει καμιά διάταξη που να αποβλέπει στη βελτίωση των όρων απονομής της δικαιοσύνης στις οικογενειακές υποθέσεις, δεν λαμβάνει καμιά πρόνοια ούτε για ένα στοι- χειώδες υποστηρικτικό σύστημα που θα μπορούσε να πλαισιώνει το δικαστή 32 και, από την άλλη μεριά, προβλέπει πολύ περισσότερες περιπτώσεις και περιστάσεις προσφυγής των γονέ- ων στο δικαστήριο 33 . Κατά συνέπεια, είναι ορατός ο κίνδυνος το παιδί να βρεθεί στη δίνη των διαφωνιών και των αντιδικιών των γονέων για μεγάλο χρονικό διάστημα. 3. Ο ρόλος του δικαστή και η προσπάθεια «νομοθετικής χειραγώγησης» της εξατομικευμένης δικαστικής κρίσης: Ο ν. 4800/2021 χαρακτηρίζεται από μια μετάθεση προς ένα πιο γονεοκε- 30. Αστοχίες εντοπίζονται και στην Αιτιολογική Έκθεση, η οποία σε ορισμένα άρθρα φαίνεται να μην έχει αντι- ληφθεί καν το αντικείμενο της ρύθμισης (βλ. λ.χ. στο άρθρο 1519 ΑΚ, την αναφορά σε γονέα «που δεν δι- αμένει με το τέκνο», αντί του ορθού «γονέα που δεν ασκεί εν όλω ή εν μέρει την επιμέλεια»). 31. Και αντίθετο σε πολλά σημεία με τα άρθρ. 57-64 ν. 4622/2019 και το Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστι- κής Μεθοδολογίας του 2020 (https://diavgeia.gov.gr/doc/60%CE%99%CE%9946%CE%9C%CE%93%CE %A87-%CE%A1%CE%95%CE%97?inline=true) 32. Βλ. στη συνέχεια (ΙΙΙ.Α.) σχετικά με τις προτάσεις για τη σύσταση οικογενειακών δικαστηρίων ή υποστη- ρικτικής δομής στελεχωμένης με ειδικούς επιστήμονες. 33. Από τη φύση της η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, που καθιερώνεται ως κανόνας, ως γενικευ- μένη συναπόφαση των γονέων, ενέχει τον κίνδυνο προσφυγής στο δικαστήριο επί μεμονωμένης (1512) ή επανειλημμένης (1514 § 2) διαφωνίας των γονέων. Το ίδιο ισχύει και για την εκ του νόμου υποχρεωτική συναπόφαση σε ορισμένα ζητήματα (1519). Σε αντιδικία είναι πιθανό να οδηγήσει και η προσθήκη, με τις νέες διατάξεις, νέων υποχρεώσεων σε βάρος του γονέα (κατά κανόνα του γονέα με τον οποίο το παιδί δι- αμένει), λ.χ. 1513 εδ. 2, 1518 § 4, 1519, 1514 § 2, 1520 § 1 και 2 εδ.2.