ΔΙΚΑΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ θύνη. Με αυτήν την οπτική στο πρώτο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους εξετάζεται η χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης και στο δεύτερο οι κοινωνικοασφαλι- στικές παροχές. Το παρόν έργο εστιάζεται στο ουσιαστικό δίκαιο και για τον λόγο αυτό η ανάλυση των κοινωνικοασφαλιστικών διαφορών γίνεται συνοπτικά, ανά κεφάλαιο (υπαγω- γή, εισφορές – πόροι και παροχές) και με έμφαση στις ιδιαιτερότητες που εντοπίζο- νται, ιδίως όσον αφορά στη διοικητική προδικασία, όπου αυτή προβλέπεται. Οι κοι- νωνικοασφαλιστικές διαφορές που απορρέουν από έννομη σχέση δημοσίου δικαίου επιλύονται από τα διοικητικά δικαστήρια και εφαρμόζεται είτε ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας είτε η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΣ). Οι διαφορές που απορ- ρέουν από έννομη σχέση ιδιωτικού δικαίου επιλύονται από τα πολιτικά δικαστήρια και εφαρμόζεται ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας. Το δίκαιο της κοινωνικής ασφάλισης μαζί με τους άλλους δύο κλάδους του δικαίου της κοινωνικής προστασίας, το δημόσιο δίκαιο της υγείας και το δίκαιο της κοινωνι- κής πρόνοιας βρίσκονται στην καρδιά του κοινωνικού κράτους. Στην περίοδο μάλι- στα που διανύουμε, της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας, της μετάβασης στην κοι- νωνία της πληροφορίας, των ραγδαίων εξελίξεων στην επιστήμη, στην τεχνολογία, στις κοινωνικές σχέσεις, το δίκαιο της κοινωνικής ασφάλισης βρίσκεται στο επίκε- ντρο των κοινωνικών διεκδικήσεων, των νομοθετικών παρεμβάσεων και προσφέ- ρεται για θεωρητική έρευνα και επεξεργασία. Η πρώτη έκδοση του παρόντος έργου έγινε το έτος 2013. Ακολούθησε το 2016 η δεύ- τερη έκδοση, διότι εκδόθηκε ο Ν 4387/2016 που μαζί με τον Ν 4334/2015 υλοποί- ησαν τις δεσμεύσεις τις οποίες ανέλαβε η Ελλάδα για το συνταξιοδοτικό σύστημα έναντι των δανειστών της σε εκτέλεση ιδίως του τρίτου Μνημονίου (Ν 4334/2015). Οι δεσμεύσεις αυτές συνοψίζονται στη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος και στον περιορισμό της κρατικής χρηματοδότησης, ώστε η δημοσιονομική επιβάρυνση να μην υπερβαίνει τα όρια που θέτει η ΕΕ. Ο Ν 4387/2016, όπως αρχικά θεσπίσθηκε, επαγγέλλεται την ισονομία, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη, τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και την επάρκεια των παροχών. Βασική του επιλογή για την επίτευξη των στόχων αυτών ήταν η κα- θιέρωση ενός ενιαίου οργανισμού κύριας ασφάλισης και ενός επικουρικής και εφά- παξ παροχών. Επίσης, η επιβολή ενιαίων εισφορών και ενιαίου τρόπου υπολογισμού των παροχών. Κρίσιμος ήταν και ο επανυπολογισμός των παλαιών συντάξεων, ώστε να προσεγγίσουν τις συντάξεις με βάση τις διατάξεις του νόμου αυτού και να υπάρ- ξει διαγενεακά δίκαιη κατανομή των βαρών. Μολονότι οι στόχοι του Ν 4387/2016 φαίνονται δικαιοπολιτικά ορθοί, όπως αναλύ- εται στην τρίτη έκδοση (2019), οι ρυθμίσεις του είτε δεν κατέτειναν πράγματι στην επίτευξή τους, είτε δεν εφαρμόσθηκαν είτε καταργήθηκαν από τον νομοθέτη είτε τέλος ακυρώθηκαν με δικαστικές αποφάσεις. Ενδεικτικά, ελλείψει ψηφιοποιημένων αρχείων με τον χρόνο ασφάλισης των ασφαλισμένων δεν κατέστη δυνατός ο υπολο- γισμός των συντάξεων με βάση τις εισφορές που έχουν καταβάλει κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου και έτσι ο υπολογισμός γίνεται με βάση τα υφιστάμενα