ΤΟ ΔΙΚΑΙΟΝ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ

6 ΤΟ ΔΙΚΑΙΟΝ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ εργαζόμενοι εντάσσονται σε μια οργανωτική ενότητα, που φέρει την πρωτοβουλία του ερ- γοδότη. Ο εργοδότης έχει το οργανωτικό πλεονέκτημα . Οργανώνει την εκμετάλλευση όχι κατά την απόλυτη βούλησή του, διότι πρέπει να συνυπολογίσει διάφορες κανονιστικές δι- ατάξεις οι οποίες εφαρμόζονται. 3. Συστηματική οργάνωση του Δικαίου της Εκμεταλλεύσεως Το Δίκαιον της Εκμεταλλεύσεως εμφανίζεται ως αυτόνομο νομικό μόρφωμα και συντίθεται δομικά από στοιχεία ατομικού και συλλογικού εργατικού δικαίου ως εξής: α) Το ατομικό εργατικό δίκαιο στην εκμετάλλευση Οι διατάξεις του εργατικού δικαίου και της εργατικής νομοθεσίας δεν εφαρμόζονται σε κάθε σύμβαση εργασίας, αλλά μόνο στη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Ο εργοδότης μπορεί να οργανώσει την εκμετάλλευση είτε με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας είτε με συμβάσεις έργου παροχής υπηρεσιών, στο μέτρο που δεν υφίστανται περιορισμοί με βάση ειδικές διατάξεις. Ο αριθμός των απασχολούμενων εναπόκειται κυρίως στην επιχειρηματι- κή ελευθερία. Πάντως, μπορούν να τίθενται περιορισμοί και προσδιορισμοί από το νόμο, συνήθως όταν η λειτουργία των εκμεταλλεύσεων αφορά το δημόσιο συμφέρον ή τη φύση της σχέσης. Χαρακτηριστικοί είναι οι νομοθετικοί περιορισμοί στη στελέχωση προσωπι- κού ιδιωτικών κλινικών 23 και πληρώματος πλοίων υπό ελληνική σημαία 24 , που συναρτώ- νται με τη δυναμικότητα του εκάστοτε παραγωγικού φορέα. Περιορισμοί και προσδιορι- σμοί μπορούν να τεθούν και με συλλογικές συμφωνίες. β) Το συλλογικό εργατικό δίκαιο στην εκμετάλλευση Πρακτική σημασία εμφανίζει το συλλογικό εργατικό δίκαιο εντός της εκμεταλλεύσεως. Αποτελεί ένδειξη νομικού πολιτισμού υψηλού επιπέδου και επιτελεί θεμελιώδη ρόλο στην πραγμάτωση της προστασίας των εργαζομένων 25 . Έχει συνταγματική θεμελίωση και αποτε- λεί εκδήλωση της αρχής της αλληλεγγύης, η οποία συνιστά συνεκτικό στοιχείο των κοινω- νικών ομάδων. Το συλλογικό εργατικό δίκαιο αποτελεί τον παράγοντα και το αποτέλεσμα ισορροπίας μεταξύ δύο κυρίαρχων ομάδων συμφερόντων, των εργαζομένων και των ερ- γοδοτών. Η εργασία βρίσκεται στο κέντρο του εργατικού δικαίου και εκτός από κάθε με- μονωμένη ιδιωτική σχέση αφορά και το κοινωνικό δικαίωμα της εργασίας. 23. Βλ. Π.Δ. 235/2000, ΦΕΚ 199/Α/14-9-2000 (Κωδικοποιημένο). Ειδικές ρυθμίσεις για τον εκσυγχρο- νισμό και την λειτουργία των ιδιωτικών κλινικών που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 8 § 2 Ν. 2345/1995 οργανωμένες υπηρεσίες παροχής προστασίας από φορείς κοινωνικής πρόνοιας και Ν. 4600/2019. 24. Άρθρα 24 επ. ΚΔΝΔ. 25.  Λαδάς , Το Δικαίωμα της προσωπικότητας του εργαζομένου, σ. 40 επ. 11 12 13