Ο ΝΕΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ Ν 4855/2021

2 Άρθρο 32 – ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ γ. Με το άρθρο 16 § 1 του Ν 3849/2010 προστέθηκε εδ. δ΄ στο (τότε) άρθρο 35 ΚΠΔ, που όρι- ζε ότι «στα εγκλήματα των άρθρων 235 έως 261 του Ποινικού Κώδικα, όταν τελούνται με δόλο και συναρτώνται με την επιδίωξή ή την εξασφάλιση οφέλους από την πλευρά του υπαλλήλου, η διεξαγωγή της ανάκρισης και η εισαγωγή στο ακροατήριο γίνεται κατά απόλυτη προτεραιότητα» 3 . δ. Ο νέος ΚΠΔ διατήρησε στο άρθρο (πια) 32 εδ. τελευταίο τη ρύθμιση του παλαιού άρθρου 35 εδ. γ΄, καταργώντας, ωστόσο, το εδ. δ΄ του ίδιου άρθρου 4 . ε. Με την άρτι εισαχθείσα πρόβλεψη στο άρθρο 32 ΚΠΔ δίπλα στις υποθέσεις «εξαιρετικής φύσης» προστέθηκαν ειδικά και «τα κακουργήματα του 19 ου κεφαλαίου του Ποινικού Κώδικα» (: εγκλή- ματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής». Οι στόχοι της προβλέψεως είναι δύο: αφενός, η εμφατική αποτύπωση ότι το δικαίωμα υπάρχει σίγουρα σ’ αυτά, κάτι που δεν εγγυάται ο αόριστος όρος «υποθέσεις εξαιρετικής φύσης 5 · αφετέρου, η τόνωση της χρονικής αμεσότητας της καταστολής, η οποία, μαζί με τα άλλα μέτρα του ίδιου νόμου, ουσιαστικοποιεί την αντεγκληματική αποτελεσματικότητα 6 . παράγραφος 3 (του άρθρου 30), που είχε προστεθεί με το άρθρο 6 παρ. 1 του Ν 2854/2000, αντικαθίστα- ται ώστε τα αναγνωριζόμενα εκεί δικαιώματα του Υπουργού Δικαιοσύνης να τεθούν στα πλαίσια της προ- σήκουσας συνταγματικής διακριτικότητας» και ότι «στο τελευταίο εδάφιο (του άρθρου 35) εναρμονίζεται το δικαίωμα του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για παρέμβαση στην επίσπευση της ποινικής διαδικασίας προς τις διατάξεις του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και προς το αντίστοιχο δικαίωμα του Υπουργού Δικαιοσύνης κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 30». 3. Στην Αιτιολογική Έκθεση του Ν 3849/2010 αναφέρεται (βλ. Σεβαστίδη, ΚΠΔ, Ι, 2011, άρθρο 35, σελ. 332) ότι κρίθηκε ορθότερο να περιληφθεί στον ΚΠΔ ειδική, ρητή διάταξη για τα εγκλήματα αυτά, επειδή διαπι- στώθηκε πως «στο παρελθόν των δικαιωμάτων αυτών δεν φάνηκε να ανταποκρίνεται πάντα στο κοινό αί- τημα για την έγκαιρη εκκαθάριση της δικαστικής εκκρεμότητας». 4. Στην Αιτιολογική Έκθεση του νέου ΚΠΔ ουδέν περί της καταργήσεως του εδ. δ΄ του παλαιού άρθρου 35 ΚΠΔ αναφέρεται. Για το υπόλοιπο περιεχόμενό του, τονίζεται: «Στο άρθρο 32 επανακαθορίζεται η ανώτα- τη εποπτεία στην ανάκριση. Συγκεκριμένα, διευκρινίζεται ότι ο εισαγγελέας εφετών έχει την ανώτατη “επο- πτεία” στην ανάκριση, αντικαθιστώντας τον χρησιμοποιούμενο σήμερα όρο “διεύθυνση” της ανάκρισης, προκειμένου να καταστεί σαφές ότι ο εισαγγελέας εφετών δεν μπορεί να δίνει ειδικές εντολές και κατευθύν- σεις στον ανακριτή σχετικά με το χειρισμό συγκεκριμένης υπόθεσης, αλλά η παρέμβασή του στο ανακριτικό έργο περιορίζεται σε γενικές κατευθύνσεις σχετικές με την οργάνωση του ανακριτικού έργου και τη λειτουρ- γία του ανακριτικού γραφείου. Επομένως, οποιαδήποτε παρέμβαση του εισαγγελέα εφετών που αφορά σε συγκεκριμένη υπόθεση, λ.χ. σε σχέση με το περιεχόμενο ή τη σειρά διενέργειας των ανακριτικών πράξεων ή με τον τρόπο χειρισμού ορισμένης υπόθεσης, βρίσκεται εκτός του πνεύματος της διάταξης του άρθρου 32 ΣχΚΠΔ και είναι απαγορευμένη». 5. Σωστά ο Σεβαστίδης (ό.π., σελ. 246) επισημαίνει ότι ο όρος «εξαιρετική φύση» δεν έχει σαφώς οριοθετημέ- νο περιεχόμενο· επικαλούμενος την προηγούμενη διατύπωση της διατάξεως του παλαιού άρθρου 30 ΚΠΔ (: έκανε λόγο για υποθέσεις «που συνταράσσουν την κοινή γνώμη» ), πειστικά δέχεται ότι τέτοια είναι η πε- ρίπτωση όπου η συγκεκριμένη υπόθεση προκαλεί το γενικότερο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. 6. Στην Αιτιολογική Έκθεση του νέου νόμου παρατίθενται οι εξής σκέψεις: «Με την προτεινόμενη ρύθμιση, αναγνωρίζεται ρητά στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου το δικαίωμα να διατάξει την κατ’ απόλυτη προτε- ραιότητα διεξαγωγή της ανάκρισης και εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο επί των κακουργημάτων του 19 ου κεφαλαίου του Ειδικού Μέρους του ΠΚ. Έτσι, τονίζεται εμφατικά η εξαιρετική φύση των συγκεκρι- μένων εγκλημάτων – διευκολύνεται η αμεσότητα της απάντησης της οργανωμένης κοινωνίας – αναδεικνύ- εται η λειτουργικότητα της παρέμβασης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Άλλα, πέραν αυτού, δεν λαμ- βάνονται μέτρα (τρόπος παραπομπής – αρμοδιότητα δικαστηρίου) για να μην διαταραχθεί η ενότητα του συστήματος πρόσθετα δογματικά προβλήματα». – Για το (αντίστοιχο με το σημερινό άρθρο 32) άρθρο 35 του προϊσχύσαντος ΚΠΔ ενδεικτικά: Δασκαλόπουλος , Η προκαταρκτική εξέταση και η άσκηση ποινικής δί- ωξης κατά τον Ν 3160/2003, ΠοινΧρ 2003,1027 επ., Κουβέλης , Προβλήματα από την εφαρμογή του άρ- θρου 35 ΚΠΔ, ΠοινΧρ 2003,1027 επ., Ίδιος , Προβλήματα από την εφαρμογή του άρθρου 35 ΚΠΔ, ΠοινΧρ 3 4 5