Ο ΝΕΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ Ν 4855/2021

6 Άρθρο 57 – ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ 3. Η εκκρεμοδικία ως δικονομική προϋπόθεση (: άρθρο 57 § 3 ΚΠΔ) 57 Κώλυμα για νέα δίωξη 1. Αν κάποιος έχει καταδικαστεί αμετάκλητα ή αθωωθεί ή έχει παύσει ποινική δίωξη εναντίον του, δεν μπορεί να ασκηθεί και πάλι εις βάρος του δίωξη για την ίδια πράξη, ακόμη και αν δοθεί σε αυτή διαφορετικός χαρακτηρισμός. 2. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των άρθρων 58, 81 παρ. 2, 525 και 527. Αν παρά την πιο πάνω απαγόρευση ασκηθεί ποινική δίωξη, κηρύσσεται απαράδεκτη λόγω δεδικασμένου. 3. Αν σε βάρος του ίδιου προσώπου για την ίδια πράξη ασκήθηκαν περισσότερες διώξεις, κηρύσσονται απαράδεκτες λόγω εκκρεμοδικίας εκείνες οι οποίες ασκήθηκαν μεταγενέ- στερα. 4. Ο εισαγγελέας μπορεί επίσης να απόσχει από τη δίωξη συγκεκριμένου προσώπου, εάν ύστερα από τη διενέργεια ευρωπαϊκής δικαστικής συνδρομής προκύψει ότι έχει ήδη ασκηθεί δίωξη σε βάρος του για τα ίδια πραγματικά περιστατικά σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Όπως το άρθρο 57 τροποποιήθηκε με το άρθρο 104 του Ν 4855/2021 - ΦΕΚ Α΄ 215/12.11.2021) α. Σε περιπτώσεις όπου κατά του ίδιου προσώπου για την ίδια πράξη ασκήθηκαν δύο (2) ποινικές διώξεις, υφίσταται μεταξύ αυτών σχέση εκκρεμοδικίας . Τα επιμέρους προβλήματα που συνδέονται με το θεσμό της εκκρεμοδικίας έχουν σημείο αναφοράς: τον δικαιολογητικό λόγο - το δογματικό έρεισμα - τη σχέση με το δεδικασμένο - τις ουσιαστικές προϋποθέσεις - τον τρόπο προβολής και τις παραγόμενες δικονομικές συνέπειες . Ειδικότερα: Ο δικαιολογητικός λόγος της εκκρεμοδικίας οφείλει να εντοπιστεί στη σωρευτική υπηρέτηση τριών βασικών δικονομικών αρχών, ήτοι: της ταχείας διεξαγωγής της δίκης - της οικονομίας των (δια) δικαστικών ενεργειών και της ασφάλειας του δικαίου, με τη μορφή αποφυγής του κινδύνου εκδόσεως αντιφατικών αποφάσεων 1 . Ο προϊσχύσας ΚΠΔ, εξάλλου, δεν περιείχε ρητή κανονιστική 1. Βλ. ενδεικτικά: Καρρά , Ποινικό Δικονομικό Δίκαιο, 2019, σελ. 292 επ., σελ. 231, Μαργαρίτη , Παρατηρήσεις στην ΑΠ 1029/1999, Υπερ 1999,1382, του ίδιου, Η εκκρεμοδικία ως δικονομική προϋπόθεση της ποινικής δίκης, ΠοινΔικ 2005,65 επ. (= Εμβάθυνση στην Ποινική Δικονομία, σελ. 448 επ.), του ίδιου, Εγκληματική Οργάνωση (: άρθρο 187 ΠΚ): Χαρακτήρας του εγκλήματος ως διαρκούς ή στιγμιαίου - Εκκρεμοδικία, Ποιν- Δικ 2005,1429 επ., ΑΠ 628/2000 ΠοινΧρ 2001,23, ΕφΑθ 2866/1996 Υπερ 1997,332, όπου πρόταση Σανιδά και σημείωση Μαργαρίτη , ΠλημΘεσ 397/1966 ΠοινΧρ 1966,175. - Χαρακτηριστικά για την ουσία της εκκρε- μοδικίας ο Ανδρουλάκης (Θεμελιώδεις έννοιες της ποινικής δίκης, 2020, σελ. 195) παρατηρεί: «Δεν πρέπει να γίνονται γι’ αυτό (για το ίδιο αντικείμενο) ταυτόχρονα δύο (ή περισσότερες) δίκες από δύο διαφορετικά ποινικά δικαστήρια (ή και από δύο διαφορετικές συνθέσεις του ίδιου δικαστηρίου, στο οποίο έχουν σχη- ματισθεί δύο διαφορετικές δικογραφίες που αφορούν την ίδια υπόθεση). Αυτό αποτελεί αίτημα της νομι- κής λογικής . Η διπλή εκδίκαση είναι αυτονόητα περιττή και ακόμα επιζήμια, αφού διπλασιάζει την απασχό- ληση των δικαστηρίων και (προπαντός) την ταλαιπώρηση του κατηγορουμένου, ενώ οδηγεί αναπόφευκτα είτε στην έκδοση αντιφατικών αποφάσεων, είτε σε τουλάχιστον άχρηστες διπλές καταδίκες ή αθωώσεις». - Η αρχή της οικονομίας της δίκης είναι δημιούργημα κατά βάση της επιστήμης του αστικού δικονομικού δικαίου και στον ποινικό δικονομικό χώρο σημαίνει ότι η διεξαγωγή της διαδικασίας πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφεύγεται, κατά το δυνατόν και πάντως χωρίς κίνδυνο βλάβης της ορθής απο- 1 2