ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Εισαγωγή 5 μένεται να έχουν οι νέοι επιστήμονες χωροτάκτες-πολεοδόμοι, απόφοιτοι των αντίστοιχων τμημάτων, αλλά και απόφοιτοι άλλων πανεπιστημιακών τμημάτων που εξειδικεύονται σε ζητήματα του χώρου όπως: οι Γεωγράφοι, οι Αρχιτέκτονες, οι Τοπογράφοι κ.ά. οι οποίοι μέσω των σύγχρονων ιδεών και αντιλήψεων θα οδηγήσουν σε μια «νέα νοημοσύνη του χώρου», συνυπολογίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του χώρου, τα μειονεκτήματα και τα προτερήματά του, καθώς και τις δυνατότητες ανάπτυξής του. 2.2 Δομή Με αφετηρία τις παραπάνω σκέψεις και διαπιστώσεις η παρούσα εργασία επιχειρεί να εντοπίσει τα βασικά προβλήματα του χωρικού σχεδιασμού, να προσεγγίσει διερευνητικά τις δυνατότητες επίλυσής τους και να προτείνει τους βασικούς άξονες για ένα νέο πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην ευρύτερη συζήτηση για τον χωροταξικό σχεδιασμό. Ειδικότερα η εργασία αυτή εξετάζει τις παρακάτω θεματικές: Στην πρώτη ενότητα « Η εξέλιξη του θεσμικού πλαισίου του χωρικού σχεδιασμού στην Ελλάδα » παρατίθεται μια σύντομη κριτική ανασκόπηση του συστήματος χωρικού σχεδι- ασμού στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο της διαχρονικής αναφοράς τεκμηριώνεται το γεγονός ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός στην Ελλάδα, δεν αποτέλεσε την βάση για την αναπτυξια- κή διαδικασία, αλλά ακολούθησε με σημαντική χρονική καθυστέρηση τις εξελίξεις. Η ανά- λυσή οργανώνεται στις βασικές περιόδους που προσδιόρισαν τα βασικά χαρακτηριστικά του χωρικού σχεδιασμού. Αυτές είναι: η περίοδος των πολέμων (1923 - ‘70), η περίοδος της Μεταπολίτευσης (1974-1981), η περίοδος από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 και μέ- χρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90, η περίοδος από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι τις αρχές της κρίσης (2013), και τέλος η σύγχρονη περίοδος (από το 2013 μέχρι σήμερα). Από την ανάλυση αναδεικνύεται ότι η απουσία του χωροταξικού σχεδιασμού ήταν ένα μεγάλης σημασίας έλλειμμα πολλών δεκαετιών με πολλές σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην ορ- θολογική ανάπτυξη και οργάνωση της χώρας καθώς και στην προστασία του περιβάλλο- ντος. Οι θεσμικές αλλαγές που έγιναν ουσιαστικά την τελευταία 20ετία ξεκινώντας με τον Ν 2742/1999 αποτέλεσαν αφενός, μια σημαντική προσπάθεια εισαγωγής της αναπτυξια- κής διάστασης στον χωροταξικό σχεδιασμό και αφετέρου, υιοθέτησαν μια περισσότερο ολοκληρωμένη θεώρηση για τον χωροταξικό σχεδιασμό χωρίς όμως να διασφαλίζεται ένα ικανό και επαρκές πλαίσιο για την διαχείριση των σύγχρονων προκλήσεων. Στην δεύτερη ενότητα « Χωροταξικά εργαλεία σε εθνικό επίπεδο: Γενικό Πλαίσιο Χωροτα- ξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης » παρατίθεται μια κριτική αναφορά του βασι- κού εργαλείου σχεδιασμού εθνικής κλίμακας. Το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης αποτέλεσε και εξακολουθεί, σε πολλά σημεία, να αποτελεί και σήμερα ένα όραμα για την ανάπτυξη του εθνικού χώρου. Αποτελεί τη βάση αναφοράς για τον συντονισμό και την εναρμόνιση των επί μέρους πολιτικών, προγραμμάτων και επεν- δυτικών σχεδίων του Κράτους, των δημοσίων νομικών προσώπων και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη συνοχή και ανάπτυξη του εθνικού χώρου.