ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ - ΑMENAGEMENT DU TERRITOIRE ET SES DEFIS

| 10 | Α. Γουργιώτης ρίων εξέλιξης του χώρου και αφετέρου να ενσωματώνει ουσιαστικούς μηχανισμούς πρόληψης. Η εργασία αυτή παραθέτει μια σύντομη κριτική ανασκόπηση του συστήματος χωρι- κού σχεδιασμού στην Ελλάδα, στη συνέχεια αναδεικνύει τα βασικότερα προβλήμα- τά του χωροταξικού σχεδιασμού και τέλος παραθέτει σε αδρές γραμμές προτάσεις με τους βασικούς άξονες για την εξέλιξη του χωρικού σχεδιασμού στην Ελλάδα. 2. Η εξέλιξη του Χωρικού Σχεδιασμού στην Ελλάδα Οι συνθήκες που επέδρασαν καθοριστικά στην εξέλιξη της χωροταξίας και ευρύ- τερα του χωρικού σχεδιασμού διαμορφώθηκαν ουσιαστικά έως το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1970 (Γιαννακούρου & Καυκαλάς, 2014). Ενδεικτικές παράμετροι αυτής της διαμόρφωσης είναι: (α) η αναδιάρθρωση της παραγωγής και η απομά- κρυνση από τη μαζική παραγωγή, με παράλληλη έμφαση στην ευελιξία και στις τρι- τογενείς δραστηριότητες, (β) η δημοσιονομική κρίση του κράτους και η παράλληλη άνοδος νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων, που ανέτρεψαν την προηγούμενη ισορρο- πία στη σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, και (γ) η αυξανόμενη ευαισθητοποίη- ση των πολιτών απέναντι σε περιβαλλοντικές επιπτώσεις των κάθε είδους παρεμ- βάσεων (Healey, 1997· Le Gales, 2002). Η αρχική συγκρότηση του ελληνικού συστήματος χωρικού σχεδιασμού έγινε τη δε- καετία του 1920 και εκφράζει κατά κάποιο τρόπο το δραστικό προσανατολισμό της χώρας προς μια αναπτυσσόμενη αγροτική και βιομηχανική οικονομία. Η πορεία αυτή εκφράστηκε με την ανασύνταξη της χωρικής οργάνωσης, καθώς ο νέος προ- σφυγικός πληθυσμός ενεργοποίησε το μετασχηματισμό της υπαίθρου και των με- γάλων πόλεων (Καραδήμου-Γερολύμπου, 1987· Καρύδης, 2006). Αντίστοιχα, κατά τη δεκαετία του 1950 ο χωρικός σχεδιασμός ανέλαβε να επουλώ- σει τις πληγές της Κατοχής και του Εμφυλίου, που οδήγησαν στην εκ βάθρων ανα- συγκρότηση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού (Γιαννακούρου & Καυκαλάς, 2014). Η μεταπολιτευτική περίοδος χαρακτηρίστηκε από διαδοχικές προσπάθειες εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης του ελληνικού συστήματος χωρικού σχεδια- σμού (Γιαννακούρου, 1999· Οικονόμου, 2004). Στη κατεύθυνση αυτή εγγράφονται η ένταξη της χωροταξίας και της πολεοδομίας στο Σύνταγμα του 1975. Ακολούθως, με την ψήφιση του Ν 360/1976 “περί χωροταξίας και περιβάλλοντος” συστάθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος στο Υπουργείο Συντονισμού, καθώς και η οικιστική πολιτική και νομοθεσία της περιόδου 1978-1980, όπως επίσης και το υπουργείο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (1980). Λίγα χρόνια αργότερα ακολούθησε η Επιχείρηση Πολεοδομική Ανασυγκρότηση (1982-1984) και η ψήφιση του νέου οικιστικού νόμου (Ν 1337/1983), καθώς και η ψήφιση το 1986 του πρώτου ελληνικού νόμου για την προστασία του περιβάλλο- ντος (Ν 1650/1986).