ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

§ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5 μπίπτουν, υπό την έννοια ότι η προσβολή της ιδιοκτησίας επιφέρει συνήθως και μείωση της περιουσίας. Γι’ αυτό και αμφότερες οι κατηγορίες των εγκλημάτων αυτών ορθώς συ- νενώθηκαν από το νομοθέτη υπό τον κοινό ως άνω χαρακτηρισμό “εγκλήματα κατά περι- ουσιακών αγαθών”. ΙΙΙ. Γενική επισκόπηση των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας Τα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Τα εγκλή- ματα ιδιοποίησης , όπου η ιδιοκτησία προσβάλλεται χωρίς βλάβη της φυσικής υπόστα- σης ή της χρησιμότητας του πράγματος, και τα εγκλήματα φθοράς. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται η κλοπή (άρθρ. 372, 374, 377 ΠΚ), η ληστεία (άρθρ. 380 ΠΚ), η υπεξαίρεση (άρθρ. 375, 377 ΠΚ), ενώ στη δεύτερη η φθορά ξένης ιδιοκτησίας (άρθρ. 378 ΠΚ). Εντός της πρώτης κατηγορίας βαρύτερη απαξία έχουν εκείνα τα εγκλήματα όπου η ιδιοποίηση επιδιώκεται με αφαίρεση (κλοπή, ληστεία) ενώ ηπιότερη ποινική μεταχείριση επιφυλάσ- σεται ως προς εκείνα, όπου η ιδιοποίηση πραγματώνεται ή υπάρχει κίνδυνος να πραγμα- τωθεί χωρίς αφαίρεση. Η αυθαίρετη χρήση μηχανοκίνητου μεταφορικού μέσου (παλαιά «κλοπή χρήσης», άρθρ. 374Α ΠΚ), τέλος, δεν υπάγεται σε κάποια από τις ανωτέρω κατη- γορίες, διότι προσβάλλει μόνον μία έκφανση της κυριότητας, την εξουσία χρήσης του. IV. Οι επεμβάσεις του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα στα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας Με τον ισχύοντα Ποινικό Kώδικα επήλθαν εκτεταμένες μεταβολές στις διατάξεις για τα εγκλήματα κατά των περιουσιακών δικαίων. Καθ‘ όσον αφορά, τώρα, ειδικώς στα εγκλή- ματα κατά τις ιδιοκτησίας, μερικές εξ αυτών ήταν ορθές και αναγκαίες, άλλες όμως ατυχείς και χρήζουσες αναθεωρήσεως. Στις θετικές περιλαμβάνονται: α) Ο εξορθολογισμός των ποινών των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας και περιουσίας, ιδίως των στρεφομένων κατά του Δημοσίου. Έτσι καταργή- θηκε ο ν. 1608/1950 ο οποίος, πέραν των δυσαναλόγως σκληρών ποινών, καθιέρωνε και εκτεταμένη μέχρις αοριστίας ποινική ευθύνη, αφού προέβλεπε π.χ. ποινή απλώς και μό- νον για απειληθείσα ζημία του Δημοσίου, παρέχοντας έτσι περιθώριο για ανορθολογικές διώξεις. Επίσης καταργήθηκε η υπεξαίρεση στην υπηρεσία που είχε δημιουργήσει σημα- ντικές αμφιγνωμίες αλλά και ανασφάλεια δικαίου, οριοθετήθηκε με σαφήνεια ό δημόσιος τομέας και περιεστάλη η διευρυνθείσα έννοια του υπαλλήλου ως υποκειμένου των σχετι- κών εγκλημάτων. β) Βελτιώθηκαν νομοτεχνικά ορισμένα εγκλήματα, π.χ. καταργήθηκε η πολύπλοκη περιγραφή επιβαρυντικών περιπτώσεων στη ληστεία, όπως η αλλοίωση των χαρακτηριστικών του προσώπου του δράστη και η χρήση όπλου άνω των 40 χιλ. γ) Κα- ταργήθηκαν απηρχαιωμένες διατάξεις, όπως η τυμβωρυχία (άρθρ. 373 ΠΚ 1950) και η πα- ρασιώπηση ανεύρεσης απωλεσθέντος πράγματος (άρθρ. 376 ΠΚ 1950) 8 . Επίσης καταργή- 8. Ήδη από το 2010 είχε καταργηθεί και το περιώνυμο άρθρο 384Α («καταστολή φθορών που προκαλούν το κοινό αίσθημα») που ποινικοποιούσε το «σπάσιμο πιάτων» στα κέντρα διασκέδασης, εισάγοντας κα- θαρά φρονηματικό άδικο (βλ. άρθρο 34 στοιχ. β΄ του Ν. 3904/2010).