ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ

XIV Σημείωμα συγγραφέα αποκλειστικά στην οικονομική κρίση, αλλά ιδίως στα συνεχόμενα δημοσιονομικά ελλείμ- ματα στα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ τις τελευταίες δεκαετίες. Ειδικότερα, μεταξύ των αιτιών που οδήγησαν στην αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτων και στη συσσώρευση δημόσιου χρέους περιλαμβάνονται η μη επαρκής κατανόηση τόσο από τους πολιτικούς όσο και από το εκλογικό σώμα των μακροπρόθεσμων περιορισμών της δημοσιονομικής πολιτικής, το γεγονός ότι ορισμένοι πολιτικοί δεν λειτουργούν με γνώμονα το γενικό συμφέρον αλλά το δικό τους προσωπικό συμφέρον, η έλλειψη διορατι- κότητας, η χρονική ασυνέπεια των πολιτικών επιλογών, καθώς και η άσκηση πιέσεων από συγκεκριμένες ομάδες συμφερόντων που οδηγούν την κυβέρνηση στην πραγματοποίη- ση δαπανών που στοχεύουν στην εξυπηρέτηση των προαναφερόμενων αυτών ομάδων, ενώ χρηματοδοτούνται από τη φορολογία 4 . Η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών των κρατών θεωρήθηκε κατά γενική αποδοχή προϋπόθεση για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξή τους. Η αποκατάσταση βιώσιμων δη- μόσιων οικονομικών απαίτησε την εφαρμογή από τα κράτη αφενός αξιόπιστων μεσοπρό- θεσμων προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής 5 , δηλαδή συγκεκριμένων πολιτι- κών και προγραμμάτων για τη μείωση των ελλειμμάτων της Γενικής Κυβέρνησης και του συσσωρευμένου δημόσιου χρέους, και αφετέρου την υιοθέτηση ευρύτερων δημοσιονο- μικών μεταρρυθμίσεων των δημοσιονομικών πλαισίων με σκοπό τη βελτίωση της δημο- σιονομικής διαχείρισης. Στο πλαίσιο των δημοσιονομικών αυτών μεταρρυθμίσεων, εκτός από τα μέτρα προσαρ- μογής για τη μείωση των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, όπως μείωση των δημο- σίων δαπανών και/ή αύξηση της φορολογίας, αναλήφθηκαν από τα κράτη και πρωτοβου- λίες για την υιοθέτηση διαρθρωτικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων. Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων αυτών της δημοσιονομικής διαχείρισης συστάθηκαν Ανεξάρτητοι Δη- μοσιονομικοί Θεσμοί με σκοπό την τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και τη βελτί- ωση της δημοσιονομικής διαφάνειας 6 . τελείται από τις υποχρεώσεις του «δημόσιου τομέα» στις ακόλουθες κατηγορίες: νομισματική κυκλοφορία και καταθέσεις (AF.2), τίτλοι πλην μετοχών, με εξαίρεση τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα (AF.33) και δάνεια (AF.4), σύμφωνα με τους ορισμούς του ΕΣΛ 95» . Αναφορικά με την έννοια του δημόσιου χρέ- ους, βλ. και Ι. Βαβούρος, Δημόσιο χρέος - θεωρία και ελληνική εμπειρία, εκδ. Παπαζήσης, Αθήνα, 1993. 4. Αναφορικά με τις αιτίες που οδήγησαν στην αύξηση των ελλειμμάτων και τη συσώρευση δημόσιου χρέους, βλ. αναλυτικότερα στις εισαγωγικές παρατηρήσεις της παρούσας μονογραφίας. Βλ. επίσης ενδεικτικά Calmfors, L., “The Role of Independent Fiscal Policy Institutions”, Institute for International Economic Studies, Working Paper no. 3367, category 6: Fiscal Policy Macroeconomics and Growth, February 2011. 5. Για το ζήτημα της δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα, βλ. και K. Σαββαΐδου, Οι προκλήσεις για την ελληνική εξυγίανση, Ναυτεμπορική, 10 Μαρτίου 2016, σελ. 25, Η ομιλία της Κατερίνας Σαββαϊ- δου στο Delphi Economic Forum», Economia Blog, 2-3-2016, K. Σαββαΐδου, Η σύνθεση των μέτρων δη- μοσιονομικής προσαρμογής κορυφαίος παράγων μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής βιωσιμότητας, ΘΠΔΔ 3-4/2017, σελ.229 κ.ε. 6. Για το ζήτημα της δημοσιονομικής διαφάνειας, βλ. Κ. Σαββαΐδου, Δημοσιονομική διαφάνεια. Πρωτο- βουλίες, πρότυπα και κώδικες, εργαλεία αξιολόγησης της δημοσιονομικής διαχείρισης, δημοσιονομι-

RkJQdWJsaXNoZXIy NDg3NjE=