ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ

Σημείωμα συγγραφέα XV Ειδικότερα θεωρήθηκε ότι η λειτουργία ενός Ανεξάρτητου Δημοσιονομικού Θεσμού μπο- ρεί να αυξήσει την επίγνωση του μελλοντικού κόστους των τρεχόντων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, κάτι που ενδεχομένως δεν κατανοούν επαρκώς οι πολιτικοί και οι ψηφοφό- ροι. Παράλληλα, βελτιώνοντας τη δημοσιονομική διαφάνεια, ένας Ανεξάρτητος Δημοσι- ονομικός Θεσμός μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της λογοδοσίας των κυβερνώντων καθιστώντας με τον τρόπο αυτό δυσκολότερη την επιδίωξη από αυτούς των δικών τους προσωπικών συμφερόντων. Βεβαίως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έλλειψε και η κριτική εναντίον των ως άνω Ανε- ξάρτητων Δημοσιονομικών Θεσμών, η οποία επικεντρώθηκε κυρίως στην έλλειψη δημο- κρατικής νομιμοποίησης λόγω της ανάθεσης σε μη εκλεγμένους τεχνοκράτες της αρμο- διότητας της αξιολόγησης εκλεγμένων αντιπροσώπων. Στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε μια σημαντική δημοσιονομική μεταρρύθμιση, συνεπεία και των υποχρεώσεων που είχε αναλάβει η χώρα μας στο πλαίσιο των τριών Προγραμμά- των Οικονομικής Προσαρμογής 7 . Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης αυτής προβλέφθηκε η σύσταση και η λειτουργία ορισμένων Ανεξάρτητων Δημοσιονομικών Θεσμών, και συγκε- κριμένα του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή και του Ελληνικού Δημο- σιονομικού Συμβουλίου. Οι Ανεξάρτητοι αυτοί Δημοσιονομικοί Θεσμοί, η αποτελεσματικότητα των οποίων άρχισε σταδιακά να αξιολογείται ύστερα από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους, κλήθηκαν τον τελευταίο αυτό χρόνο να αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Ειδικότερα, οι προκλήσεις αυτές συνδέονται με τη λήψη από τις κυβερνήσεις έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας και τον τρόπο άσκησης από τις κυβερνήσεις της δημοσιονομικής πολιτικής την περίοδο αυτή. Εκτός από τη σύσταση εθνικών Ανεξάρτητων Δημοσιονομικών Θεσμών σημαντική και- νοτομία αποτέλεσε και η σύσταση του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου ως ανεξάρτητου συμβουλευτικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο Ευρωπαϊκό Δη- μοσιονομικό Συμβούλιο, το οποίο συγκροτήθηκε σε συνέχεια της έκθεσης των πέντε προέδρων «Η ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της Ευρώπης», ανατέθηκαν, μεταξύ άλλων, οι αρμοδιότητες της αξιολόγησης της εφαρμογής του δημο- σιονομικού πλαισίου της ΕΕ, της αξιολόγησης της καταλληλότητας του μελλοντικού δη- μοσιονομικού προσανατολισμού για το σύνολο της ευρωζώνης με βάση οικονομικά κρι- τήρια και των εθνικών δημοσιονομικών προσανατολισμών στο πλαίσιο των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, της παροχής ad-hoc συμβουλών στον πρόεδρο κοί κανόνες και θεσμοί, ελληνική δημοσιονομική μεταρρύθμιση, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, 2017. 7. Για το ζήτημα των Προγραμμάτων Οικονομικής Προσαρμογής στην Ελλάδα, βλ. Κ. Σαββαΐδου, Δημοσι- ονομική διαφάνεια. Πρωτοβουλίες, πρότυπα και κώδικες, εργαλεία αξιολόγησης της δημοσιονομικής διαχείρισης, δημοσιονομικοί κανόνες και θεσμοί, ελληνική δημοσιονομική μεταρρύθμιση, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, 2017, σελ. 573 κ.ε. Στο σχετικό κεφάλαιο εξετάζονται οι αξιολογήσεις προόδου της Ελλά- δας αναφορικά με τις δημοσιονομικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με βάση τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει η χώρα με τα τρία Προγράμματα Οικονομικής Προσαρμογής.