ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ

Η δημιουργία δημοσιονομικών ελλειμμάτων και η αύξηση του δημόσιου χρέους 5 σα με τη μορφή του πλήθους των επενδύσεων που οδηγούν σε μικρότερο κεφάλαιο στο μέλλον 13 . Μεταξύ των λόγων που οι κυβερνήσεις τείνουν να ευνοούν τη δημιουργία δημοσιονο- μικών ελλειμμάτων έναντι των πλεονασμάτων περιλαμβάνεται και το γεγονός ότι κάθε υπουργείο πιστεύει ότι εναπόκειται στα άλλα υπουργεία να συμμορφώνονται με τη δημο- σιονομική πειθαρχία (“the so-called common pool problem”) 14 . Τέλος, σύμφωνα με τη θεωρία 15 , η ιδεολογία θα μπορούσε να οδηγήσει στη λήψη απο- φάσεων χωρίς την ύπαρξη επαρκούς ενημέρωσης. Ειδικότερα, το κυβερνών κόμμα λει- τουργεί με βάση την ειδική πολιτική ατζέντα του, η οποία καθορίζεται εν μέρει τουλά- χιστον από την πολιτική του ιδεολογία. Αυτό ενδέχεται να έχει ως συνέπεια τη χάραξη μη υγιούς δημοσιονομικής πολιτικής βάσει όχι καθαρά οικονομικών κριτηρίων, αλλά βάσει της ιδεολογίας αυτής. Έτσι για παράδειγμα, η ιδεολογία μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις δημοσιονομικής πολιτικής σχετικά με τη μακροοικονομική σταθεροποί- ηση 16 και να οδηγήσει σε μη βέλτιστες πολιτικές, ιδίως εάν υπάρχει αβεβαιότητα και ατελής πληροφόρηση. Έτσι έχει υποστηριχθεί ότι κυβερνήσεις της αριστερής πτέ- ρυγας μπορεί να ευνοήσουν επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές, θεωρώντας ότι η προώθηση της συνολικής ζήτησης θα μεταφράζεται πάντα σε πλήρη απασχόλη- ση, ενώ κυβερνήσεις της δεξιάς πτέρυγας μπορεί να προτιμούν μικρούς σε μέγεθος και ισορροπημένους προϋπολογισμούς, πεπεισμένοι ότι η ρυθμιζόμενη από την αγο- ρά ισορροπία είναι καλύτερη για την ανάπτυξη και την αύξηση της απασχόλησης 17 . 13. Βέβαια, οι κλασσικές αυτές απόψεις του παρελθόντος (βλ. Adam Smith) ανατράπηκαν στη συνέχεια από τις απόψεις των εκπροσώπων του κρατικού παρεμβατισμού (βλ. Keynes) σύμφωνα με τις οποίες μέσω του ελλειμματικού προϋπολογισμού ασκείται αντικυκλική πολιτική για την αντιμετώπιση των κρίσεων. Βλ. Ν. Μπάρμπα, Στοιχεία Δημοσιονομικού Δικαίου, Η΄ έκδοση, σ. 11, 13. Άλλωστε όπως εί- ναι γνωστό, στο επιχείρημα ότι με την αύξηση της παρούσας δαπάνης επιβαρύνεται η μελλοντική γε- νιά, προβάλλεται το αντεπιχείρημα ότι από τα έργα που χρηματοδοτούνται με τις παρούσες δαπά- νες θα επωφεληθούν και οι μελλοντικές γενιές. 14. Charles Wyplosz, Fiscal Discipline: From Theory to Practice, European Fiscal Board, Workshop 2019, Independent Fiscal Institutions in the EU Fiscal Framework, 29 February 2019, p.8-33, https:// op.europa.eu/portal2012-portlet/html/downloadHandler.jsp?identifier=5cdfe914-7d04-11e9-9f05- 01aa75ed71a1&format=pdf&language=en&productionSystem=cellar&part= 15. Carlos Mulas-Granados, Fiscal councils in theory: First principles, in: Independent Fiscal Councils: Watchdogs or lapdogs?, edited by Roel Beetsma and Xavier Debrun, A VoxEU.org Book, CEPR Press, January 2018, p.19-30, https://voxeu.org/content/independent-fiscal-councils-watchdogs-or- lapdogs. 16. Hibbs, D. (1977),‘Political Parties andMacroeconomic Policies’, American Political Science Review, 71: 1467-87, Hibbs, D. (1987), The American Political Economy. Harvard University Press. 17. Alesina A. and H. Rosenthal (1995), Partisan Politics, Divided Government, and the Economy, Cambridge, Cambridge University Press, Boix, C. (1997), ‘Political Parties and the Supply Side of the Economy: The Provision of Physical and Human Capital in Advance Economies, 1960-90’, American Journal of Political Science, Vol. 41(3): 814-45.