ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ

Η δημιουργία δημοσιονομικών ελλειμμάτων και η αύξηση του δημόσιου χρέους 7 ρυθμίσεων που θα συνιστούν δημοσιονομικούς κανόνες, από τους οποίους οι δυνατότη- τες απόκλισης θα είναι πολύ περιορισμένες έως ανύπαρκτες, εκλήφθηκε ως ένας βασικός τρόπος αντιμετώπισης της αύξησης των δημοσιονομικών μεγεθών, όπως το δημόσιο χρέ- ος ή το δημόσιο έλλειμμα. Σύμφωνα με τη θεωρία 22 , ένας δημοσιονομικός κανόνας είναι ένας συνδυασμός ενός δη- μοσιονομικού στόχου με μια σειρά από ενέργειες που θα πρέπει να αναλάβει η κυβέρνη- ση για την επίτευξή του. Έτσι ακόμη και η παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού ή άλλου εγγράφου του Προϋπολογισμού με ορισμένες πολιτικές δεσμεύσεις που θέτει εκ των προτέρων στόχους για τουλάχιστον το επόμενο έτος μπορεί να θεωρηθεί ως δημο- σιονομικός κανόνας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα δημοσιονομικών κανόνων περιλαμβάνουν τα ανώτατα όρια για το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος που καθορίζονται στο δίκαιο της ΕΕ ή οι κανό- νες ισοσκελισμένου προϋπολογισμού που έχουν θεσπισθεί στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ. Έτσι, το ΔΝΤ 23 σε βάση δεδομένων του 2017 θεωρούσε ότι περίπου ογδόντα χώ- ρες ασκούσαν δημοσιονομική πολιτική εντός ενός επίσημου πλαισίου που περιελάμβανε έναν ή περισσότερους δημοσιονομικούς κανόνες. Οι δημοσιονομικοί, λοιπόν, κανόνες πρέπει να φέρουν ορισμένα χαρακτηριστικά 24 . Συ- γκεκριμένα οι στόχοι και οι περιορισμοί πρέπει να τίθενται εκ των προτέρων (“ex-ante”), να έχουν μόνιμο χαρακτήρα, να μην είναι παροδικοί, ενώ πρέπει να μπορούν να προσδιο- ρίζονται ποσοτικά μέσω δεικτών που αντιπροσωπεύουν κρίσιμα δημοσιονομικά μεγέθη, όπως για παράδειγμα το έλλειμμα ή το χρέος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε κείμενο της για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ 25 , τονίζει την ανάγκη θέσπισης δημοσιονομικών κανόνων ως μέσο περιορισμού των δημόσιων οικονο- μικών. Ειδικότερα η Επιτροπή στο ως άνω έγγραφό της αναφέρεται σε μία κλασσική θεω- ρία οικονομικής πολιτικής, σύμφωνα με την οποία οι στόχοι δαπανών πρέπει να είναι υπό τον αυστηρό έλεγχο της κυβέρνησης, καθώς αντιπροσωπεύουν τον ενδιάμεσο στόχο για την επίτευξη του τελικού δημοσιονομικού στόχου 26 . Στο κείμενο της Επιτροπής γίνεται αναφορά τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων. Περαιτέρω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο κείμενο της για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ 27 , εκτός από τα ζητήματα του σχεδιασμού και της εφαρ- 22. Hallerberg M., Strauch R. and Von Hagen J., The use and effectiveness of budgetary rules and norms in EUMember States, Dutch Ministry of Finance, Amsterdam, 2001. 23. International Monetary Fund (2017), Fiscal Rules Dataset 1985-2015, available at: http://www.imf.org/ external/datamapper/fiscalrules/map/map.htm. 24. Δ. Σκιαδάς, Θεωρία των δημοσίων δαπανών, Επιλογές και θεσμοί δημοσίων δαπανών στην Ελλάδα και την ΕΕ, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη, 2011, σελ.77. 25. European Commission, European Economy 3/2003, Public Finance in the EMU, Bruxelles, 2003, p.172. 26. Βλ. και Tinbergen J., Economic Policy: principles and design, Amsterdam, 1956. 27. European Commission, European Economy 3/2003, Public Finance in the EMU, Bruxelles, 2003, p.177. Βλ. και Δ. Σκιαδάς, Θεωρία των δημοσίων δαπανών, Επιλογές και θεσμοί δημοσίων δαπανών στην Ελ-