ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΜΕΡΟΣ Α΄ - Νόμος 2308/1995 - Κτηματογράφηση 7 προθεσμίας για την περιέλευση της κληρονομικής περιουσίας (ολικά ή μερικά) στον καταπιστευματοδόχο, δικαιούχος των εγγραπτέων κατά την έννοια του Ν 2308/1995 δικαιωμάτων, που περιλαμβάνονται στην κληρονομική περιουσία, είναι ο βεβαρημέ- νος το καταπίστευμα (κληρονόμος), ο οποίος έχει την υποχρέωση να προβεί στη δήλω- ση του Ν 2308/1995. Αντίθετα ο καταπιστευματοδόχος ούτε υποχρέωση αλλά ούτε το δικαίωμα έχει να προβεί σε δήλωση για τα υπό αίρεση ή προθεσμία εγγραπτέα δικαιώ- ματά του που περιλαμβάνονται στην κληρονομική περιουσία, δεδομένου ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με αποδοχή πριν από την επαγωγή του καταπιστεύματος, που επιτρέ- πεται, σύμφωνα με το άρθρο 1940 ΑΚ, όχι πριν την επαγωγή αλλά μόλις γίνει η επαγω- γή της κληρονομίας στον καταπιστευματοδόχο. ε) Στην περίπτωση της κληροδοσίας υπό αίρεση ή προθεσμία (ΑΚ 1998 επ.) που δεν έχει πληρωθεί πριν από τον θάνατο του διαθέτη, υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης του Ν 2308/1995 είναι ο βεβαρημένος με την κληροδοσία κληρονόμος, δεδομένου ότι αυτός παραμένει κύριος και δικαιούχος του εγγραπτέου εμπραγμάτου δικαιώματος, υπό την προϋπόθεση της κατ’ΑΚ 1193, 1195 και 1198 μεταγραφής της αποδοχής κληρονομίας ή του κληρονομητηρίου. Οφείλει, όμως, στη δήλωσή του, προκειμένου αυτή να είναι αληθής, να μνημονεύει και το βάρος της κληροδοσίας. Αντίθετα, ο υπό αναβλητική αί- ρεση κληροδόχος ούτε υποχρέωση αλλά ούτε και δικαίωμα έχει να προβεί σε δήλωση για την υπό αίρεση κληροδοσία και το εξ αυτής υπό αίρεση εγγραπτέο δικαίωμα, δεδο- μένου ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με δήλωση για αποδοχή της κληροδοσίας, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 2001 § 2 εδ. β΄ ΑΚ γίνεται μόνο μετά την επαγωγή της κληροδο- σίας, δηλαδή μετά πλήρωση της αίρεσης ή τη συμπλήρωση υπό την οποίαν αυτή τε- λεί (ΑΚ 1998). Όταν η παραπάνω κληροδοσία είναι υπό διαλυτική αίρεση, τότε μόνος ο δικαιούχος του εγγραπτέου δικαιώματος που αποτελεί το αντικείμενο της κληροδοσί- ας, το οποίο αποχωρίζεται άμεσα με τον θάνατο του διαθέτη από τη κληρονομιά, είναι ο κληροδόχος και μόνον αυτός έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης του Ν 2308/1995. Στη δήλωση αυτή, για να είναι ακριβής, θα πρέπει να αναγράφεται και το ενδεχομένως μετακλητό του εγγραπτέου δικαιώματος συνεπεία της εξάρτησής του από την πλήρω- ση ή όχι της διαλυτικής αίρεσης. στ) Στην περίπτωση της καταπιστευτικής υποκατάστασης στην κληροδοσία (άρθρα 2009 και 2010 ΑΚ) πρόκειται στην πραγματικότητα για εγκατάσταση με τη διαθήκη – υπό τις προϋποθέσεις των εν λόγω διατάξεων – δύο κληροδόχων: α) ενός αρχικού κλη- ροδόχου που έχει – σε περίπτωση προθεσμίας – ή ενδέχεται να έχει – σε περίπτωση αίρεσης – ένα χρονικά περιορισμένο δικαίωμα και β) ενός επιγενόμενου – υποκατά- στατου κληροδόχου, που διαδέχεται τον αρχικό κληροδόχο μετά την πάροδο της προ- θεσμίας ή την ενδεχόμενη πλήρωση της αίρεσης. Επομένως, δικαίωμα και υποχρέωση υποβολής δήλωσης του Ν 2308/1995 μετά την επαγωγή της αρχικής κληροδοσίας και πριν από την πάροδο της προθεσμίας ή την πλήρωση της αιρέσεως έχει ο αρχικός κλη- ροδόχος, ενώ μετά την συμπλήρωση της προθεσμίας ή την πλήρωση της αίρεσης έχει ο υποκατάστατος – κατά την έννοια των ΑΚ 2009 και 2010 – κληροδόχος.