ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ

Ε. Τζαβαλά | Η συμμόρφωση της Ελλάδας με τις συστάσεις διεθνών μηχανισμών ελέγχου 9 κατάστασης διαμονής τους, 12 ωστόσο η εξαιρετική ευαλωτότητα των ανηλίκων απο- τελεί καθοριστικό παράγοντα, ο οποίος υπερτερεί κάθε άλλης παραμέτρου, όπως η ιδιότητα του «παράτυπου» μετανάστη. 13 Έχουν δε αυξημένες ανάγκες υποστήριξης καθ΄ όλη τη διαδικασία υποδοχής και ασύλου και μέχρι την εξεύρεση οριστικής λύ- σης για αυτούς βάσει της αρχής του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού. Ανεξαρτή- τως δε της νομικής τους κατάστασης, επαφίονται στην ειδική μέριμνα και φροντίδα του κράτους υποδοχής προκειμένου να μπορούν να απολαμβάνουν ένα κατάλληλο επίπεδο ζωής που να επιτρέπει τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική και κοινωνι- κή ανάπτυξή τους. 14 Άλλωστε, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι είναι πρωτίστως «παιδιά» και απολαμβάνουν όλων των δικαιωμάτων που αναγνωρίζει το διεθνές δίκαιο προστα- σίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα παιδιά, 15 ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής, εθνοτικής ή κοινωνι- κής καταγωγής, περιουσίας, αναπηρίας, γενετικών καταβολών ή οποιασδήποτε άλ- λης κατάστασης, όπως η κατάσταση διαμονής (νόμιμη, παράτυπη, μόνιμη, προσωρι- νή κ.ο.κ.). Έτσι το προστατευτικό πλέγμα διατάξεων για τους ασυνόδευτους ανηλίκους στην Ελλάδα αποτελείται από κανόνες διεθνούς, ευρωπαϊκού και εθνικού δικαίου, οι οποίοι συρρέουν αλληλεπικαλυπτόμενοι ή αλληλοσυμπληρούμενοι. Ο ελληνικός νο- μικός κόσμος έχει μια καλύτερη γνώση και πιο στενή διάδραση με τις εξελίξεις του δι- καίου και της νομολογίας στο πλαίσιο της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Λιγότε- ρο εξοικειωμένο είναι το ελληνικό κοινό με τις διεθνείς υποχρεώσεις που απορρέουν για τις ελληνικές αρχές από τα διεθνή κείμενα ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα οποία έχει υπογράψει και επικυρώσει η Ελλάδα και ισχύουν στην εσωτερική έννομη τάξη μετά την κύρωση αυτών με νόμο από τη Βουλή. 16 Η παρούσα μελέτη στόχο έχει να αναδεί- ξει την πρόοδο της Ελληνικής Πολιτείας στη συμμόρφωση με τις διεθνείς της υποχρε- ώσεις αναφορικά με την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων, όπως αυτές έχουν ερμηνευθεί και ισχύουν από τα αρμόδια όργανα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμά- των του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), ιδίως τις Επιτροπές Ελέγχου ( treaty 12. ΕΕΔΑ, Ilias και Ahmed κατά Ουγγαρίας , αρ. προσφ. 47287/15, απόφαση της 21 ης Νοεμβρίου 2019, παρ. 192. 13. ΕΕΔΑ, Tarakhel κατά Ελβετίας , αρ. προσφ. 29217/12, απόφαση της 4 ης Νοεμβρίου 2014, παρ. 99. 14. Άρθρο 27 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. 15. Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού 1989 περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πλέγ- μα διεθνών προστατευτικών διατάξεων για τα παιδιά, τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε καιρό πο- λέμου (βλ. Πρώτο Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση). Πριν την υιοθέτηση αυτής, η Διακήρυ- ξη του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού 1959 (η οποία βασίστηκε στη Διακήρυξη της Γενεύης της Κοινωνίας των Εθνών 1924) προέβλεπε μια σειρά δικαιωμάτων με στόχο την «ειδική προστα- σία» των παιδιών και με γνώμονα την αρχή του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού. Και άλλες δι- εθνείς συμβάσεις γενικού χαρακτήρα όπως το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαι- ώματα (άρθρα 10 παρ. 3, 14 παρ. 1 και 4, 23 παρ. 4 και 24) και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομι- κά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (άρθρα 10, 12 και 13) θεσπίζουν συγκεκριμένες υποχρε- ώσεις των κρατών έναντι των νέων ή/και των παιδιών. 16. Άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος.