Η ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΚΥΡΩΤΙΚΕΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

XVI ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ν. ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ Ακραία παραδείγματα αυτής της μορφής έχουν εμπνεύσει και τις όποιες ιδέες για την ποινι- κοποίηση ή οιονεί ποινικοποίηση της μη συμμόρφωσης (ως οιονεί ποινικοποίηση θα μπο- ρούσε να θεωρηθεί και η ειδική πρόνοια περί πειθαρχικής ευθύνης, όπως και η χρήση του δικονομικού εργαλείου της παρακοής δικαστηρίου). Κάτι τέτοιο θα ήταν εσφαλμένο από όποιαν οπτική – δικαιοπολιτική, ηθική, πρακτική – κι αν το δούμε, εκτός ίσως από τις πε- ριπτώσεις όπου εμφανώς έχουμε σκόπιμη και εμπρόθετη παράνομη ενέργεια. 1 Στις λοιπές περιπτώσεις, η ποινικοποίηση δεν ωφελεί τον διοικούμενο ούτε την διοίκηση. Αν εφαρμο- στεί, θα οδηγήσει την διοίκηση σε παραλυτική ευθυνοφοβία. Αν πάλι δεν εφαρμοστεί, θα πρόκειται για ένα ακόμη παράδειγμα όπου η τυπική νομοθετική «μεταρρύθμιση» γίνεται για να πείσουμε τρίτους ή τους εαυτούς μας, χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Με την ίδια λογική θα μπορούσε κάποιος να εισηγηθεί και αστική ή ποινική ευθύνη για εντελώς αβάσιμες αστικές αγωγές, οδηγώντας σε φαύλους κύκλους και κατασπατάληση πόρων. Μολονότι η πιθανότητα ποινικοποίησης της μη συμμόρφωσης είναι μικρή, η σχετική συ- ζήτηση χρησιμεύει στο να εντοπίσουμε το μεγαλύτερο πρόβλημα στην όλη συζήτηση περί συμμόρφωσης. Το βάρος δηλαδή της όλης συζήτησης έχει μεταφερθεί μακριά από την δι- οικητική δικαιοδοσία, ως αν το διοικητικό δικαστήριο δεν διαθέτει την εξουσία ή την νο- μιμοποίηση εκείνη που τα πολιτικά δικαστήρια λ.χ. διαθέτουν στην βάση είτε της κοινής λογικής είτε των συμφυών εξουσιών που τους αναγνωρίζονται από την νομική παράδοση που κρατεί στην Κύπρο. Αντί δηλαδή να αντλήσουμε διδάγματα από το δικονομικό δίκαιο τόσο της αγγλικής νομικής παράδοσης όσο και των ηπειρωτικών παραδόσεων του διοι- κητικού δικαίου, με τις κατάλληλες προσαρμογές, κρυβόμαστε πίσω από την ανάγκη Συ- νταγματικής ή νομοθετικής αλλαγής. Οι συνέπειες της μη συμμόρφωσης ωστόσο οφείλουν να είναι πρωτίστως δουλειά της διοικητικής δικονομίας. Στην Κύπρο, με βάση το σύστη- μα που ακολουθείται, παρέχεται μεγάλη ευχέρεια στην διοικητική δικαιοσύνη που μπο- ρεί να αντλήσει ιδέες και από την πολιτική/ποινική δικαιοσύνη. Η διοικητική δίκη πρέπει να εμπλουτιστεί με εργαλεία τέτοια που να αποτελούν μοχλό πίεσης για την άμεση συμ- μόρφωση της διοίκησης και να επιταχύνουν ουσιαστικά την απονομή διοικητικής δικαι- οσύνης, ακριβώς σε περιπτώσεις που αποκλειστικό ζήτημα είναι η συμμόρφωση προς προηγούμενη απόφαση: για παράδειγμα, η πρόνοια ταχείας ή συνοπτικής διαδικασίας εκ- δίκασης προσφυγής σε περίπτωση μη συμμόρφωσης αλλά και η προκαταβολική επιβολή της δικαστικής δαπάνης για μια τέτοια διαδικασία στην διοίκηση. Στην όλη αυτή συζήτηση, η Συμμόρφωση της διοίκησης προς τις ακυρωτικές δικαστικές αποφάσεις θα συνεισφέρει την αναγκαία σοβαρότητα και δογματική προβληματική. Ο Κώ- στας Παρασκευά δεν αρκείται στις εύλογες εκκλήσεις για νομοθετική μεταρρύθμιση αλλά και εντοπίζει θεραπείες εντός του σημερινού θεσμικού πλαισίου. Όσο παραμένει η υφιστά- 1. Το νομοσχέδιο που εδώ και καιρό βρίσκεται ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων προβλέπει ποινι- κή ευθύνη προσώπου που εν γνώσει του και δόλια αρνείται να συμμορφωθεί ή προτρέπει άλλα πρό- σωπα που καθηκόντως υποχρεούνται, να μην συμμορφωθούν. Όπως αναφέρει και ο συγγραφέας (σελ. 162), πρακτικά θα είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί δόλος και άρα η περίπτωση καταδίκης θα πρέπει να θεωρείται αρκετά απομακρυσμένη, ενώ δεν υπάρχει πρόνοια ούτε για πειθαρχική ευθύνη.