Η ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΟ ΔΕΕ ΩΣ ΜΕΣΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

X ΠΡΟΛΟΓΟΣ καστηρίου μέσω της οποίας ο συγγραφέας σκιαγραφεί την πορεία προς τη γένεση και θέση σε ισχύ του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (ο Χάρτης). Την ιστορική αναδρομή προς το Χάρτη ακολουθεί μια πλήρης παρουσίαση των διατάξε- ών του και της εν αυτώ συστηματοποίησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως αυτά κατοχυρώνονται στο ενωσιακό δίκαιο. Ο συγγραφέας επισημαίνει την, κατά την άπο- ψή του, καθοριστική επίδραση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώ- που (ΕΣΔΑ) και του Δικαστηρίου του Στρασβούργου (ΕΔΔΑ) στην κατάρτιση και στο περιεχόμενο του Χάρτη, φροντίζοντας να διευκρινίσει ότι η ΕΣΔΑ δεν αποτελεί τυπι- κώς πηγή δικαίου για την Ένωση μέχρις ότου, και εάν, η Ένωση προσχωρήσει σε αυ- τήν. Αναπόδραστα, ο Γεώργιος Σαφούρης καταπιάνεται και με το ζήτημα της διάδρα- σης μεταξύ του Δικαστηρίου και του ΕΔΔΑ, συμπεριλαμβανομένων τόσο αποφάσεων που το Στρασβούργο κάνει μνεία στη νομολογία του Δικαστηρίου, όσο και των αλυσι- τελών προσπαθειών προσχώρησης της Ένωσης στην ΕΣΔΑ. Ανάμεσα στα ξεχωριστά σημεία του βιβλίου που τράβηξαν την προσοχή μου ήταν, πρώτον, η ανάδειξη της προδικαστικής παραπομπής ως του κύριου μέσου στη διάθε- ση του ιδιώτη για να απολαύει της προστασίας του ενωσιακού δικαίου των θεμελιω- δών δικαιωμάτων. Ως γνωστό, το ΔΕΕ δεν είναι δικαστήριο που ειδικεύεται στα θεμελι- ώδη δικαιώματα. Όμως, στον τομέα αυτό που επηρεάζει άμεσα κάθε πολίτη, το βιβλίο του Γεωργίου Σαφούρη, μέσω της ανάλυσης του τρόπου λειτουργίας του ΔΕΕ και της πορείας που καταγράφει η νομολογία του, αναδεικνύει το σημαντικό ρόλο που το εν λόγω δικαστήριο έχει σταδιακά αναλάβει. Το δεύτερο σημείο που αξίζει μνείας είναι η διαπίστωση, στην οποία, πάντα με γνώ- μονα και σαφείς αναφορές στην νομολογία, άγεται ο συγγραφέας, ότι η προδικαστική παραπομπή λειτουργεί εμμέσως ως μέσο επίτευξης ενός υψηλού επιπέδου προστα- σίας και εξέλιξης του δικαίου των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα Κράτη Μέλη της ΕΕ. Για το σκοπό αυτό, ο συγγραφέας καταφεύγει προσφυώς σε δύο πρόσφορες περιπτώ- σεις (case studies): αφενός μεν στη νομολογία επί υποθέσεων ευρωπαϊκού εντάλμα- τος σύλληψης, αφετέρου δε, στη νομολογία που άπτεται της δικαστικής ανεξαρτησίας. Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της μονογραφίας, αναδεικνύονται οι παράγοντες που δημιουργούν προσκόμματα σε έναν αποτελεσματικό διάλογο στο ειδικότερο αυτό πε- δίο της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Δεν μπορώ παρά να επισημάνω την ώριμη διαπίστωση για τον καίριο ρόλο του εθνικού δικαστή για τη λειτουργία της προδικαστικής παραπομπής. Πολύ σωστά υπογραμμίζει ο συγγραφέας τον καθοριστι- κό ρόλο του εθνικού δικαστή, ο οποίος μόνος παίρνει την πρωτοβουλία να προσφύ- γει στο μηχανισμό της προδικαστικής παραπομπής και ο οποίος κρατά στα χέρια του όλα τα εργαλεία που μπορούν να διαμορφώσουν έναν επιτυχημένο διάλογο με το ΔΕΕ. Πράγματι, ο εθνικός δικαστής όχι μόνο αποφασίζει να προστρέξει στο μηχανισμό της προδικαστικής παραπομπής, αλλά είναι και αυτός που διαμορφώνει τις ερωτήσεις και