Η ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΟ ΔΕΕ ΩΣ ΜΕΣΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Πρόλογος Γνώρισα το Γεώργιο Σαφούρη όταν πριν λίγα χρόνια, στο πλαίσιο προγράμματος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κατάρτισης Δικαστικών απευθυνόμενου σε εθνικούς δικαστές, διένυσε ένα ολόκληρο δικαστικό έτος εντός του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένω- σης (ΔΕΕ). Είχα τότε την ευκαιρία να εκτιμήσω ένα λαμπρό νομικό, εξαιρετικά απαι- τητικό με τον εαυτό του, με επίγνωση της σημασίας και αναγκαιότητας του δικαστικού λειτουργήματος, το οποίο υπηρετεί με απόλυτη αφοσίωση. Είναι, λοιπόν, με χαρά που προλογίζω τη μονογραφία του Δρ. Σαφούρη – «Η προδικα- στική παραπομπή στο ΔΕΕ ως μέσο προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων» – όπου μελετά μία θεμελιώδη πτυχή του διαλόγου μεταξύ εθνικού και ενωσιακού δικαστή: το μηχανισμό του προδικαστικού ερωτήματος και το δυναμικό ρόλο που δύναται να επι- τελέσει στο πεδίο της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το πρώτο μέρος του βιβλίου επισκοπεί την γενική θεωρία του μηχανισμού του προ- δικαστικού ερωτήματος αναδεικνύοντας τη σπουδαιότητα του διαλόγου μεταξύ των εθνικών δικαστών και του ΔΕΕ. Πράγματι, ο διάλογος αυτός που συντελείται μέσω του μηχανικού παραπομπής προδικαστικών ερωτημάτων αποτελεί, όπως αναφέρεται και στο παρόν βιβλίο, τον ακρογωνιαίο λίθο του έργου του ΔΕΕ. Είναι ιδιαίτερα πολύτιμο και διαφωτιστικό ο διάλογος αυτός να αναλύεται από έναν εθνικό δικαστή, και δη γνώ- στη των διαδικασιών και της πρακτικής λειτουργίας του ΔΕΕ, όπως είναι η ευτυχής συ- γκυρία στο παρόν βιβλίο. Ο συγγραφέας, με αναλυτικές αναφορές στη νομολογία του Δικαστηρίου, εξηγεί με σαφήνεια τις προϋποθέσεις υποβολής προδικαστικού ερωτή- ματος. Παράλληλα, αναδεικνύει αφενός μεν την υποχρεωτικότητα της προδικαστικής παραπομπής (και συναφώς την ευθύνη σε περίπτωση μη συμμόρφωσης) και αφετέ- ρου τα όρια της δικαιοδοτικής κρίσης του ΔΕΕ. Η επισκόπηση αυτή προετοιμάζει τον αναγνώστη για την κύρια ανάλυση, στην οποία εί- ναι αφιερωμένο το δεύτερο μέρος του βιβλίου, ήτοι τη θεσμική σημασία του διαλόγου ανάμεσα στον εθνικό και τον ενωσιακό δικαστή ειδικότερα στο πλαίσιο της προστασί- ας των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ο συγγραφέας παρουσιάζει την πορεία προς το ση- μερινό ενωσιακό καθεστώς προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποδίδοντας τη διαμόρφωσή του στην πρωτοβουλία των εθνικών δικαστών να θέσουν ενώπιον του ΔΕΕ ζητήματα ερμηνείας του δικαίου της Ένωσης. Η ανάλυση εκκινεί από την πρώτη απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση Stauder (C-29/69) και τη ρητή συμπερίληψη των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ατόμου στις γενικές αρχές του κοινοτικού (τότε) δι- καίου από το Δικαστήριο. Ακολουθεί μια αρκετά πλήρης εικόνα της νομολογίας του Δι- IX