Η ΒΑΡΙΑ ΑΜΕΛΕΙΑ ΣΤΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Εισαγωγή 1 Εισαγωγή Η έννοια της βαριάς αμέλειας παρουσιάζει τεράστιο επιστημονικό ενδιαφέρον. Ωστό- σο, η έννοια αυτή υποτιμάται και παραμελείται επιστημονικώς. Τούτο, βεβαίως, είναι εν μέρει δικαιολογημένο, καθότι για την καθίδρυση, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις διατάξεις του ΑΚ, αστικής ευθύνης αρκεί κατά κανόνα οποιαδήποτε μορφή πταίσματος 1 . Ειδικότερα, στο δίκαιο των αδικοπραξιών (ΑΚ 914 επ.), βάσει του εφαρμοζόμενου συ- στήματος υποκειμενικής ευθύνης, απαιτείται, ως επί το πλείστον, του νόμου μη δια- κρίνοντος, οποιαδήποτε μορφή υπαιτιότητας για τη θεμελίωση υποχρεώσεως απο- ζημιώσεως 2 . Ομοίως, στο δίκαιο των συμβάσεων (ΑΚ 330), υιοθετείται η αρχή της υπαιτιότητας 3 , που συνιστά το θεμέλιο της αστικής ευθύνης στο ισχύον σύστημα απο- ζημίωσης και ως εκ τούτου ο οφειλέτης ενέχεται, κατά βάση, για έκαστη παραβίαση της υποχρεώσεώς του οφειλόμενη σε οποιοδήποτε είδος υπαιτιότητάς του. Μολοντούτο, η έννοια της βαριάς αμέλειας έχει ύψιστη πρακτική σημασία. Χρησιμο- ποιείται σε πραγματικές υποστάσεις πάρα πολλών διατάξεων του αστικού δικαίου, κα- θώς και σε αρκετές διατάξεις άλλων κλάδων δικαίου (δικονομικού, εμπορικού, δημόσι- ου κ.λπ .). Η σπουδαιότητά της, όμως, δεν προκύπτει μόνο από την πλειάδα των τομέων εφαρμογής της, αλλά και από τις τεράστιες επιπτώσεις, ιδίως οικονομικής φύσεως, της παραδοχής της, καθόσον πολλές φορές ο νομοθέτης προβλέπει ευθύνη μόνο για βα- ριά και όχι για ελαφρά αμέλεια 4 . Παραδείγματος χάριν, η ασφαλιστική κάλυψη συνδέε- ται άρρηκτα και ενδέχεται να αποκλειστεί σε συγκεκριμένες παραβιάσεις υποχρεώσεων από βαριά αμέλεια. Επομένως, η κατάφαση της βαριάς αμέλειας είναι αποφασιστικής σημασίας όταν πρόκειται να αποφασιστεί εάν μια ασφαλιστική εταιρεία, η οποία έχει ασφαλισμένο ένα ολοσχερώς καμένο κτίριο απαλλάσσεται της υποχρέωσης παροχής 1. Σπυριδάκης Ι. , Ενοχικό Δίκαιο Γενικό Μέρος, Β΄ έκδοση, 2018, αρ. 22.1, σ. 76, Ρούσσος , Η βαριά αμέ- λεια στο ιδιωτικό δίκαιο, ΧρΙΔ 10 (2010), 321. 2. Γεωργιάδης Απ. , Ενοχικό Δίκαιο Γενικό μέρος, 2 η εκδ., 2015, αρ. 42, σ. 665, Κορνηλάκης Π. , Ειδικό Ενο- χικό Δίκαιο Ι, 2002, σ. 460, Σπυριδάκης Ι. , ο.π., αρ. 22.3, σ. 77, Γεωργιάδου M. σε AK Καράκωστα, 2009, άρθρ. 914, αρ. 37, Φίλιος Π , Ενοχικό Δίκαιο Ειδικό μέρος, 10 η έκδοση, 2011, σσ. 756-757, Σπυριδάκης Ι. ,Το αδίκημα κατά ΑΚ 914, θεωρητικοί προβληματισμοί και πρακτικές εφαρμογές, 1999, σ. 71 (ΙΙ), Γε- ωργιάδης Απ. , Εγχειρίδιο Ειδικού Ενοχικού Δικαίου, 2014, αρ. 41, σ. 650 (ΙΙ), Σακκόπουλος , Ο περιορι- σμός της αδικοπρακτικής ευθύνης σε δόλο – Με έμφαση στο ειδικότερο παράδειγμα της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής, ΕφΑΔΠολΔ 11 (2018), 1170 (ΙΙ). 3. Γεωργιάδης Απ. , ο.π., αρ. 1, σ. 253, Κουμάνης σε ΣΕΑΚ, άρθρ. 330, αρ. 3. 4. Σταθόπουλος , Γενικό Ενοχικό Δίκαιο, Ε΄ έκδοση, 2018, αρ. 89, σ. 366.